Tijdens het werk aan de brieven van Johan de Witt komen we vaak bijzondere zaken tegen. Dat kunnen noemenswaardige personen zijn, vreemde voorvallen, persoonlijke voorvallen, opvallende materiële zaken, enzovoort. Vooruitlopend op de lancering van de database met de correspondentie van Johan de Witt zullen we hiervan via blogpagina's en tweets regelmatig melding maken. Volg ons daarom ook via Facebook: Johan de Witt NL, Instagram en Twitter: @JohandewittNL.
Pimp my Ride
Een dienstvoertuig voor de nieuwe raadpensionaris
Vanaf 30 juli 1653 bekleedt Johan de Witt officiëel de functie van raadpensionaris van Holland. Hij gaat dan het imposante Huis Van Assendelft (later het Spaensche Hof genaamd) huren aan het Westeinde in Den Haag. Na het overlijden van hun moeder in 1645 is Johans oudste zuster Johanna 'de moeder van de familie' geworden. In die hoedanigheid bekommert zij zich op afstand om de nog ongetrouwde Johan en zijn Haagse huishouden. Johanna de Witt (1617-1692) trouwt in 1637 met Jacob Cornelisz. van Beveren, heer van Zwijndrecht, een hoge regent in Dordrecht. Johanna en Johan wisselen in de tweede helft van 1653 enkele brieven uit over de inrichting van het huis, de bedienden en andere huishoudelijke zaken.(1)
Als kersverse raadpensionaris heeft Johan het niet breed, toch is het zaak dat hij nu investeert in zijn representatie. Voor de bekostiging van de inrichting van zijn nieuwe huis is hij afhankelijk van zijn vader. Wijn en bier bestelt hij via zijn broer Cornelis in Dordrecht omdat het daar goedkoper is. En van zijn zus Johanna en haar echtgenoot heeft hij een koets geleend die wel een opknapbeurt kan gebruiken. Op 7 oktober 1653 vraagt hij haar of zij nog 'eenich laecken overich heeft omme daermede te connen becleeden de kussens in UE koetse leggende [...] alsoo eenige plaetkens van de voors. kussens door de mot t'eenemael opgegeten beginnen door te breecken ende sulcx de voorgeroerde becleedinge t'meer ende meer nootsaeckelijk wordt'.(2)
Al eerder heeft Johan in dit rijtuig geïnvesteerd door zijn oom Cornelis van Sijpestein te vragen koetspaarden voor hem aan te schaffen. En hoewel zijn nieuw aangestelde koetsier een voorkeur voor ruinen of merries heeft, mogen het wat Johan betreft ook best hengsten zijn. Een jaar later schaft hij alsnog twee ruinen aan. (3)
Ineke Huysman, 14 januari 2018
Noten
- (1) Enkele van Johanna's brieven aan Johan zijn uitgegeven door M.B. Smits-Veldt en M.S. Bakker, In een web van vriendschap (1999), 62-70.
- (2) NL-HaNA, De Witt, 3.01.17, A3. Johan de Witt aan Johanna van Beveren-de Witt, 7 oktober 1653.
- (3) H.H. Rowen, John de Witt, Grandpensionary of Holland (1978), 97-98.