Aangehaalde literatuur
Beekman, Wateren van Nederland – A.A. Beekman, De wateren van Nederland aardrijkskundig en geschiedkundig beschreven, ’s-Gravenhage 1948.
Beelaerts van Blokland, ‘Heeren van Egmond’ – J.Ph. Beelaerts van Blokland, ‘de oudere generaties van het geslacht der Heeren van Egmond’, De Nederlandsche Leeuw 56 (1938), kol. 24-30, 60-64.
Berkelbach van der Sprenkel, Regesten – J.W. Berkelbach van der Sprenkel, Regesten van oorkonden betreffende de bisschoppen van Utrecht uit de jaren 1301-1340, Utrecht 1937 (Werken uit. door het Historisch Genootschap, derde serie 66).
Brokken, Ontstaan – H.M. Brokken, Het ontstaan van de Hoekse en Kabeljauwse twisten, Zutphen 1982.
Burgers, ‘Beeld van de adel’ – J.W.J. Burgers, ‘Het beeld van de adel bij Melis Stoke. De adelspolitiek van de Hollandse graven in het begin van de veertiende eeuw’, Bijdragen en mededelingen betreffende de geschiedenis der Nederlanden 112 (1997), p. 469-486.
Burgers, Rijmkroniek – J.W.J. Burgers, De Rijmkroniek van Holland en zijn auteurs. Historiografie in Holland door de Anonymus (1280–1282) en door de grafelijke klerk Melis Stoke (begin veertiende eeuw), Hilversum 1999 (Hollandse Studiën 35).
Burgers, ‘Grafelijke kanselarij in Holland in de eerste jaren van het Henegouwse Huis’ – J.W.J. Burgers, ‘Grafelijke kanselarij in Holland in de eerste jaren van het Henegouwse Huis (november 1299-circa 1320)’, in: De Boer, Cordfunke, Sarfatij, 1299. Eén graaf, drie graafschappen, p. 107-127.
Croenen, Oorkonden Berthout – G. Croenen, De oorkonden van de familie Berthout 1212-4125, Brussel 2006 (Koninklijke Commissie voor Geschiedenis).
Dagvaarten Zeeland – J.G. Smit, J.W.J. Burgers, E.T van der Vlist (ed.), Bronnen voor de geschiedenis der dagvaarten van de Staten van Zeeland 1318-1572, ’s-Gravenhage 2011 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Grote serie 263).
Dekker, Zuid-Beveland – C. Dekker, Zuid-Beveland. De historische geografie en de instellingen van een Zeeuws eiland in de middeleeuwen, Assen [1971].
Devillers, Description – L. Devillers (ed.), Description analytique de cartulaires et des chartiers de Hainaut, 8 dln., Mons 1865-1878.
Devillers, Monuments III – L. Devillers (ed.), Monuments pour servir l'histoire des provinces de Namur, de Hainaut et de Luxembourg, dl. III, Bruxelles 1874.
Devillers, ‘Notice’ – L. De Villers, ‘Notice sur un cartulaire de Guillaume Ier, comte de Hainaut, de Hollande, de Zélande et seigneur de Frise’, in: Compte rendu des séances de la Commission Royale d’Histoire ou Recueil de ses bulletins, 3me Série 7, Bruxelles 1865, p. 351-382.
Dijkhof, ‘Bewaren of weggooien’ – E.[C.] Dijkhof, ‘Bewaren of weggooien; afschrijven of verplaatsen. Het papieren cartularium van de graven van Holland en Zeeland en de politieke en ambtelijke zorg voor het grafelijke archief in 1299’, in: Bulletin de la Commission Royale d’Histoire 176 (2010), p. 361-381
Drossaers, Archieven Delftse statenkloosters – S.W.A. Drossaers, De archieven van de Delftsche statenkloosters, ’s-Gravenhage 1916.
Enklaar, Ministerialiteit – D.Th. Enklaar, De ministerialiteit in het graafschap Holland, Assen 1943.
Enklaar, Rechtsbronnen Gooiland – D.Th. Enklaar, Middeleeuwsche rechtsbronnen van stad en lande van Gooiland, Utrecht 1932 (Werken der Vereeniging tot Uitgave der Bronnen van het Oude Vaderlandsche Recht, 3e reeks, 3).
Fruin, Handboek der chronologie – R. Fruin, Handboek der chronologie, voornamelijk van Nederland, Alphen aan den Rijn 1934
Van der Gouw, Ring van Putten – J.L. van der Gouw, De ring van Putten: onderzoekingen over een hoogheemraadschap in het Deltagebied, z.p. [1967] (Zuid-Hollandse studiën 13).
Grotefend, Taschenbuch – Hermann Grotefend, Taschenbuch der Zeitrechnung des deutschen Mittelalters und der Neuzeit, Hannover 199113.
Hüffer, Bronnen Rijnsburg – Maria Hüffer, Bronnen voor de geschiedenis der abdij Rijnsburg, dl. 1, eerste stuk: Oorkonden (tot 1620), ’s-Gravenhage 1952 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Kleine serie 31).
Janse, Ridderschap – A. Janse, Ridderschap in Holland: portret van een adellijke elite in de late Middeleeuwen, Hilversum 2001 (Adelsgeschiedenis 1).
Kort, Inventaris – J.C. Kort, Het archief van de graven van Holland 889-1581, dl. II: Inventaris, ’s-Gravenhage 1981 (Rijksarchieven in Holland, Inventarisreeks, 23).
Kort, ‘Repertorium Cuykse lenen’ – J.C. Kort, ‘Repertorium op de Cuykse lenen in Holland, het Sticht en Gelre, 1129-1649’, Ons Voorgeslacht 44 (1989), p. 252-266; 45 (1990), p. 63-68, 418-425, online raadpleegbaar: http://www.hogenda.nl/Docs/DocumentView.aspx?KeyValue={fda0a031-2283-4b12-83a1-2267b8fcf42f}.
Kluit, Historia critica II – A. Kluit, Historia critica comitatus Hollandiae et Zeelandiae ab antiquissimis inde deducta temporibus, dl. 2, Middelburg 1782.
Kruisheer, ‘Registers’ – J.G. Kruisheer, ‘De registers van Pieter van Leiden: het papieren cartularium van de graven van Holland (1299) en het begin van de systematische registratie ter kanselarij (1316)’, in: Nederlands Archievenblad 72 (1968), p. 28-110.
Van der Laan, OB Amsterdam – P.H.J. van der Laan, Oorkondenboek van Amsterdam tot 1400, Amsterdam 1975 (Publikaties van de Gemeentelijke Archiefdienst van Amsterdam 11).
Lübeckisches Urkundenbuch – Codex diplomaticus Lubecensis = Lübeckisches Urkundenbuch, Abt. 1: Urkundenbuch der Stadt Lübeck, 3 dln., Lübeck 1843-1858 (fotomech. herdr. Osnabrück 1976).
De Melker, OB Amsterdam supplement – B.R. de Melker, Oorkondenboek van Amsterdam tot 1400, supplement, Hilversum 1995 (Apparaat voor de geschiedenis van Holland 12).
MGH DD F I – Heinrich Appelt, Monumenta Germaniae historica, Friderici I. Diplomata, dl. 1, Hannoverae 1975 (Diplomata regum et imperatorum Germaniae 10).
MGH DD H IV – D. von Gladiss, A. Gawlik, Monumenta Germaniae historica, Heinrici IV. Diplomata, s.l. 1941-1978 (Diplomata regum et imperatorum Germaniae 6).
MGH DD Kar. I – E. Mühlbacher, Monumenta Germaniae historica, Diplomatum Karolinorum tomus I: Pippini, Carlomanni Caroli Magni Diplomata, Hannoverae 1906.
MGH DD O II – Th. Sickel, Monumenta Germaniae historica, Ottonis II. et III. Diplomata, Hannoverae 1893 (Diplomata regum et imperatorum Germaniae 2).
MGH DD W – D. Hägermann, J.G. Kruisheer, Monumenta Germaniae historica, Heinrici Rasponis et Wilhelmi de Hollandia Diplomata, 2 dln., Hannoverae 1989-2006 (Diplomata regum et imperatorum Germaniae 18).
Van Mieris, ChHZ – F. van Mieris, Groot charterboek der graaven van Holland, van Zeeland en heeren van Vriesland, beginnende met de eerste en oudste brieven van die landstreeken, en eindigende met den doot van onze graavinne, vrouwe Jacoba van Beijere – – –, 4 dln., Leyden 1753–1756.
MNW – J. Verdam en E. Verwijs, Middelnederlandsch woordenboek, 9 dln., ’s-Gravenhage 1885-1929; online raadpleegbaar: http://gtb.inl.nl/?owner=MNW.
Monna, ‘Leidse burggraafschap’ – A.D.A. Monna, ‘De bezittingen van het Leidse burggraafschap’, in: W.H. Lenselink [en] A.D.A. Monna, Studies over het Zeeuwse en Leidse burggraafschap, Groningen 1976 (Bijdragen van het Instituut voor Middeleeuwse Geschiedenis der Rijksuniversiteit te Utrecht 27), p. 65-106.
Muller, Reg. Hann. – P.L. Muller, Regesta Hannonensia. Lijst van oorkonden betreffende Holland en Zeeland uit het tijdvak der regering van het Henegouwsche huis, 1299–1345, die in de charterboeken van Van Mieris ontbreken,’s-Gravenhage 1881.
Muller, Register graaf Florens – S. Muller Hz., ‘Het oude register van graaf Florens’, in: Bijdragen en Mededeelingen van het Historisch Genootschap 22 (1901), p. 90-357.
Nibbelink, Handvesten Zwijndrechtschen Waard – Nibbelink, Handvestenen oorkonden betrekkelijk de regtsgeschiedenis van den Zwijndrechtschen Waard, Leiden 1860.
Niermeijer, Bronnen economische geschiedenis beneden-Maasgebied – J.F. Niermeijer, Bronnen voor de economische geschiedenis van het Beneden-Maasgebied, dl. 1: 1104-1399, ’s-Gravenhage 1968 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Grote serie 127).
Niermeyer, Lexicon minus – J.F. Niermeyer en C. van der Kieft, Mediae latinitatis lexicon minus = Lexique latin médiéval = Medieval Latin dictionary = Mittellateinisches Wörterbuch, 2 dln., Leiden 2002 (herz. ed. J.W.J. Burgers van oorspr. ed. 1976).
Obreen, OHZ – H.G.A. Obreen, Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot het einde van het Hollandsche huis (1299) door Mr. L.Ph.C. van den Bergh [en] James de Fremery, tweede verbeterde en vermeerderde uitgave, ’s-Gravenhage 1937.
OHZ – A.C.F. Koch, J.G. Kruisheer [en] E.C. Dijkhof, Oorkondenboek van Holland en Zeeland tot 1299, 5 dln., ’s-Gravenhage-Assen/Maastricht-Den Haag 1970–2005.
OSU – S. Muller Fz., A. C. Bouman, K. Heeringa [en] F. Ketner, Oorkondenboek van het sticht Utrecht, 5 dln. (7 bdn.), ’s-Gravenhage (1920)1925–1959.
Poelman, Bronnen Oostzeehandel – H.A. Poelman, Bronnen tot de geschiedenis van den Oostzeehandel, Dl, 1: 1122-1499, Eerste stuk, ’s-Gravenhage 1917 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Grote serie 35).
Procurator (ed. Gumbert) – M. Gumbert-Hepp m.m.v. J.P. Gumbert (ed. en vert.), Willem Procurator, Kroniek, Hilversum 2001 (Middeleeuwse studies en bronnen 76).
Reiffenberg, Monuments I – Baron de Reiffenberg (ed.), Monuments pour servir à l'histoire des provinces de Namur, de Hainaut et de Luxembourg, dl. 1 (Bruxelles 1844).
Van Riemsdijk, Tresorie – Th. Van Riemsdijk, De tresorie en kanselarij van de graven van Holland en Zeeland uit het Henegouwsche en Beyersche huis, ’s-Gravenhage 1908.
Van Riemsdijk, ‘Registers Gerard Alewijnsz.’ – Th. Van Riemsdijk, ‘De registers van Gerard Alewijnsz.’, in Verslagen en Mededeelingen der Koninklijke Akademie van Wetenschappen, afd. Letterkunde, 3e reeks 7, Amsterdam 1890, p. 124-191; ook verschenen als overdruk met afzonderlijke paginering.
Rijmkroniek van Holland – J.W.J. Burgers (uitg.), De Rijmkroniek van Holland (366–1305), door een anonieme auteur en Melis Stoke, Den Haag 2004 (Rijks Geschiedkundige Publicatiën, Grote Serie 251).
Schwartzenberg, Charter-boek Vriesland I – G.F. baron thoe Schwartzenberg en Hohenlansberg, Groot placaat en charter-boek van Vriesland – – –, dl 1: Aanvang neemende met de oudste wetten der Vriezen; eindigende met het jaar 1499 – – –, Leeuwarden 1768.
Smit, Bronnen Engeland I – H.J. Smit, Bronnen tot de geschiedenis van den handel met Engeland, Schotland en Ierland 1150-1585, dl. I, eerste stuk: 1150-1435, ’s-Gravenhage 1928 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Grote serie 65).
Smit, Rekeningen Henegouwsche huis I – H.J. Smit, De rekeningen der graven en gravinnen uit het Henegouwsche huis, dl. 1, Utrecht 1924 (Werken uitg. door het Historisch Genootschap, derde serie 46).
Smit, Inleiding – H.J. Smit, De rekeningen der graven en gravinnen uit het Henegouwsche huis, dl. 3, Inleiding, Utrecht 1939 (Werken uitg. door het Historisch Genootschap, derde serie 69).
Strubbe-Voet, Chronologie van de Middeleeuwen – Eg.I. Strubbe en L. Voet, Chronologie van de Middeleeuwen en de moderne tijden in de Nederlanden, Antwerpen-Amsterdam 1960.
Unger, Bronnen geschiedenis Middelburg – W. S. Unger, Bronnen tot de geschiedenis van Middelburg in den landsheerlijken tijd, 3 dln., ’s-Gravenhage 1923-1931 (Rijks geschiedkundige publicatiën, Grote serie 54, 61, 75).
Waller Zeper, Jan van Beaumont – S.A. Waller Zeper, Jan van Henegouwen, heer van Beaumont. Bijdrage tot de geschiedenis der Nederlanden in de eerste helft der veertiende eeuw, ’s-Gravenhage 1914.
Wymans, Inventaire comtes de Hainaut – G. Wymans, Inventaire analytique du chartrier de la Trésorerie des comtes de Hainaut, Bruxelles 1985 (Archives générales du Royaume).