Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III geeft de poorters van Vlaardingen een aantal vrijheden betreffende tijns, schot, tol en rechtspraak.

De bovenstaande datering is gebaseerd op de veronderstelling dat de paasstijl is toegepast. Zie de Inleiding.

Wi Willaem^d grave van Heynnegouwen^e etc. maken cond allen luden dat wi onsen lieve ende ghetrouwen porteren in^f Vlaerdinghe verlient ende ghegheven^g hebben ewelike vrihede van bescattinghe^h, van scenseⁱ ende van scote ende, dat si varen moghen tollen vri met horen eygheliken^j goede in harer coemanscappen^k binnen alle onsen lande van Holland^l ende van Zeeland^m; ten ware of horerⁿ enich ander lude goed dat^o tollenbaer waer^p name te voeren ende hi seyde dat dat^q sinen waer, want loesheyt nieman bescutten en^r zal, zo zoude hi diere^s voirseyder vrihede quite wesen also verre als men dat proeven^t mochte met twien wittachtighen oirkonden. Ende willen si met horen goede buten onsen lande varen, dat zullen si vercoepen ter hoeghester market; jof willen si goed copen buten onsen lande in onsen lande te brenghen^u, dat zullen si copen ter hoestter^v market, jof si zullenre tollen of gheven ghelike jof si ghene vrihede en hadden^w. Voirt zo en zullen hore coemanne ghien goed tollen vri voeren dan dat si coepen^x met horen eyghen penninghen ende volcomeliken betailen; ende wat goed dat si coepen met gods penninghen ende niet te vollen^y en^z betailen, jof dat si coepen ^a' met ander lude ghelt betalen, daer zullen si tollen of gheven.

2. Vort verlienen wi hem ende gheven^b' datse nieman ane mach spreken te camppe^c' van gherehande^d' zake; mar al dat ghesciet binnen der^e' poirte dat zalmen daer binnen berechten bi vonnesse van scepene.

3. Vort jof yemant buten der poirte wonende enen poirter voir scepene^f' van enigherande scoud borchtocht dede jof hem zelven verbonde, alse^g' verre als die dach verleden ware ende hij^h' verwonnen worde als der poirte recht es bi vonnesse van scepene ende dan niet en voldede, dien zoude onse baliu daer toe brenghen dat hi voldede als recht es.

4. Oic willen wi dat alle die ghene die binnen der poirte jof buten der poirte wonachtich sien ende goed hebben binnen der poirte, toit den ghemene oirbaer der poirte van dien goede dat si dair binnen hebben cost doen ghelike anderen porteren.

5. Waer oec dat zake dat yement wederseyde der scepen vonnesse int gherechte, die zoude ons ghelden tien pond, den rechter een pond ende elken scepen^i' een pond.

6. Soe wie oic over vonnesse dinghede^j', die soude ons ghelden tien scellinghe.

7. So wie an een huys vochte die gheen porter en ware ende bi scepen dair of verwonnen worde, die zoude ons ghelden tien pond.

8. Soe wie dat den rechter jof twien scepen vrede wederzeyde, also verre als hi dair of verwonnen worde bi vonnesse van scepene, die zoude^k' ons ghelden tien pond.

9. Soe wilc poirter die met^l' ghewapender hand vecht binnen der poirte ende dair of verwonnen wort bi vonnesse van scepen^m', die zal ons ghelden viertich scellinghe ende den rechter twie scellinghe, uyt ghenomen doet slach ende lemte^n'.

10. Soe wilc poirter die enen anderen man enen vuyst slach ghevet, die zal ons ghelden tien scellinghe.

11. So wie buten der poirten wonachtich ware ende binnen der poirten vrihede eirst vochte up enen poirtere^o' ende dair of verwonnen worde bi vonnesse van scepene, die zoude ons ghelden tien pond; mar vochte een portere eerst op enen landman, zo zouden slandsmans boeten wesen ghelike des poirters boete. Ende vochte die ene land man yeghens^p' den anderen landman^q', dat waer malc op^r' tien pond die dair of verwonnen worde bi vonnesse van scepene.

12. Waer oec dat zake dat yemen in jaermarcten binnen der poirte vrihede vochte ^s' die gheen poirter en ware, zo willen wi omme die jonste ^t' die wi ten jaermarcten hebben ende omme den meren pays darinne^u' te houdene dat hi verboire vijftien pond ende datmen him dair of bi scepene verwinnen^v' mach; maer begonste een poirter eerst te vechten in die jaermarct op enen landman, so zouden des landsmans boeten wesen ghelike des poirters boeten.

13. Voird wat vonnesse onder die scepene coemt, des moghen si hebben drie waerve hoire stede, ende^w' ter vierder stede zullen si dat uten; ende zoe wie dair poirter wesen zel ende der vrihede ghebruken, die moet stadelix binnen der poirte wonen.

14. Voirt wat die zeven scepene met den raeds^x' luden ende met hoiren ghewaerden rechter ende met onsen baliu van Delfland coren, dat zal vaste ende ghestade bliven behouden ons rechts; ende in allen ponten voirscreven behouden onser heerlicheden ende onser graveliker ghewelt.

Ende omme dat wi willen dat dit vaste ende ghestade blive, so hebben wi desen brief open bezeghelt met onsen zeghele. Ghegheven tote^y' Dordrecht^z' op den Dertien dach int jaer ons Heren M CCC zes ende twintich.