AGH 316 – Groot register Amstelland-Waterland – AW-G
EL 31 – LRK 29a-b – Van Riemsdijk 12a-b – Kruisheer p. 97-99
Perkament, van middelmatige kwaliteit, ca. 38 x ca. 28 cm.
16 bladen, gefolieerd 1-16 (14e-eeuwse hand). Hiervan onbeschreven f. 3v onder, 11v onder, 13v-14v, 15v onder-16v.
In het register zijn de ingeschreven teksten door een 14e-eeuwse hand genummerd met romeinse cijfers I-CXLVI. Een 15e-eeuwse hand heeft de oorkonden voorzien van opschriften.
Katernopbouw: [i] + [ii] + I(1-8) + II(9-14) + III(15-16) + [iii] + [iv].
Folia [i]-[ii] en [iii]-[iv] zijn papieren schutbladen.
De band en de schutbladen [i]-[iv] zijn niet middeleeuws. Op rug de opschriften (19e eeuw) 1316 tot 1337 El. 31 Cas C (boven) en 29 (onder). Op f. [ii]r het opschrift (19e eeuw): EL 31. Cas C. / Comitis Wilhelmi in Henegouwen / Noch: Amstelreland ende Waterland / Inventaris van Cornelisis Oem. Folio 9 vso. Op het lege f. 16v de notities (14e eeuw): Si finis bonus est, ipsum totumque bonum est; Et respice finem; Amore langueo.
Liniëring:
f. 1r: niet.
f. 1v: gevouwen linkermarge (patroon T).
f. 2r: alle vier de marges afgelijnd (patroon M).
f. 2v-4r: doorgetrokken schrijflijnen, de linker en rechter marge afgelijnd (patroon H); op f. 2v de linker kantlijn dubbel getrokken (patroon R), op f. 4r de rechter (patroon V).
f. 4v-7r: marges opzij en boven afgelijnd, die boven met een dubbele lijn, de rest van het blad onderverdeeld d.m.v. ca. 10 horizontale doorgetrokken lijnen, op f. 5v-7r ca. 6 lijnen (patroon W); loodstift.
f. 7v-8v: als boven, maar de bovenste kantlijn enkel, en de overige horizontalen meestal niet doorgetrokken (patroon X).
f. 9r-14v: als boven f. 2v-4r patroon H; veel schrijflijnen zeer vaag tot onzichtbaar (f. 11r, 12v).
f. 15r: doorgetrokken kantlijnen links en rechts (patroon L).
f. 15v-16v: als boven f. 4v-7r patroon W, nu met 8 horizontalen.
Prikkings ontbreken op f. 15-16.
Inhoud:
| Register Amstelland | ||||
| katern | folia | inhoud | hand(en) | tijd van ontstaan |
| f. 1r-2r | 1317 okt.-1321 okt. | 3A | 1324 mei-sept. | |
| nrs. 1-9 | (met retroacta) | naar verloren register [A] | ||
| I | f. 2v-3r | 1321 apr. | 3B1 | wrs. 1325 aug.-1331 juli |
| nrs. 10-12 | naar verloren register [B] | |||
| f. 3r-3v | 1322 apr.-1323 aug. | 3B2 | wrs. 1325 aug.-1331 juli | |
| nrs. 13-16 | naar verloren register [C] | |||
| I | f. 4r-8v | 1324 apr.-1331 juli | 3O | 1331 juli-ca. 1336 mrt. |
| nrs. 17-80 | naar AW-K nrs. 501-567 | |||
| (met een toevoeging door 3D) | ||||
| II | f. 8v-13r | 1332 jan.-1336 sept. | 3D | 1336 sept.-ca. 1340 mrt. |
| nrs. 81-137 | naar 317 nrs. 568-623 | |||
| Register Waterland | ||||
| III | f. 15r-15v |
1324 sept.-1333 mei |
3D | 1336 sept.-ca. 1340 mrt. |
| nrs. 138-146 |
|
|
naar 317 nrs. 624-633 | |
Opbouw van het register: AW-G bestaat uit twee registers: Amstelland (f. 1-13) en Waterland (f. 15), die waarschijnlijk al vroeg samen zijn ingebonden, getuige het doorlopen van de vrijwel contemporaine nummering.
Uit de kopie in 316 van de verloren primaire registratie Amstelland uit de jaren 1317-1323 kan worden geconcludeerd dat die uit drie afzonderlijke registertjes moet hebben bestaan, hier [A], [B] en [C] genoemd. Dat blijkt uit de wisselingen van hand in de kopie AW-G, welke gepaard gaan met het begin op een nieuwe bladzijde [B] of na een extra brede marge [C]. Bovendien vertonen de in [A], [B] en [C] ingeschreven oorkonden kleine chronologische overlappingen: blijkbaar werd het ene register al in gebruik genomen terwijl het voorafgaande nog in gebruik was. Gezien het geringe aantal erop geregistreerde oorkonden bestonden deze drie verloren registers elk blijkbaar uit niet meer dan een enkel (dubbel)blad. Voorts valt op dat de in [A] geregistreerde oorkonden niet in chronologische volgorde staan: afgezien van de oudere oorkonden nrs. AW 3 en 9, uit 1299 en 1311, en de ongedateerde lijst nr. AW 2, dateren ze uit achtereenvolgens 1317, 1321, 1317, 1320 augustus, 1320 september en 1318. [A] zal derhalve hebben bestaan uit een aantal losse optekeningen, die blijkbaar pas na 21 oktober 1321 (de datum van de jongste oorkonde) zijn gekopieerd op één (dubbel)blad.
Bij de registratie van de oorkonden vanaf april 1324 volgen de twee opeenvolgende handen 3O en 3D elkaar op zonder verdere visuele onderbreking; in hun legger, AW-K, is bij die overgang dan ook geen breuk zichtbaar. Wel heeft kopiist 3D de onderzijde van f. 11r en het gehele f. 11v onbeschreven gelaten, in navolging van zijn legger AW-K, die hier tweeëneenhalve lege bladzijden heeft. Die lege ruimte in 316 werd in de tweede helft van de 14e en in de 15e eeuw deels opgevuld met drie toegevoegde oorkonden (nrs. AW 123-125).
Het register Waterland in AW-G is niets meer dan een kopie van AW-K.