NAG AG1 invnr. 9B p. 351-361.
HaNA 1.05.01.02 invnr. 18 ingebonden tussen f. 322 en 323 (tussen de notulen van Thienen van 1779 april 14) (gedrukt).
NAG AG2 invnr. 5 achterin (gedrukt) 1777-05-20 Decreet, Ordonnantie e0617 Demarara Essequibo Administration of justice Inheritances Essequibo Demerara Den Haag Verkopingen in en buiten insolventie; preferentie en concurrentie. Regulations for sales (in case of insolvency); preference and distribution in case of liquidation of estates.
Placaat nopens de behandeling van zaaken zo omtrent de verkoopingen buiten eene totale en eygentlijke insolventie, als omtrent insolvente boedels, mitsgaaders omtrent het houden en reguleeren van een judicium van prae- en concurentie in rio Essequebo en Demerary.
De Staaten-Generaal der Verenigde Nederlanden, allen degeenen die deeze zullen zien ofte hooren leezen, Salut! Doen te weeten:
Dat ter onse kennisse gekoomen is, dat verscheide verkeerde practijcquen en abuizen nopens de behandeling van zaaken, zo omtrent executoriale verkoopingen, buiten eene totaale en eygentlijke insolventie, als omtrent insolvente boedels, mitsgaaders omtrent het houden en reguleeren van een judicium praeferentiae et concurentiae, zoo in het een als ander geval, in onze landen en rivieren van rio Essequebo en Demerary, van tijd tot tijd, bij gebrek van eene vaste en bepaalde ordonnantie, zijn ingesloopen; en nadien daardoor de boedels of de eygenaars en debiteuren, zoowel als de crediteuren van deselve boedels merkelijk werden benadeelt.
Zoo is 't, dat wij, daarteegens willende voorsien, aboleerende en teniet doende alle verkeerde practijcquen en abuisen, welke tot dusverre in deselve onse landen en rivieren van rio Essequebo en Demerary dienaangaande hebben plaats gehad, hebben goedgevonden en verstaan, gelijk wij goedvinden en verstaan bij deesen, vast te stellen de navolgende forme en ordonnantie van procedeeren, welke wij willen dat dienaangaande in het vervolg in deselve onse landen en rivieren van rio Essequebo en Demerary voornoemt, exactelijk zal worden agtervolgd en naargekoomen.
Art. I. Dat voortaan, wanneer eenige boedel in rio Essequebo en Demerary komt te bedeegen insolvent, in zodaanigen boedel een of meer bequaame persoon of persoonen door Directeur-Generaal en Raaden, of door Commandeur en Raaden, naar mate van het district, waaronder gemelde insolventie zal zijn gevallen, tot curator of curatoren zal of zullen worden gecommitteerdt, teneinde dien boedel behoorlijk ten nutte der crediteuren te benificeeren, en tot liquidatie te brengen, en dat voorts aanstonds na de aanstelling van den curator of curatoren aldaar, bij behoorlijke publicatien zal worden bekendgemaakt, dat de respective crediteuren van zodanige insolvente boedel zullen gehouden zijn hunne pretentien ende desweegens door hen te sustineeren praeferentie en concurrentie ter respective secretaryen der voorschreeven rivieren in te brengen, teegens eene bij de publicatie te bepaalen tijd, welke, indien er onroerende goederen in den boedel gevonden werden en het maar eenigsints twijfelagtig is, of niet buiten dezelve landen en rivieren, crediteuren van dezelve boedel gevonden worden, zo lang zal moeten worden genoomen, dat daarvan mede behoorlijke advertentien in de publique Amsterdamsche, Rotterdamsche, Middelburgsche en Utrechtsche couranten (hetwelk tot driemaal zal moeten worden herhaald) zes maanden te vooren zal zijn geschied, opdat de respective crediteuren geleegenheid moogen hebben om hunne praetensien in rio Essequebo of rio Demerary behoorlijk op te geeven, en hunne sustenue van preferentie of concurrentie te introduceeren.
II. Dat de eyschen van preferentie en concurrentie also binnen dien bepaalde tijd ingeleevert en den gestelden termijn verloopen zijnde, het aan de respective zig bekent gemaakt hebbende crediteuren, zal vrijstaan om binnen een maand daarna teegens elkanders eysschen zodanige contradictie, bij form van antwoord, in te leeveren, tot debatteering van de gesustineerde preferentie of concurrentie, als zullen te raaden worden, en dat dezelve zullen gehouden zijn, neevens hunne antwoorden te voegen en over te leeveren de documenten en bescheiden waarop zijlieden hunne contradictien zullen willen fundeeren, teegen welke antwoorden het vervolgens aan de weederparthije zal vrijstaan, veertien daagen daarna, in te leeveren desselfs replicq, met de bescheiden daartoe gehoorende, en dat voorts de opposanten veertien dagen daarna zullen kunnen inleeveren derzelver duplicq, meede met de verificatoire bescheiden daartoe specteerende, en dat wijders aan de wederzijsche partijen zal zijn gepermitteerd, om veertien daagen naar het inleeveren van 't duplicq nog over te geeven een korte memorie van regten tot staving van hunne gesustineerde.
III. Dat vervolgens twee maanden na het inleeveren van gemelde wederzijdsche memorien van regten, of na verloop van de voorschreeve daartoe gestelde termijn, bij de respective hoven in de landen en rivieren eene sententie in cas van preferentie en concurrentie zal moeten worden geweezen, waarvan nogthans een der beide parthijen of wel beyde parthijen, zig daarbij gegraveerd vindende, zullen vermoogen te revideeren aan ons.
IV. Dat wijders bij alle verkoopingen van vaste goederen [in] insolvente boedels zal moeten worden geconditioneerd, dat dezelve zullen moeten werden betaald in vier termijnen van drie tot drie maanden, waarvan de eerste zal zijn vervallen drie maanden na den dag der verkooping, en dat den eygendom van het verkogte zal worden verstaan niet verders of anders op den koper te zijn overgegaan, dan voor zo verre en pro rato de koopprijs ofte de wisselbrieven die daarvoor in betaaling zullen worden gegeeven, dadelijk zullen zijn voldaan, en voorts met die bepaaling, dat het verkogte bij form van custing en dus allereerste hypotheecq, voor de betaling derzelve wisselbrieven of koopschat zal worden verstaan verbonden te zijn, en bij gebrek van betaaling van den koopschat of de respective termijnen, of bij retour met protest van de daarvoor afgegeeven wisselbrieven, ten lasten van den gebreekigen kooper wederom zal werden opgeveilt, buyten eenig figuur van proces, en dat zulk een kooper dan reeds de possessie bekoomen hebbende, dezelve immediatelijk zal moeten verlaten, en bij kwaadwilligheid daaruit de facto door gerechtelijke authoriteit zal worden gezet.
V. Dat egter ook bij eene dergelijke verkoop, de kooper zal moeten stellen twee suffisante borgen, welke zig onder renunciatie van de benefitien ordinis excussionis et divisionis als principaale debiteuren voor den kooper zullen moeten verbinden voor de daadelijke betaalingen van de kooppenningen, of ook bijaldien men (bij nalaatigheid zoo van den kooper zelfs, als van de borgen, in het doen van de betaling) mogt verkiesen liever directelijk het verkogte effect, als zijnde het hypotheecq, aan te spreeken en tot weder opveiling van hetzelve te procedeeren, alsdan voor hetgeen hetzelve verkogte effect zoude mogen hebben geleeden, terwijl de kooper hetzelve in bezit heeft gehad, of voor het minder rendement van hetzelve, bij weder opveyling ten lasten van de gebreekigen verkooper.
VI. Dat wijders de sententien bij de Hoven in de voorschreeve respective rivieren in cas van preferentie en concurrentie te wijzen, effect zullen sorteeren, en dat het provenue van den boedel dienvolgende zal worden gedistribueerd, niettegenstaande daarvan revisie mogt weezen geinterjecteerd, mits de respective crediteuren bij den ontfangst dier penningen zullen moeten stellen suffisante, en bij 't Hof gejustificeerde cautie, voor de restitutie van het door hun bij preferentie of concurrentie ontfangene, voor zoo verre zulks bij uiterlijk gewijsde in revisie zal worden bevonden te behooren.
VII. Dat de preferentie en concurrentie gereguleert zijnde, de kooper van het verkogte effect gehouden zal zijn, naar mate de gestipuleerde termijnen van de voldoening vervallen, de betaling te doen met wisselbrieven van zodanige sommas, als hem door den secretaris van den Hove zullen worden opgegeeven, en welke sommas gereguleerd zullen worden naar 't gemaakte reglement van preferentie, zodanig dat de eerst te geevene wisselbrieven zullen moeten zijn voor de eerste geprefereerde crediteuren, en mitsdien voor den kooper zelfs, indien hij de eerst geprefereerde crediteur is, en zo vervolgens totdat de geheele koopschat zal zijn voldaan, zullende dezelve wisselbrieven moeten inhouden, dat zij zijn getrokken voor, of op reekening van den koopprijs van zulk een gekogt effect, zooals dezelve ook door de borgen tezaamen, en ieder van hen in solidum sullen moeten werden geendosseert aan de ordre van den crediteur tot wiens betaaling dezelve zullen moeten strekken, met bijvoeging, dat de waarde zal strekken tot voldoening van hetgeen aan zodaanig crediteur bij het reglement der preferentie weegens zodanig verkogt effect, is geadjudiceerd, en zullen dan die wisselbrieven door den Secretaris aan zoodanig een crediteur tot wiens betaaling dezelve zullen moeten dienen, werden gegeeven; die daarom op dezelve zal moeten stellen afgegeeven ter secretary van .........., .... en daaronder zijn naam en den datum moeten teekenen.
VIII. Dat wanneer de koopprijs der verkogte vaste goederen van eenen insolventen boedel zoude moeten werden betaald eer de preferentien en concurrentien zijn gereguleerd, en de kooper mogte zijn houder van het eerste hypotheecq op hetselve verkogte goed, dezelve alsdan niet gehouden zal zijn de door hem uitgeloofde kooppenningen hetzij in contant, hetzij in goede wisselbrieven, dadelijk in te brengen, verder of anders dan 't geen dezelve uitgeloofde kooppenningen meerder dan hetzelve hypotheecq zullen bedraagen, maar dat inteegendeel het montant dier uitgeloofde kooppenningen ter concurentie van het montant van hetzelve hypotheecq op den staat en verantwoording, welke geformeerd zal worden van den boedel waartoe dat verkogte effect is behoorende, als eene uitstaande pretentie van denzelven boedel zal worden gebragt teneinde dusdanige hypoteqairen crediteur en koopers, zijn pretentie, uit hoofde van zijn hypotheecq, daarentegens in denzelven boedel aangegeeven, en uit denzelven hoofde preferentie op 't provenue van dat verkogte effect gesustineerd hebbende, door de respective hoven zal kunnen worden gedetermineerd, of en hoeveel door dusdanige kooper nog in der daad in denzelven boedel behoord te werden ingebragt.
IX. Dat voor zoo verre iemand een tweede hypotheecq op het verkogte goed hebbende, daarvan kooper mogte worden, deselve zal kunnen volstaan, met in dien insolventen boedel in te brengen en te betaalen, 't montant van het eerste, en zo hij de houder is van eene derde hypotheecq, ook van het tweede hypotheecq, en dat wijders de verdere uitgeloofde kooppenningen, meer dan het montant van het eerste of van het eerste en tweede hypotheecq bedraagende invoegen voorschreeven, als een uitstaande pretentie des boedels op den staat en verantwoording, welke daarvan zal worden geformeerd, zullen moeten worden gebragt teneinde dusdanige tweede of derde hypothecaire crediteur, teffens kooper zijnde, zijne pretentie uit hoofde van zijn hypotheecq, daarenteegens in denzelven boedel aangegeeven, en uit denzelfden hoofde regt van preferentie, op het provenue van 't verkogte goed, gesustineerd hebbende, also bij de respective hoven werden bepaald, en hoeveel deselve boven en behalven het reeds betaalde montant van het eerste of van het eerste en tweede hypotheecq, nog gehouden zal zijn, [reëel] en metterdaad in denselven boedel in te brengen, en zoo vervolgens, in cas van verdere hypotheecquen.
X. Dat eyndelijk, door 't gunt hiervooren is gestatueerd, niet zal kunnen werden begreepen eenige verandering te zijn gemaakt in hetgeen bij het 29 artikel van het Reglement op de manier van procedeeren, in de rivieren van Essequebo en Demerary, bij Haar Hoog Moogende resolutie van den 4 October 1774 geapprobeerd, is vastgesteld, nopens executoriaale verkoopingen van vaste goederen, maar zal het aldaar gestaatueerde, geobserveerd worden, zoowel in insolvente boedels als bij zoodanige verkoopingen in executie, welke mogte plaats hebben, ofschoon geen dadelijke insolventie exteerde, in welke laatste gevallen nogthans de form van procedeeren, hiervooren bepaald, meede zal moeten worden geobserveerd, voor zo verre ook in die omstandigheeden het houden van een judicium praeferentiae et concurentiae mogt vereyscht werden, met dien verstaande, dat de citatien, tot het houden van hetzelve judicium, alsdan wel teffens met de publicatie der sequestratie zal werden bekendgemaakt, dog de tijd binnen welke de eisschen van preferentie en concurentie zullen moeten ingelevert zijn, op veertien dagen na de verkoop der goederen, onder sequestratie gesteld, zal moeten worden gefixeerd.
En opdat niemand hiervan eenige ignorantie zoude kunnen pretendeeren, ordoneeren wij Directeur-Generaal en Gecommitteerden der gecombineerde vergaadering van rio Essequebo en Demerary, deese te publiceeren en te affigeeren daar en zo het behoord.
Aldus gedaan en gearresteerd ter vergaadering van de hoog gemelde Heeren Staaten-Generaal in 's Gravenhage den 20 Mey 1777. (Was geparapheerd.) G.J.D. Palant vidit. (Onderstond.) Ter ordonantie van deselve (Geteekent.) H. Fagel. Zijnde op het spatium gedrukt het cachet van haar Hoog Moogende op een ronden ouwel overdekt met een papier ruyte.
Staten-Generaal. National Archives Guyana