Inhoud

Periode

De gids begint met de inval van het Franse leger in januari 1795 en eindigt met de vlucht van de Fransen en de oprichting, op 20 november 1813, van het algemeen bestuur der Verenigde Nederlanden dat Willem Frederik van Oranje terugriep naar Nederland. Het gaat dus om de Staten-Generaal in vernieuwde vorm (1795-1796), de Eerste en de Tweede Nationale Vergadering (1796-1798), het Uitvoerend Bewind (1798 - 1801), het Staatsbewind (1801-1805), de raadpensionaris Schimmelpenninck (1805-1806), koning Lodewijk Napoleon (1806-1810) en keizer Napoleon na de inlijving bij Frankrijk (1810-1813). Zie ook: Perioden: karakter.

Grondgebied

Ook naar grondgebied is de gids afgebakend. Opgenomen zijn de provincies of departementen die behoorden tot de Bataafse Republiek, tot het koninkrijk Holland of tot het Hollande van het Napoleontische keizerrijk. Dit betekent ten opzichte van de omvang van het huidige koninkrijk der Nederlanden, dat Limburg geheel buiten het bestek valt omdat het in 1795 reeds tot Frankrijk ging behoren. Ditzelfde geldt voor Staats-Vlaanderen en vanaf 1810 tot 1813 eveneens voor grote delen van Zeeland, van Noord-Brabant en van Gelderland. Daarentegen heeft Oost-Friesland van 1808 tot 1810 wel tot het koninkrijk Holland behoord. Zie ook: Grondgebied: indeling, Grondgebied: wijzigingen, Kaarten.

Instellingen van de Bataafse Republiek op nationaal niveau

Op nationaal niveau zijn alle wetgevende colleges met de soevereine uitvoerders opgenomen, evenals alle aan hen ondergeschikte raden, secretariaten van staat en ministeries. Bovendien worden ook alle hoge colleges van staat op het terrein van advisering, rechtspraak en comptabiliteit beschreven. Deze beschrijvingen zijn zo uitvoerig mogelijk. Van beschrijving van grote uitvoerende landelijke diensten en netwerken buiten de ministeries, zoals bijvoorbeeld de belastingdienst, de politie en de waterstaat, en ook van de volgens Frans model opgezette rechtspraak van na 1810, is afgezien. Wel is literatuur over deze onderwerpen aangegeven.

Instellingen van de Bataafse Republiek op gewestelijk niveau

Op provinciaal niveau zijn over de gehele periode alle instellingen van algemeen gewestelijk bestuur en algemene rechtspraak opgenomen. Alle bijzondere raden, rekenkamers, adviescolleges en dergelijke bleven buiten beschouwing. Van de provinciale instellingen zijn slechts korte beschrijvingen gemaakt. Hun archieven worden met vindplaats genoemd, niet nader omschreven.

Instellingen tijdens het Franse keizerrijk

Keizer Napoleon stelde zich ten doel, het gebied van het koninkrijk Hollande zo snel mogelijk in te bedden in het keizerrijk. Eind 1810 werd de volledige Nederlandse bestuursstructuur in principe opgeheven. Het als tijdelijk bedoelde gouvernement-général in Amsterdam had slechts tot taak te helpen en te adviseren bij de integratie van Hollande in het keizerrijk. Vanaf begin 1811 werden de Hollandse prefecturen rechtstreeks aangestuurd vanuit de Franse overheidsorganisatie in Parijs. Daarom zijn zowel deze prefecturen, als alle Franse staatsinstellingen en ministeries beschreven. Speciale aandacht is daarbij besteed aan de indeling van de organisatie, omdat begrip van de naam van ontvanger en afzender in het Franse archiefstelsel cruciaal zijn voor het identificeren van stuk en inhoud.