Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 18 oktober 1639

ZITTING M

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 6 september tot 21 oktober 1639

Dinsdag 18 oktober 1639 voornoen

237. Ter occasie van de naerder pretensen gemoveert bij den heeren van Haerlem ende Leyden tegens 't versoeck van die van de Westindische Compagnie noopende 't overboecken van de getransporteerde actiën onder den Caemer van Amsterdam ende van 't recht van de steden nyet te vercorten, geleesen weesende de resolutie den 24en ende 25en junii lestleeden op 't versoeck van de Westindische Compagnie genomen, van innehouden dat haer tot haer voorgenomen equippage ende betalinge van de militie in Brasijl toegestaen wordt een somme van 500.000 £ boven voorghaende affterstallige consenten, ende in toecomende 700.000 £ 's jaers geduurende haer jegenwoordige octroy, mits soo haer staet merckelijcken soude moghen verbeeteren, dat alsdan dese subsidiën verandert sullen worden in capitael ende dattet ghemeenelandt als andere participanten daervan zal hebben te trecken de vruchten ende proffijten die de Compagnie sullen opcomen.

Ende dat voorts alle andere saecken gericht sullen worden nae den octroye ende genomen resolutiën, ende dat een yeder daerinne zal werden gemaincteneert. Hierbij geleesen weesende seecker memorie bij de heeren van Haerlem ende Leyden overgeleevert, ende bevonden weesende dat weynigh verscheelde van de gemelte resolutie, zijn de leeden effter gesommeert off zij haer opte zelve resolutie mette andere leeden nyet en souden connen conformeren. Dan bij dezelve noch verscheyden scrupulen gemoveert weesende, is goedtgevonden dat den heere Catz yet naerder op 't papier brengen zal tot meerder contentement van de voornoemde twee leeden om alsdan naerder geresumeert ende geconcludeert te werden.

238. De Staten-Generael bij missive van den 17en october lestleeden effter instantiën doende ten eynde deese provintie toch eyntelijcken eens souden mogen werden beweeght om te consenteren in de verpachtinge van convoien ende licenten in 't geheel offte ten deele, om oock van die zijde de schaede in de finantiën te connen voorcomen, konden de heeren van Amsterdam, Edam ende wij daertoe noch nyet resolveren. De andere leeden meenden, dewijl dit een point van ordre is, dat bij overstemminge in deesen soude mogen werden geconcludeert. Dan 'tzelve tegengesproocken weesende is de saecke effter steecken gebleeven.

Probleem met weergave van deze resolutie.

240. Uyttet 12e point van beschrijvinge in omvraeghe gebracht weesende het point van 't zoudt aen de Staet te brenghen, was 'tzelve meest alle leeden als voor deesen onsmaeckelijck, ende bij eenige in plaetse van dien geürgeert het vermeerderen van capitalisten met die personen, die 1.000 £ geghoedt zijn. Andere meenden men soude het zoudt ¼ mogen verhoogen. Andere oordelden ditzelve weeder ondraeghelijck voor so sobere gemeente, ende oock schaedelijk, als meerder occasie gheevende tot sluycken, waeromme van gelijcken opgehouden heefft moeten werden in resumptie.

241. Het point van 't beswaeren van de politijcque ende militaire ampten meede in omvraege gebracht weesende, wierde verstaen dat alvooren in deesen te treeden, de vorige resolutie in 't werck behoort te werden gestelt, te weeten datte steeden ende de heeren van de Reeckeninge respective sullen hebben inne te brenghen een lijste van de ampten die in ijder stadt ende binnen de Graefflijckheyt bedient werden, daervan eenigh proffijt werdt getrocken, om alsdan naerder op geresolveert te worden, daervan die van de Reeckeninge naerder aengeschreeven souden werden ende de leeden teffens aengemaent wierden tegens de naeste vergaderinge gereet te zijn.

242. Oock geresumeert weesende het 19e point van beschrijvinge om de ambassade nae Venetiën te bevorderen ende daerbij gevoeght de consideratiën van Zijn Hoogheyt, die meent dat nu de rechte tijdt is, deurdien die van Venetiën metten Turck in vreede geraeckt weesende, uytte middelen alreede totten oorlogh geconsenteert yet sullen connen missen tot satisfactie van de affterstallige subsidiën aen dit landt, alreede tot vijff millioenen toe geëxcresseert, hierbij comende dat een seer bequaem persoon in 't landt met contentement van deese provintie daertoe jegenwoordigh soude connen werden gebruyckt, die Sijn Hoogheyt oordeelt dat buyten twijffel zeer goede officiën aldaer zoude connen doen, voornaemelijcken in deesen conjuncture van tijdt.

Is nae deliberatie goedtgevonden dat de leeden de consideratiën van Zijn Hoogheyt aen haer principalen sullen refereren ende tegens den aencomende daghvaert naerder last op becomen.

243. Den Raedt van State collegialiter binnenstaende claeghden zeer over de groote t'affterheyt van deese vergaderinge in 't betaelen van de posten in de staet van oorloge t'haeren laste staende, allegerende onder anderen dat op 't ordinaris aen Doublet 28 maenden ten affteren zijn, waerdeur denzelven onmogelijck is omme langer de interesten te betaelen t'sijnen laste staende.

Dat meede op 't stuck van de fortificatiën uyttermaeten defectueus zijn, waerdeur veroorsaeckt werdt datte steeden Weesel, Rees ende Berck, die genochsaem openleggen ende daer men drooghsvoets in ende uyt can ghaen, ongefortificeert moeten blijven leggen ende daerdeur den viant als aengelockt werdt om dezelve te surpreneren, ende Godt de Heere alleen te dancken is dat tot noch toe nyet en is geschiet.

Versoecken dat voor ’t scheyden aen den ontfanger Doublet op 't ordinaris een goede somme bij provisie in minderinge moght werden gefurneert, ende voorts de maentelijcke sommen in toecomende precijselijcken betaelt, ende totte fortificatiën noch een somme van 150.000 £, opdat bij haer daerinne nae behooren totte meeste verzeeckeringe van 't landt magh werden voorsien.

Hierop gedelibereert zijnde oordelden alle leeden dat het verloop te groot ende het pericule nyet langer uyt te staen was, willende effenwel het naerder bericht van den commies van de finantiën alvooren verstaen wat betaelinge bij ons opte fortificatiën gedaen zij, wat bij andere provintiën, ende dat dienonvermindert op merghen soude werden geresolveert met hoeveel maenden den ontfanger-generael op sijn ordinair affterstal ende met wat somme den Raedt opte fortificatiën sal werden geassisteert.

244. Stonden daernae meede binnen de heeren Committeerde Raden repeterende haer vorige clachten in 't beghin van de vergaderinge ghedaen, seggende dat seedert geen soulagement met allen haer bijgecomen, maer alles grootelijcken verarghert ende teruggegeloopen is, de militie opte comptoiren geaffecteert 7, 8 Ã 9 maenden, ende de ongeaffecteerde 12 ende meer maenden ten affteren zijnde, daerbeneffens de tractamenten van allerhande officiers t'eenemael onbetaelt blijvende; dat sonder [betaelinge] een seer schaedelijcken uytslagh nyet langer duuren can, comende hierbij noch het subsidie aen de Westindische Compagnie te doen, ende ghroote oncosten tot versterckinge van de vloote in Duyns, alreede gemaeckt ende noch te maecken, die alle precijse boven andere geallegeerde ontallijcke lasten sullen werden betaelt, so men in gelijcke voorvallen credijt behouden wil, in voeghen dat zij haer alsnu met geen twee millioenen weeten te behelpen, maer met noch een goede somme daerboven promptelijcken geassisteert sullen moeten werden om de zaecken van 't landt buyten confusie in raeck ende daeck te houden, protesterende effter van haer debvoir ende onschuldig te willen weesen aen de onheylen die bij faulte [van] ghelt het ghemeenelandt soude mogen opcomen.

Hierop gedelibereert weesende persisteerden de leeden bij haer voorghaende gesustineerde van datte lasten van oorloge vermindert, de menage behartight, de oude middelen gebeneficieert ende eenige nyeuwe tot een fons souden moeten werden ingewillicht eer tot eenighe negotiatie te connen verstaen, sodat eyntelijcken goedgevonden is op mergen in omvraege te brengen de middelen die men oordelt geconsenteert te moeten werden, ende alsdan teffens van een bequaeme negotiatie te spreecken om daernae de saecke tot scheyden geprepareert te mogen werden.

245. Die van den Raede van State meede genotificeert hebbende hoe 't staet mette executie van de Brandenburchse penningen, te weeten datte raeden van denzelven vorst eerst aengenomen hadden de interessen van dit jaer te voldoen, ende teffens het capitael op zeeckere termijnen aff te lossen, ende vooreerst met een somme van in de 70.000 rijcxdaelders; dan dat zij naederhandt geschreeven hadden sulcx nyet te connen doen om de groote verwoestinge ende verarmen van haer landt deur de stadige inleegeringen ende daer aen de vorst gesonden om eenige te willen committeren die de stenden wilden beweegen dit capitael t'haeren laste te neemen, daertoe alreede commissie van personen gedaen was, die zij hoopten 'tzelve te sullen effectueren, versoeckende hierentussen alhier patiëntie genomen te werden, beloovende sorge te draeghen voor den interesten; dat sij van dit antwoordt ter Generaliteyt hadden gerapporteert ende naerder last versocht hoe haer in deesen te draeghen, doch nyet becomen.

Waerop gedelibereert weesende goedtgevonden is deur onse gedeputeerden ter Generaliteyt in te doen brenghen dat ordre magh werden gegeeven aen den Raedt om mette executie voort te ghaen, opdatten ontfanger Hoeffijser ende het landt van dit capitael magh werden ontlast.