Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III geeft de Zwijndrechtse waard uit ter bedijking, en stelt een aantal bepalingen met betrekking tot het bestuur en de verdeling van de opbrengsten en lasten.

De bovenstaande datering is gebaseerd op de veronderstelling dat de paasstijl is toegepast. Zie de Inleiding.

Een deel van de onderstaande bepalingen komt terug in de keur voor Zwijndrecht die graaf Willem III op 16 augustus uitvaardigde; zie nr. ZH 423. Zie ook de kopnoot aldaar over de vraag of in de eerste bepaling met wale dijkdoorbraken worden bedoeld of de rivierarm de Waal.

Vgl. voorts nr. ZE 586.

Wi Willaem^a grave van Heynnegouwen^b etc., allen onsen lieve ende ghetrouwen luden van onser gravescip van Holland^c ende van Zeelland^d salut ende onse goide jonste. Wi doen u ^e allen^f te weten^g dat wi met onsen ghemeenen Rade over een ghedraghen sijn Zwindrecht^h uut teⁱ gheven ^j te dikene ten Zeuesken^k rechte, in manieren als hier na volghet.

1. In den eersten zullen wi die wale doen diken met onser cost ghelike den score an beyden zyden.

2. Vort wies een sestendeel neemt jof meer^l van al den lande, dien salt tambocht^m volghen metten gheleyde van den luden ende metten multere van also vele als hijs neemt.

3. Ende dit ambocht sal half vri wesen ende die ander helft zal dienen in die herevart; ende binnen den eersten VII jaren en zalmenre ghien herevart of varen.

4. Vort zal dit land altoes vri bliven van beden, van ghiften ende van allen anderen oncoste.

5. Ende wi sullen behouden in den lande onse tiende, dat es den XI scoef ende XI lam, ende onse viskerie; mair die sluze niet laten visken dairt land mede bescatⁿ worde^o.

6. Ende wi sullen die veren^p behouden, mair die uutdike an tland zullen den ambochte volghen.

7. Alt tland binnen den^q dijcdilven, uutghenomen hereweghe beyde van den dike van Riederwart^r ende van den niewen dike, zullen si hebben diet^s tland nemen te diken, ende dat ghelike deelen in goiden ende in quaden.

8. Die ghiften van den kerken sullen onse wesen.

9. Dit land salmen bedriven met eenen dijcgrave die die ghemene^t ambochts heren van Zwindrecht^u kiezen sullen ende bi sinen ghesuorne, na den Zeeusken^v rechte; ende es dat die ambochts heren niet overeen en draghen^w jairlix eenen dijcgrave te kiesen^x, soe sullen wi hem selve alle jare eenen dijcgrave setten die binnen den lande ghegoit es.

10. Ende gheen portere noch man van buten zal in Zwindrecht^y land noch ghoit hebben, het en zal scot ende^z herevard ghelden ende rechts pleghen ten Zeeuesken^a' rechte, ghelike den ghenen die in Zwindrecht^b' wonen.

11. Dit land zal van der eerster note gheenen pacht gheven up dusdanighe voirwairden als voirscreven^c' sien, zoe es ons gheboden om een deel VI s. Hollands^d' van der morghen lands, dat ons wel cleene denct.

Ende went wi willen dat elc man ghenoighet^e' sie ende sijn oirbair dair in doe dies beghert, soe laten wi u allen ^f' weten dat wire eenen dach toe gheleghet hebben tote Dordrecht^g' h' op onser Vrouwen dach ter lichtmesse^i' naist comende, ende hebbenre onse lude toe gheset machtich van onsen weghen uut te gheven; ende wat si dair toe doen, dat sullen wi ghestade houden ghelike of wijt selve deden.

In orkonde etc. Ghegheven te Broesele^j' op sente Pontiaens dach int jaer ons Heren M° CCC° een ende dortich.