Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem IV doet uitspraak in het geschil over heerlijkheid, tijnsgoederen en gerecht van Hagestein tussen heer Jan heer van Arkel en heer Otto heer van Asperen, die beloven zich aan die uitspraak te houden op een boete van 2000 pond zwarten Tournois, waarvoor enkele met name genoemde personen zich borg stellen.

De bovenstaande datering is gebaseerd op de veronderstelling dat de paasstijl is toegepast. Zie de Inleiding.

Vgl. nrs. WI 304-307, alsmede nr. WI 545.

Willem ..grave van Heynnegouwen^b etc. maken cond allen luden dat here Jan here van Erkel op die ene zide ende here Otte here van Asperen^c op die ander zide an ons ghebleven sien van allen twye ende discoirde die si onderlinghe hadden, als die here van Erkel van den tijns goede gheleghen binnen der heerlicheyt van Haghensteyne, ende die here van Asperen van den gherechte, heerlicheyt ende van den goede van Haghensteyne ende van al^d dat dair of roert, ende verborghet hebben elke partie op ene pene van II^M ponden suarter Tornoyse^e onse segghen te houden dair of ende te volcomene; des sien borghen voir den here van Erkel voirs. hair Zweder^f here van Abcoude, hair Dirc here van Hairlair, hair Aernoud van Erkel ende hair Dieric Aelras van Erkel, ridderen, ende voir den here van Asperen sien borghen hair Aernoud van Yselsteyne, hair Otte van Haeften, har^g Niclays van der Dussen, ridderen, ende Jan Westvalinc, knape. Wair of wi wel beraden met goeden voirsiene, na der bester wayrheyt die wi dair of ghevonden hebben, onse segghen uten ende segghen in alsulker manieren als hier na ghescreven staet.

In den eersten, wair dat sake dat yemand enich thijns goed^h ane sprake binnen den heerscepe van Haghensteyne voirs., dat soude berechten die here van Erkel jof sijn ghesette rechter.

Voirt soe segghen wi, waren enighe lude die thijns goed hadden ende ra ende roeden tuschen hem hebben wilden, dat sal bi den here van Erkel ende bi sinen gherechte ghesceyden worden; het en ware dat zake dat enich eyghen goed gheleghen ware ande den thijns goede voirs. dat sculdich ware te graven, dat sal die here van Asperen alsoe alst hem toe behoert van eyghendomme rechten.

Vort zegghen wi, is dat zake dat boeten vallen, te nemen van den thijns lande of van sloeten des thijns goed, die sal die here van Erkel houden of hi wille ane den thins goede; ende en wil hi des niet doen, ende dair roerende goede sijn als coerenⁱ of husen of beesten, ende hi die boeten versoect ende^j den here van Asperen ende hem den sculdighen van desen boeten te gheldene bewijst, als hi sculdich es te doene, soe sal die here van Asperen voirs. of sijn rechter die boeten uyt rechten, ende die bieden den here van Erkel of doen bieden. Ende aldus alle voirsproken zaken uyt ghenomen sal die here van Asperen voirs. behouden tgherechte van allen goede, het si coren op den velde wassende of onghemayet, of van den ghetymmerden huysen of ghevallen, ende des ghelijcs van weghen ende wateringhen ende van allen anderen gherechten.

Vort zegghen wi of den here van Asperen gheboerde bi enighen ghevalle boeten te ontfane van thins goede, ende dair ghene rorende goede waren, dat die here van Erkel voirnoemd uyt rechten sal tote des heren van Asperen behoef voirs.

Vort segghen wi, waert dat den here van Erkel voirs. twyvelde an enighen goede weder si thins goed waren ofte eyghen, ende yemand anders seyde dat die goede eyghen waren, soe sullen si setten onder hem enen ghemenen rechter die van den eyghen goede ende van thins goeden volcomen macht sal hebben te rechten, ende dat salmen ondervinden van den ghenen die ghehieten sien ommesaten weder dat goed der heerlicheyt of den ^k thins rechte toe behoren sal; ende die ghene tote wes gherechte dese goede toe bewijst worden, sine boeten of mense nemen sal, dat mense nemet ane dien^l goede.

Vort segghen wi hem ane beyden siden vaste ende ghestade te houden alsulc segghen ende alsulke brieve als onse lieve here ende vader, dair God die ziele of hebben moet, gheseghelt ende ghegheven hevet tuschen heren Gillise van den Bosche op diene zide ende Heynric^m van der Lecke op die ander zide, wilke brieve ghegheven waren tote Leyden des zaterdaghes na sinte Matheus dach int jair ons Heren M^o CCC^o neghen ende twintichⁿ.

Vort ware dat zake dat enigherande niewe recht ghehantiert ware binnen der heerlicheyt van Haghensteyne voirnoemd, dat willen wi dat of ghelaten si ende dat mense nemmeer^o en vordere, ende willen dat men also rechte als men dede op die tijt dat die heerlicheyt van Haghensteyne voirs. ane onsen lieven here ende vader, dair God die ziele of hebben moet, bestarf bi joncvrou Margrieten doet van Haghen steyne, Heynrix^p wijf van der Lecke was; het en ware dattet bi onsen consente tote enighen anderen recht, dat ons beter dochte, gheset worde.

Vort soe segghen wi alle claghen, alle eysche ende alle twye die si ende hore hulperen an beyden ziden op malc anderen te eyschen^q hebben, ende dat van desen zaken roert, op beyden siden quite, ende elke partie die sine te stillen.

Ende dit zegghen^r hebben wi gheseyt behouden anders yemand sijns rechts die an dien thins goede yet te segghen hevet. Ende segghen wi voir ons ende voir onse nacomelinghe beyden partien voirs. ende horen nacomelinghen vast ende ghestade te houden tot eweliken daghen; ende gheviel enich stoet in onsen voirseyden^s zegghen, dat houden wi altoes tot onsen verclayrsen.

In orconde etc. Ghegheven tot Sinte Gheertruden berghe des saterdaghes na sinte Pouwels dach int jair XLI^o.