De Commissarissen van het Uitvoerend Bewind bij de Departementale besturen moesten zorgen voor een stipte, snelle en gelijkvormige naleving van de wetten en besluiten door de besturen van verschillende departementen en gemeenten. Zij waren bevoegd en verplicht notulen op te vragen. Zij mochten ook anderszins informatie inwinnen indien handelingen en besluiten zouden plaatsvinden die strijdig waren met de algemene wil of met het algemene belang, of indien vertraging in de uitvoering van wetten en besluiten zou optreden. In het laatste geval moesten zij de uitvoering bevorderen, in het eerste daarentegen de handeling of het besluit opschorten en het Uitvoerend Bewind daarvan in kennis stellen. Verder zagen de commissarissen er onder andere op toe dat de betreffende besturen niet onderling in onderhandeling zouden treden inzake algemene belangen van de Republiek. Ten slotte dienden de commissarissen toezicht te houden op rust en veiligheid in hun departement. Daartoe behoorde ook de goede uitvoering van de burgerwapening. Van alles wat het algemeen belang zou kunnen ondermijnen of de tegenwoordige orde van zaken omkeren, dienden zij het Uitvoerend Bewind onmiddellijk op de hoogte te stellen. De commissarissen waren aanspreekbaar voor burgers met klachten en hielden toezicht op de invordering van de belastingen. Dit laatste was echter nog niet mogelijk zolang er geen nieuw belastingstelsel was ingevoerd. Daarom functioneerde in ieder departement nog een commissie tot de administratie van de financiën van een van de oude gewesten. De commissarissen werkten namens het Uitvoerend Bewind, vanaf 17 oktober 1801 tijdelijk namens het Staatsbewind.

De commissarissen bij de departementen werden voor bepaalde tijd benoemd door het Uitvoerend Bewind, dat hen ook hun instructie gaf en waaraan zij verantwoording schuldig waren.

• Gedeponeerde archieven van commissarissen van het Uitvoerend Bewind bij de Departementale besturen