HaNA 1.05.01.02 invnr. 17 f. 234v-239v (in de notulen).
HaNA 1.05.06 invnr. 48 (niet gepagineerd) (in resoluties van Thienen) 1776-05-02 Reglement e0642 Demarara Essequibo Trade Trade, slave Essequibo Demerara Amsterdam Concept-reglement op de venduen. Draft regulations for the auctions.
Art. 1. Diegeene welke eenige vaste of meubilaire goederen in publicque veyling willen verkoopen zullen gehouden zijn, zes weeken voor den bij hun bepaalde verkoopdag ten opzigte van de vaste goederen en vier weeken ten opzigten meubilaire oftewel zoodanige tijd als de verkooper zal verkiezen, den vendumeester te versoeken, 't selve bekent te maaken bij bilietten, specificeerende de qualiteid derselver goederen en waarin bestaan en ter behoorlijker tijds daarvan kennis te geven aan den vendumeester die ook van zijne zijde gehouden sal weezen voor een yder publicq vendue te houden en zorg dragen dat alle verkopinge in tijd volgens 't gebruyk der colonie werden geaffigeerd.
2. Diegeene welke eenige slaven, paarden, muylezels off hoornvee, provisien etc. als vooren willen verkoopen, zullen meede gehouden zijn hetselve alomme door den vendumeester bekendt te doen maaken, en aan deselve ter behoorlijker tijd daarvan kennis te geeven; en zal de verkoping niet eerder moogen geschieden dan zooveel daegen naadat hetselve aan de vendumeester is opgegeeven als de verkooper zal goedvinden te bepaalen.
3. Van 't montand van alle publicque vendutien zal door den verkooper betaeld worden 2 percento aan het venducomptoir en 1½ percento kerk- en armegeld door den koper gelijk zulks ook betaalt zal worden van de uyt de hand verkogt wordende nieuwe aangebragte slaaven.
4. Voor yder articul of koop, welke ter vendue sal worden geveyld en door de verkooper opgehouden, zal moeten worden betaald een quart percento ten behoeve der vendumeester in plaats van twee percento aan 't venduecomptoir van de opgeveylde of gebodene somme.
5. Een yder welk eenige nieuwe aangebragte slaaff off slaaven uyt de hand verkoopt, zal gehouden zijn binnen de tijdt uytterlijk van agt daagen na den verkoop behoorlijke en schriftelijke aangifte te doen aan den vendumeester van de prijs en qualiteit der slaven en off hetzelve zijn man, vrouw en kinderen, en aan wien verkogt, op een boete van ƒ 500,-,- te verbeuren een derde voor de kerk- en armencassa, een derde voor de Heer Fiscaal en ⅓ voor den aanbrenger, buyten en behalve dat daarenboven gehouden zal zijn 4 percento van 't montant der niet aangegeevene verkoopingen in plaats van 2 percento ten profijte van 't venduecomptoir te betaalen.
6. De kooper van uyt de hand gekogte slaaven zal insgelijks gehouden zijn uytterlijk binnen 14 daagen na den koop behoorlijke schriftelijke aangevinge te doen aan de venduemeester als ontfanger van 1½ percento kerk- en armgeld, in voege als bij artic. 5 vermeld op boete van ƒ 250,-,- te verbeuren ten behoeve alsvooren, daarenboven gehouden zijn 2½ in plaats van 1½ percento voor 't montant van het gekogte te betaalen.
7. De verkoopingen zullen beginnen en ijndigen op zodanig uur als Commandeur en Raaden eens voor al zullen bepaalen.
8. De betaaling der koopschat neevens het kerk- en armgeld van alle willige publicque verkoopinge van slaaven, paarden en muylezels en van alle verkoopingen bij executie zal moeten geschieden uytterlijk twee weeken na de gehoudene vendutie, en van willige publicque verkoopingen der vaste en meubilaire goederen binnen den tijdt bij de veylconditien door den verkooper bepaald, 't zij in contanten specien, welke tot de gangbaare cours zullen werden aangenoomen, 't zij in wissels op Holland off Zeeland off andere landen en plaatzen, zooals de verkooper zulx bij veylconditien zal bepaalen, en op zodanige termijnen van betaaling als de verkooper zal goedvinden, 't welke meede bij de veylconditien zal moeten werden bepaald.
9. Alle koopers op publicque venduen zullen verpligt zijn aanstonds te stellen twee suffisante borgen ten genoegen van den verkooper, tenzij de verkooper met een off zonder borg te stellen zig vergenoegt en zulks zoowel voor de betaling in contante spetien in wissels off andere wijze van betaling als voor de voldoeninge van de in betaling te geeven wissels, en bijaldien de koopers buyten staat waaren door de verkooper daarvan niet geeximeerd zijnde, zoodanige borg off borgen te stellen, zal den vendumeester 't verkogte weederom moeten doen opveylen ten periculen van den eerste kooper, welke dan ook verpligt zal zijn, prompt en bij kort recht, 't geen 't verkogte minder als de eerste koopprijs komt te rendeeren, te suppleeren, en bijaldien bij 't weeder opveylen meerder komt te gelden, zal zulx zijn ten voordeelen van den verkooper.
10. Diegeene welke zig op den vendue voor een ander tot borg gesteld zal hebben, zal werden geconsidereerd als borg en principaal, met renuntiatie van alle benefitien, en twee borgen gesteld werdende, meede ieder in solidum verpligt zijn de schuld als eygen te voldoen, en in regten daartoe genoodzaakt worden, dog ingevallen een borg voor de principaal mogt koomen te voldoen, zal hem gegeeven moeten worden cessie van actie teegens den principaal en meedeborg.
11. Het transport van de vaste goederen zal zo ras als de betaaling zal zijn geschied en aangenoomen, aan den kooper werden gedaan, en dezelve in possessie van 't gekogte gesteld worden, egter zal het verkogte blijven verhypothequeerd aan de verkooper ende twee borgen gesteld wordende, denzelven meede aan dezelve borgtogt, yder in solidum verbonden, tot tijdt en wijlen, dat de verkoopers off deszelfs gemachtigde, tijding zullen hebben bekoomen, dat alle de in betaling gegeevene wissels zijn aangenoomen en betaald.
En zal ten dien opzigte van de willige verkooping van de plantagien, de verkoper off deszelfs gemachtigde, met en neevens den kooper, en ten opzigte der bij executie verkogte plantages de kooper onder 't opzigt van een der gestelde sequesters, de verkogte plantagie administreeren, totdat de verkoopers off sequesters tijding zullen hebben bekoomen dat de in betaaling gegevene wissels zijn aangenoomen en voldaan, om middelerwijl toezigt te houden, dat de verkogte plantage niet werde gedeterioreerd off vermindert.
12. Indien de in betaling gegeevene wissels off een off meer derselven met protest van non-betaling retourneerden, zal de provisioneele bezitter of de borgen, indien er twee gesteld worden ieder in solidum, tot de betaling van het montant met de kosten daarop gevallen bij kort regt aangesprooken worden, en de verkooper de voorszegde betaling, nog van de borg off borgen nog van de principaal niet kunnende erlangen, zal de provisioneele bezitter de plantage off ander vast effect, ten eersten moeten ruymen, en bij wijgering daartoe met voorkennis van den Directeur-Generaal (Commandeur) en twee Raaden commissarissen door de sterke hand worden gedwongen.
En zal de verkooper de verkogte dog weeder in bezit genoomene plantagien, off ander vast effect, opnieuw kunnen doen verkoopen en uyt het provenue zijne schade verhaalen, en het provenue daartoe niet sufficient zijnde, weegens 't mindere zijn regt en actien behouden zo teegens den eersten koper als teegens den borg off borgen, en zal met de betaling off borgstelling van de weeder opgeveylde en verkogte vaste goederen gehandelt worden in voegen als artt. 6, 7, 8, 9, 10, 11 etc. is gestatueerd met dien verstande, dat de opnieuw opgeveylde en verkogte plantage zal blijven verhypothequeerd, zowel aan de eerste koper als verkooper, indien meerder komt te gelden als 't gunt de verkooper van de eerste koper competeerd, zullende egter eerste kooper op deselve alleen hebben een tweede hypotheecq.
13. D'in publicque vendue gekogte slaaven, paarden, muylezels, zullen wel aanstonds van de venduen aff door de kopers mogen werden meede genoomen, dog egter niet dan nadat alvorens indien sulks doenelijk is, daarop van weegens den verkooper off venduemeester zullen zijn gesteld zodanige onuytwisbaare teekenen, waardoor deselve ten allen tijden kenbaar zullen zijn, en zullen deselve blijven verhypothequeerd aan den verkooper en executabel, en de borg off borgen aan derselver borgtogten, er twee gesteld zijnde yder solidum verbonden, ter tijd en wijlen de verkooper off desselfs gemagtigden tijding sal hebben bekomen, dat alle de in betaling gegeevene wissels zijn aangenomen en betaald en indien een off meerder met protest van non-betaling retourneeren, zal den verkoper off desselfs gemagtigde den koper ofte borg off borgen in solidum, alsvoren tot betaling van 't montant, met de kosten daarop gevallen, bij kort regt mogen aanspreeken, en de verkoper de voorszegde betaling nog van de borg off borgen nog van de principaal kunnende erlangen, zal hij regt hebben de verkogte slaaven van de koper terug te eisschen of te reclameeren, in welks handen deselve zoude mogen zijn en bij wijgering van overgifte, daartoe met voorkennisse van den Directeur-Generaal (Commandeur) en twee Raaden commissarissen dengeenen in wiens handen deselve zijn, door de sterke hand kunnen dwingen.
14. Eenige slaaven uyt de hand verkogt wordende, zullen op dezelve meede zodanige onuytwisbaare teekenen gesteld moeten als articul 13 staat vermeld en zal de verkooper ook 't selfde regt van vordering en van reclame hebben als bij 't gemelde 13 articul ten opsigte van d'in publicque vendu verkogte slaven is gestatueerd.
15 (12). Gereedschappen, vaartuygen en alle meubilaire goederen door een kooper in publicque vendu gekogt, zullen door de vendumeester niet werden afgegeeven, voordat de koopprijs 't sij in specie of wissels of andere gangbare wijse van betaaling, waarmeede de verkooper en vendumeester genoegen neemt, zal zijn voldaan, zullende het ook aan de verkooper vrijstaan bij de veylconditie te bepaale tot welke somma al 't gekogte door een kooper bijeen gereekend in contante specie wil betaald hebben.
16 (13). Alle de wisselsbrieven, welke in betaaling worden gegeven voor slaven, paarden, muylezels of hoornvee, en voor alle vaste of meubilaire goederen, provisien, etc in publicque vendu gekogt, alsmeede van slaven uit de hand verkogt, zullen eerst door den kooper moeten worden getrokken of geendossert aan den borg of borgen en voorts door de borg of borgen aan de verkooper, en indien de koopers van 't stellen van borg of borgen door de verkooper zullen zijn geeximeert, of door de verkooper van uit de hand verkogte slaven geen borg of borgen zullen zijn gerequireert, alsdan alleen door den kooper aan de verkooper, en zal in alle gemelde wisselbrieven ofwel in 't endossement, ten duydelijksten werden geexpresseert, de causa debiti, als waarde genooten, van de verkoopers van slaven plantagien etc. op publicque vendue of onder de hand ten klaarsten bewijse, dat dezelve zijn gegeeven in voldoening van 't gekogte op de publicque vendue of uit de hand; ook zullen de borg of borgen indien er gesteld sijn - 't welke de verkooper van uit de hand verkogte slaaven mede zal kunnen conditioneeren - bij 't endossement stellen, indien er twee zijn, dat zij tezamen, en yder afsonderlijk de verkooper guarandeeren voor de voldoening van de wisselbrief, volgens onderstaand model.
Essequebo of Demerary op ... maanden na zigt, te betaalen deese mijne prima wisselbrief secunda of tertia onvoldaan zijnde aan de order N.N. en N.N. (de namen der borg of borgen) de somma van .... Hollands (Zeeuws) courant, de waarde genooten in ... stuks slaven plantages meubilen paarden (en van uyt de hand verkogte slave de waarde genooten in ... stuks slave) zijnde de nommers ... van den vendu gehouden op de ... van 't schip .... schipper ... (Geteekent.) N.N. (naam der kooper).
Mijn Heer
De Heer N.N. te Amsterdam of Zeelandt
(Endossement voor de borg of borgen) voor ons betaald aan de ordre van N.N. (de verkooper der slaven plantages etc) ... de waarde in hiervoor gemelde slaven plantages etc. guarandeerende wij te zamen (indien er twee borgen gesteld zijn) een yder afsonderlijk, de voldoening van dese wisselbrief!
(Geteekent) N.N. (borg of borgen voor de kooper en geen borgen gesteld sijnde zal alsdan de wissels direct aan de ordre van de verkoper worde gepasseert).
En zal de vendumeester moeten houden boek en reekening van alle de publicque verkoopingen welke gehouden zullen worden, en daarin accuratelijk aantekenen de namen en qualiteyten, dergeene op welkers versoek de vendu werd gehouden, met expressie van die tijd, en van alle goederen welke worden geveild of verkogt, geene uytgesondert, met de prijs waarvoor, en de namen dergeene bij wien gekogt zijn, gelijk hij meede gehouden zal zijn boek en reekening te houden van alle uit de hand verkogte slaven met de notatie van de namen der koopers en verkoopers en expressie der tijd met de prijs waarvoor verkogt zijn.
En zullen zij meede gehouden zijn een boek te houden der wisselbrieven door de koopers aan de verkoopers in betaling gegeven, met uytdrukking van de groote, de datum der ontfangst, de naam van de trekker, en tijdt op welke getrokken, de namen der endosseur of endosseurs als borg of borgen, naamen en plaatsen van de betrokkene volgens het onderstaande model.
datum van ontfangst
|
namen der trekkers
|
tijdt op welke getrokken
|
naamen der endosseurs als borgen
|
namen en plaatsen van de betrokkene
|
somme van de wisselbrief
|
17 (14). En opdat exactelijk worden nagekomen, al 't gunt hiervooren gemeld is, zullen alle de betaalingen voor 't verkogte, het sij op publicque vendue, het sij vanuit de hand verkogt wordende slaven in welke manier deselve mogen gedaan worden, geschieden, aan de vendumeester ofte desselfs gemagtigde, binnen de gefixeerde tijd moeten gedaan worden, welke zorg zal moeten dragen, dat alles behoorlijk conform voorgemelde articul geschieden, en zullen door den vendumeester de in betaling ontfangene contante specie ofte wissels aan den koper of desselfs gemagtigde worde voorgegeeven, door welk overgifte de vendumeester voor alle verdere aanspraak zal gelibereert zijn, zullende door den vendumeester ook alle penningen, welke door den verkooper worden overhandigt, alsmeede de quitantien moeten worden onderteekendt.
En ingevalle de verkooper aan de vendumeester het kerk- en armgeld en het vendueregt hetwelk bijde door den verkooper - die zijn reekening ten lasten der koper met 1½ procento zal mogen verhoogen - zal moeten geschiede, niet betaald heeft in contante specie of andere gangbare betaling ten genoegen van den vendumeester, zal hij hetzelve van het restant der koopschat moeten afhouden, ook zal den vendumeester ter opzigte der wissels welke daarvoor zal ontfange op het verkogte en tegens de koopers en borgen de selfde hypotheecq, regt en actie hebben, als de verkoopers hiervoor gemeld, totdat de tijding zal hebben bekomen, dat alle de gemelde wissels zijn aangenoomen en betaaldt, en de wissels met protest terugkeerende, meede hetselve regt hebben als de verkoopers.
18. De publicatiekosten van de publicque venduen zijn en blijven soals vanouds, weegens een versogte verkooping op sig selve dartig guldens, en van kleinder verkoopingen na proportie en evenreede der boedels, en van die tesamen een verkooping uitmaaken meede ƒ 30.-.- te betaalen door den verkoopers aan het venducomptoir en sullen de publicatien in bijde rievieren moeten geschieden!
19 (16). Omtrend de vendueonkosten van maaltijd, drank etc. zullen de verkoopers kunnen accordeeren in manier als vanouds heeft plaatsgehad.
20 (17). Tot meerder accuratesse en tot voorkominge van alle abuysen in de boeken van 't venduecomptoir, so sal bij yder publiecque verkoop door de clercq van de vendumeester gehouden worden contraboek, na het affloopen der verkoopingen met het boek van de vendumeester zal moeten werden gecollationeerd en geconfronteerd waarna beyde boeken over en weeder door de vendumeester en desselfs clercq sullen worden onderteekend en vervolgens het contraboek ter secretary gebragt en aldaar blijven berusten onder de archiven, sullende de gemelde clercq teffens als deurwaarder van de vendue moeten fungeeren.
21. En zal copy van dit reglement worden gesonden aan Directeur-Generaal en Raden in Essequebo en Commandeur en Raaden in Demerary, welke gehouden zullen zijn deselve ter gewoone plaatse en wijse binnen 14 daagen na den ontfangst te publiceeren en effect te doen sorteeren en bijaldien de permissie van uyt de hand te verkoopen eenig nadeelig effect mogt hebben ten nadeele van de ingeseeten, sullen deselve hare klagten desweegens aan Commandeur en Raden kunnen inbrengen en met den eersten gebragt moeten worden ter kennisse van deesen vergadering.
En is wijders goedgevonden voor de venduemeester en ontfangers te arresteeren de navolgende instructie.[1]
[1] De instructie van gelijke datum is ook in de database opgenomen.
Thienen Nationaal Archief