Johan de Witt (1625-1672), raadpensionaris van Holland, is zowel voor de nationale als internationale geschiedschrijving van groot belang. Toch heeft hij de afgelopen decennia te weinig aandacht gekregen, wellicht omdat zijn immens grote archief tot nog toe nog niet volledig is ontsloten en evenmin nauwelijks is uitgegeven. De zesdelige bronneneditie van Nicolaas Japikse en Robert Fruin, Brieven aan en Brieven van Johan de Witt (Den Haag 1906-1919), bevat slechts een selectie van 3.038 brieven, een fractie van het totale Johan de Witt-brievencorpus. Van de selectie in de gedrukte editie zijn ook nog eens veel brieven alleen summier samengevat.
Huygens ING digitaliseert momenteel de editie van Japikse en Fruin en ontsluit deze op metadata, zoals datum, correspondent en plaats van verzending. Deze digitale collectie zal de komende jaren worden uitgebreid met gegevens van de ongepubliceerde brieven, om zodoende een digitale catalogus te worden voor de volledige correspondentie van Johan de Witt. Hierbij heeft het Huygens ING samenwerking gezocht met het Nationaal Archief (NA) en Early Modern Letters Online - EMLO - (een project van Cultures of Knowledge dat weer deel uitmaakt van Oxford University en Bodleian Library). EMLO heeft als doel een portal te zijn voor alle vroegmoderne correspondenties om deze zo virtueel weer bij elkaar te brengen, en heeft inmiddels reeds 150.000 brieven uit 300 verschillende repositories online staan. De briefwisselingen van Constantijn Huygens, Hugo de Groot en zes stadhoudersechtgenotes, uitgegeven door het Huygens ING, zijn reeds in de EMLO-catalogus opgenomen.
Met een team van stagiaires (studenten Geschiedenis) en gastonderzoekers onder leiding van Ineke Huysman (onderzoeker Huygens ING) wordt momenteel hard gewerkt aan de invoer van de metadata van de brieven van en aan Johan de Witt die zich op het NA bevinden. Dit immense archief (inventaris Raadpensionaris De Witt, 3.01.17.) zal in de loop van 2017 openbaar worden gemaakt door het NA. Begin 2019 zal het Huygens ING in samenwerking met het NA en EMLO een eerste tranche van de brieven online publiceren.
Tijdens ons werk aan het Johan de Witt-archief komen we veel opmerkelijke brieven tegen: brieven van bijzondere personen, brieven met vreemde uiterlijke kenmerken, persoonlijke brieven, brieven van vrouwen; brieven die niet zijn opgenomen in de bronneneditie van Japikse en Fruin, enzovoort. Verder verzorgen de stagiaires interessante stage-opdrachten naar aanleiding van hun werkzaamheden; we gaan op werkbezoek (naar EMLO in Oxford bijvoorbeeld) en we houden lezingen. Over dit en nog veel meer willen we zolang het project loopt met grote regelmaat gaan bloggen en tweeten (@JohandewittNL), waarmee hier nu de aftrap is gegeven!
Ineke Huysmandecember 2016