HaNA 3.01.25 invnr. 245 (in de notulen) 1780-05-09 Publicatie Reglement e0542 Demarara Transport Civil administration Environmental conditions Law and order Demerara Amsterdam Invoering van publieke wegen in Demerary. Construction of public roads in Demerara.
Repraesentant van Sijne Doorlugtige Hoogheid den Heere Prince van Orange en Nassau, Gouverneur-Generaal der Nederlandsche bezittingen in de West-Indien en Bewindhebber van de Generaale Nederlandsche West-Indische Compagnie, Alle dengeenen die deezen zullen zien ofte hooren leezen, Salut!
Doen te weeten, dat bij ons gezien zijnde zeekere publicatie bij Commandeur en Raaden den 19den July 1777 gearresteert[1], en de remarques daarop door de onderscheidene planters en ingezeetenen schriftelijk gemaakt, alsmeede de remonstrantie door zommigen van hun den 19 July 1779 aan den Hove overgelegd en uit dezelve niet dan met de uitterste bevreemding hebbende vernoomen, dat zommige onzer ingezeetenen weigerig waren, een gedeelte hunner gronden ten algemeenen nutte op te ruymen, en hunne persoonen aan de boetens, die Commandeur en Raaden ten dien einde nodig hadden geoordeeld te onderwerpen, daar wij altoos in het billijk vertrouwen geverseert hebben, dat alle zodanige die zig in de domeinen van de Nederlandsche West-Indische Compagnie onder bescherming van den Staat neederzetteden, onderrigt waren, dat het groote einde van rust en veiligheid in eene maatschappij niet kan worden bevorderd dan door den afstand en onderwerping van een gedeelte der personeele vrijheid en eigendom ten algemeenen nutte aan diegeenen, aan wien de regeering over dezelve is toevertrouwd. En geconsidereert de nuttigheid, welke voor de respective ingezeetenen zouden spruiten, wanneer door eene meerdere communicatie de brieven, citatien, mandamenten als anderzints zouden konnen werden rondgebragt op eene min kostbaare wijze en daardoor de veelvuldige onkosten van volk en vaartuigen zouden konnen worden geëpargneert, en op alles wat ter materie dienende is, rijpelijk hebbende gelet, hebben goedgevonden te statueeren, gelijk gestatueerd word bij deezen.
Articul 1. Dat het opzigt ende bestiering, zoo over den aanleg als onderhoud van alle dijken, paden, bruggen, overvaarten, ponten, heulen, pijpen, kokers, schutsluysen en sluysdeuren, zal staan een collegie van Heemraden, welk al hetgeen bij deeze is gestatueert, ofte bij tijd en wijle bij ons nader mogte worden gestatueert, zullen doen ter uytvoer brengen.
2. Dit collegie zal bestaan provisioneel uyt een praesident, zijnde een der leeden van den Hove uyt de colonisten, door Commandeur en Raden te benoemen, en uyt agt planters, die tenminste geduurende den tijd van vijf jaaren op hun eigene plantagien gewoond hebben en alsnog blijven bewoonen.
Eén van de creecq Bourassiere tot de Westpunt, één van de Westpunt tot de creecq Hoebaboe, één van de creecq Hoebaboe tot aan de creecq Camoeny, één voor de Boven-Rivier, één van de creecq Madewijne tot de plantagie Garden of Eden, één van de plantagie Garden of Eden tot aan de Oostpunt, één uit 't Canaal No. 1, één uit het Canaal No. 2.
3. Dezelve zullen gekoozen worden door alle planters eygenaars van plantagien in de onderscheidene divisien, zullende de agendarissen van de huysen van negotie in Nederland hunne stem uitbrengen over zodanige plantagien die alleen door een directeur worden bewoond.
4. Deeze eerst verkooren Heemraden zullen sessie neemen volgens hunne ouderdom en bij het lot afgaan 2 July 1781, 2 July 1782, 2 July 1783, en 2 July 1784.
5. De verkiezing der nieuwe leeden zal geschieden door Commandeur en Raaden uit eene nominatie van twee persoonen, door het Collegie van Heemraaden te formeeren uit de planters, als boven gequalificeert van die divisie, waaruyt de afgegaane geweest is.
6. De nieuw aangekomene zullen drie jaaren fungeeren, tenzij sij intusschen Raad der Colonie worden, en niet weder dan drie jaaren na hunne gedaane dienst, verkiesbaar zijn.
7. Eén der eerste clercquen zullen aan dit Collegie werden toegevoegd tot het houden der notulen.
8. Heemraden zullen jaarlijks na ingenomen advys van den inspecteur van 's Compagnies gebouwen, aan den Edelen Achtbaare Hove overleggen op de sessie van den Hove in de maand Juny een plan en begrooting van hetgeen hun bedankens, geduurende dat jaar moet worden aangelegd, vernieuwd of verbeterd, met een specifique begrooting der kosten.
9. Commandeur en Raaden de voornoemde begrooting geexamineert en geapprobeert hebbende, zullen tot de somma welke zij daartoe raadzaam zullen oordeelen te accordeeren, ordonnantie slaan op de respective ontfanger de Coloniecassa, om de voornoemde somma in twaalf maandelijksche termijnen tegens quitantie door twee Heemraden geteekend, af te geeven.
10. De Heemraden zullen ieder voor het geheel aanspraakelijk zijn voor al hetgeen door een of meerder hunner, in hunne voornoemde qualiteit verrigt word.
11. Zullen niets dan bij publique aanbesteeding en aan de minst aanneemende doen vervaardigen.
12. En geen betaaling mogen doen dan nadat het werk door twee hunner daartoe speciaal gecommitteert met de inspecteur van 's Compagnies gebouwen en werken zal wesen opgenoomen en goedgekeurd.
13. Heemraden zullen jaarlijks de eerste sessie van den Hove in de maand July aan Commandeur en Raaden ten aanhooren van een yder met opene deuren reekening doen, daarbij overleggende de voornoemde begrooting, quitantien en andere justificatoire bewijsen, en dezelve met hunner aller teekening bevestigen.
14. Welke reekening door Commandeur en Raaden geëxamineert en geapprobeert zijnde, zullen in een daartoe separaat quohier ter secretary werden bewaard.
15. De publique dijk en pad zal provisioneel werden aangelegd van de creecq Bourassiere af langs de Westkust en Westwal der rivier tot aan de creecq Kamoeny, en van de Oostpunt of de Brandwagt langs de Oostwal tot aan de creecq Madewijne, ter breedte tenminsten van ses voeten Rijnlands, binnen den tijd van drie maanden na de publicatie deezes op eene boete van ƒ 3:- per roede, en voor degeene die in gebreeke blijft voor elken maand drie gulden per roeden daarenboven.
16. Men zal op de voordam der plantagien langs de rivier, ter breedte van tenminsten ses voet Rijnlands een bekwaam pad moeten schoonhouden om te voet of te paard te worden gebruykt op een boete van ƒ 1:- per roede.
17. Dengeene, wiens gebouwen te digt aan de rivier staan, om een bekwaam pad over sijne voordam te gedoogen, zal daartoe een overgang ter voornoemde breedte binnen sijne plantagie langs sijne zijdam over sijn dwarspad en weeder langs sijne zijdam tot voor aan de rivier moeten opmaaken, en met al de bruggen daartoe nodig, ten keuze van Heemraaden, schoonmaken en onderhouden op de boete alsvoren.
18. Degeene die door deeze voordam ofte dijk eene nieuwe steene of houte pijp ofte schutsluys zoude willen leggen, voorzien van sluys- ofte ebdeuren, zal zig daartoe bij request aan Heemraden moeten addresseeren en na bekomene permissie dezelve moeten onderhouden, op poene dat dezelve niet behoorlijk opgemaakt en onderhouden wordende, de Heemraaden hetzelve ten koste van den eygenaar bij aanbesteeding zullen doen maken en onderhouden.
19. Zodanige schutsluyzen om met vaartuigen te kunnen worden gepasseert, zal niet breeder mogen worden aangelegt, dan zij in hun request hebben voorgedragen (:dan vijftien of agtien voeten Rijnlands:) met behoorlijke schutdeuren voorzien, en over dezelve moeten worden gelegd een brug ter breedte van zes voeten Rijnlands, en niet breeder, met behoorlijke leuningen voorzien, zodanig dat dezelve na zonnenondergang opgehaald en met zonnenopgang worden neergelaten kunnen worden, met de wip gekeert na het Fort Eyland.
20. Het passeeren van alle vaarbaare creecquen en canaalen zullen meede bruggen ter breedte van zes voeten Rijnlands en ter hoogte als nader door Heemraaden op het advis van deskundigen raadzaam zal werden geoordeeld, bij publique aanbesteeding gemaakt en onderhouden werden conform het 8e en 9e articul boven vermeld.
21. De hiervooren geinstitueerde boetens zullen paratelijk ingevorderd en betaald worden, en de onwillige op de maandelijksche vergaderingen voor commissarissen uit den Hove volgens het 2e en volgende articulen van de ordonnantie op de manier van procedeeren van 4 October 1774 tot voldoening van dezelve boetens met 10 ten honderd verhooging worden geprocedeert, en het provenu van deeze boetens koomen voor twee derde aan de Coloniecassa, en een derde ten behoeve van de gezamentlijke Heemraaden.
Een ygelijk zal gehouden zijn de Heemraaden in hunne voornoemde qualiteit behoorlijke agting en ontzag te bewijzen, en geene van dezelve met woorden off daden te beleedigen ofte eenige molest langs de wegen of aan dezelve te doen, op poene van na exigentie van zaaken bij den Hove te worden gecorrigeert ofte gestraft.
Heemraaden zullen de paden schouwen elk in hun district, na geaffigeerde biljetten drie dagen voor de ordinaris sessien van den Hove, en tweemaal 's jaars, zal bij het volle Collegie te weeten den Praesident met drie Heemraaden aan de eene zijde der rivier en drie Heemraaden met de fungeerende clercq aan de andere zijde van de rivier, schouw worden gedaan over alle de weegen, bruggen, sluysen, vaerten, ponten en hetgeene haarlieden inspectie en versorging is aanbevoolen.
En teneynde niemand hiervan ignorantie praetendeere, gelasten wij deeze te doen publiceeren en affigeeren daar en zoo in de rivier Demerary gebruikelijk is, en behoord te worden gedaan.
Aldus gedaan in onse vergadering binnen Amsterdam den [leeg] 1780. (Onderstond.) In kennisse van mij [leeg].
En dienvolgende goedgevonden en verstaan, dat hiervan copyen zal worden toegezonden aan Directeur-Generaal en Raaden in Essequebo, en aan Commandeur en Raaden in Demerary, omme van dezelve te requireeren, dat zij ieder afzonderlijk en hoofd voor hoofd, aan deeze vergadering moeten berigten op alle de poincten zoo voor als tegen hierinne vervat, en zorge moeten dragen, dat de berigten met de laast vertrekkende scheepen in dit jaar, aan Repraesentant en Bewindhebberen werden toegezonden, opdat dieswegens bij eerstkomende vergadering van Thienen oftewel bij inschrijving in den jaare 1781 finalijk kan werden afgedaan.
[1] Moet zijn 1777 juni 19.
Thienen. Nationaal Archief