Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 4 oktober 1636

ZITTING A

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 17 september tot 16 oktober 1636.

Zaterdag 4 oktober 1636 voornoen

175. M. Opten nominatie van de heeren van Den Briel is in plaetse van m.r Pouwels Nieustadt, geweesen gecommitteerde raedt ter Admiraliteyt in 't Collegie van Rotterdam, gesurrogeert m.r Sijmon Gijsbertsz., raedt ende oudt-scheepen aldaer, ende is verstaen dat door onse gecommitteerden ter Generaliteyt desselffs commissie aldaer zal werden gevordert.

P. Is gelesen een missive van de heeren burgemeesteren van Den Briel in date den 21en september, te kennen gevende dat op den 1en october de plaetse van Pouwels van der Nieustadt in 't Collegie van de Admiraliteyt tot Rotterdam sal comen te expireeren, in wiens plaetse sij hebben gecommitteert m.r Sijmon Gijsbertsz. Versoecken dat sijne commissie ter Generaliteyt mach worden bevordert als nae behooren.

Daerop bij de heeren Edelen eenige consideratiën sijn gemoveert van seecker pasquil tegen d'selve uytgestroyt dat niet eerlijcken en luyt, 'twelck bij de heeren van Den Briel gedebatteert sijnde, hebben de leeden daermede genomen contentement.

176. M. Advijsen bij de Oostindische Compagnie van Amsterdam overgesonden weesende hoe datt Engelssen 8 scheepen nae Hitlandt hadden gesonden om het costelijcke schip Amboina, aldaer bij ongeval ingeloopen, bij de 16 tonnen gouts waerdigh, aen te haelen, ende daerbij versocht weesende dat men de drye oorloghscheepen, leggende so in de Mase als in 't Goereedse Gat, seylreedt omme met paerdescheepen over te ghaen, derwaertaen soude mogen schicken, met last omme 'tzelve in deese landen te helpen --- Engelssen 'tzelve bemaghtight offte gearresteert --- met gemoede, is 't doenlijcken, so nyet, met onmoed, --- handen te drijgen, is eenparichlijcken goedtgevonden dat hier --- debvoiren sullen werden gedaen deur de heeren van de --- van Rotterdam. Die weederkeerende rapporteerden dat sulcx bij de provintiën meede goedgevonden is, ende dat twee expressen affgesonden zijn om de 2 scheepen in 't Goereese Gadt end het eene in de Mase op mergen precijse in zee te doen ghaen, met vorder last om haer bij de Visserije te begheeven, ende vandaer oock vorder bij haer te neemen ten zelven eynde alle sodanige scheepen als die sullen connen missen.

P. De heer Nobel heeft gerefereert bericht te sijn dat 8 schepen uyt Engelant gelopen sijn omme 't schip Amboinae, coomende seer rijck geladen, soo men seyt, met 16 tonne gouts uyt Oost-Indiën, te rescontreeren ende aen te halen ende wat ordre daertegen bij die van de Compagnie is gestelt, namentlijcken geschreven aen de officieren op 'tselve schip op haer hoede te willen wesen tegen hare vijanden ende geveynsde vrunden ende soo sij alrede vermeestert off in arresteert souden mogen sijn, haer beste te doen volgens den eedt ende trouwe om op 't gevoegelijcken off met gewelt daeruyt te redderen ende wat voorts bij de Admiraliteyten tot Amsterdam ende Rotterdam daerop is gedaen.

Ende waerop gedelibereert sijnde is goedtgevonden dat ter Generaliteyt sal worden ingebracht door de heeren van Delft, Amsterdam ende Rotterdam ter Generaliteyt te bevorderen dat aen alle de capiteynen van de oirlochschepen van 't lant sal werden belast, indien sij tot 'tgene voorss. versocht worden de behulpelijcke hant te bieden, opdat het voorss. schip behouden in 't lant mach werden gebracht.

Daernae rapport sijnde gedaen dat ter Generaliteyt goedtgevonden was op morgen drie van 's lants schepen in 't Goerese Gadt gereet leggende uyt te presten met last omme noch 2, 3 Ã 4 van de convoyers onder de buysen, soo 't eenichsints can geschieden, voor weynich dagen mede te nemen, ende dat de heer Nobel inderhaest sal gaen nae Sijn Ex.cie omme deselve te communiceeren off niet geraden vint per post nae den admirael Dorp te senden om met sijn gansche vloot mede te gaen 't voorss. schip te soecken ende convoyeeren in 't vaderlant.

177. M. Is daernae in deliberatie geleyt het 18e point van de beschrijvinge om eenen impost te vinden opte tulpen volgens het project bij den pachter daerop ingestelt, ende meede geleesen een request bij den zelve pachter overgelevert, versoeckende belanghende den impost mett Committeerde Raden in handelinge te comen, presenterende te solveren alle de reedenen die ter contrariën bij ende in faveur van de bloemisten souden mogen werden geallegeert.

Die van Haerlem seyden dattet maer een vexatie wesen soude ende nyet practicabel, omdat men dezelve buyten yemants weeten in een sack soude connen steecken sonder affterhaelt te connen werden, ende de luyden met eede haer te doen suyveren, dattet zelve den onvromen de proffijten toejaeghen ende de goeden alleen beswaeren soude, [dient]halven dattet zelve soude causeren diversie van die neeringe tot Utrecht ende andere plaetsen haer effenwel geleegen, ende andere reedenen meer. Conden daeromme in geenderhande manieren daertoe ver[staen], gelijck meede nyet de heeren van Leyden, Alckmaer ende voornaementlijcken meede Enckhuysen. Andere leeden meenden dat men deur eenige leeden dit stuck eens naerder soude mogen doen examineren, dat men den pachter zijne solutiën opte geallegeerde contrarie reedenen soude hooren, ende [in] alles rapport gedaen zijnde, dat alsdan naerder in de zaecke soude mogen werden geresolveert, in welcker voegen oock geconcludeert is geworden, werdende hiertoe versocht ende gecommitteert de heeren van Dordrecht, Haerlem, Rotterdam, Amsterdam ende Hoorn.

P. Sijnde gedelibereert op 't XVIIIe poinct van de beschrijvinge omme een redelijcke impost te vinden op alle soorten van bloemen, tulpaen ende bollen van deselve volgens 't concept van ordonnantie daerbij overgesonden onder no. III.

Daerbij is gelesen een request van Jan Haeck cum sociis woonende tot Hoorn, te kennen gevende dat sij inventeurs sijn van de voorss. impost ende tevreeden sijn alle die daertegen souden mogen seggen, te wederleggen, versoeckende dat haer de voorss. impost in pachte mach worden gelaten op sulcken somme als men daerover sal connen accordeeren.

Is goedtgevonden alhoewel d'heeren van Haerlem ende Enchuysen 'tselve plat affsloegen als niet practicabel, in besoigne te examineeren, daertoe gecommitteert sijn Dordrecht, Haerlem, Amsterdam, Rotterdam ende Hoorn omme de redenen pro et contra te examineeren ende dienen van haren advijs. 't Versoeck van Jan Haeck is geacht te prematuer te wesen gedaen.

178. M. Op het 19e point om een impost te vinden opten tabacque opten voet van de comsumptie, daerinne men de tappers geleyck als in de bieren een zeecker getal van ponden soude mogen doen verantwoorden, worden bij alle leeden hiertoe inclinatie gethoont als men daervan conde instellen een concept, 'twelck men oordelen moghte practicabel te sijn, waeromme de heeren Committeerde Raden gelast zijn daervan zeecker concept in te stellen ende daervan te dienen, om alsdan naerder op gelet te worden.

P. Item het XIXe poinct van de beschrijvinge omme den impost van den taback te vinden over de coopers, sulcx dat de tappers seeckere quantiteyt van ponden in 't halff jaer te verantwoorden, off op soodanige andere voet also daerop soude mogen beramen. Is goedtgevonden dat d'heeren Gecommitteerde Raden sullen worden versocht een concept van ordonnantie in te stellen omme nae examinatie naerder te resolveeren als nae behooren.

179. M. Gehoort het rapport van de heeren Committeerde Raden opte questie ende different tusschen Jan de Leu, bailliu van Goederede, ende den bailliu van Den Briel ende van Oostvoorne ter eenre, ende de burgermeesteren ende regeerders derzelver steede ter andere zijden, is nae deliberatie verstaen ende geresolveert dat voortaen geobserveert zal worden in de ondergeschreven poincten de ordre hiernae volghende, te weeten datte nominatie van de magistraten bij de burgermeesteren ende de electie bij den bailliu zal worden gedaen; dat bij afflijvicheyt van eenige den magistraet die magh suppleren ende vervullen, maer nyet bij onbequaemheyt, als voor deesen abusivelijcken gedaen hebben; datten bailliu aldaer meede schout weesen magh; datte publijcque stadtsreeckeningen ten overstaen van den bailliu offte schout bij den secretaris van de plaetse sullen werden geapostilleert; datte magistraeten de poltijcque regeringhe alleen sal toecomen, ende den bailliu hem daermeede nyet moghen bemoeyen; dat in 't maecken van de keuren den bailliu sal moeten worden gekent, maer datte zelve opten naemen van burgermeesteren ende regeerders sullen worden gepubliceert; dat hiernae partijen in toecomende haer sullen hebben te reguleren.

P. D'heeren Gecommitteerde Raden hebben gerapporteert ende gedient van advijs op de poincten tusschen de bailliu van Goederede ende de magistraet aldaer in questie staende:

1. off den officier voortaen sal hebben d'nominatie ende elecxie van de magistraet aldaer, dat de heeren Gecommitteerde Raden heel vreempt dunckt, weten oock niet hoe hij daeraen gecomen is, als strijdich tegen haer privilegie, daertegen de heeren van de Rekeninge sustineeren dat de possessie de privilegie teniet doet. Is goedtgevonden dat de magistraet de nominatie ende de bailliu de elecxie doen sal.

2. dat in cas van affsterven d'magistraet andere sal mogen surrogeeren, maer niemant ter saecke van onbequaemheyt verlaten ende andere in plaets stellen, dat al te veer sien.

3. dat de bailliu wel schout meteen mach wesen sonder legie.

4. dat niet de bailliu, maer de secretaris de rekeningen sal appostilleren, doch den bailliu daerover mede mogen sitten om te hooren etc.

5. dat de regieringe van de stadt gelaten sal worden aen de burgemeesteren, sonder dat den bailliu sich daermede sal hebben te bemoeyen.

6. dat de bailliu in 't maecken van alle keuren mede sal werden gekent, ende alsoo gepubliceert.

Daerop de leeden haer hebben geconformeert mettet voorss. advijs.

180. M. Neegen capiteynen van de extraordinaris troepen op 't Noorderquartier gerepartieert geweest ende nu verschoven sijnde, hebbende noch solliciteurs noch gelt, is op haer versoeck van 81.000 £ goedgevonden de heeren Committeerde Raden alhier te authoriseren dat sij deese suppliant off met eenigh gelt off credijt sullen soecken te helpen, alles onvermindert de resolutie van de affectatie van de militie.

P. IX capiteynen op de repartitie van het Noorderquartier gestaen hebbende van de extraordinaris troupen, versoecken seer instantelijcken, alsoo sij in groote ongelegentheyt gebracht sijn ende alles hebben verset, langer geen raet wetende, dat se doch van eenige betalinge mogen werden versien om de mont open te houden ende nae haer garnisoenen mogen vertrecken. Haer rest 81.000 £.

Is verstaen dat de heeren Gecommitteerde Raden haer eenich contentement sullen doen uyt de restanten, opdat geen onheyl daeruyt en come te onstaen.

181. M. Op 't geproponeerde van de heeren van Amsterdam belanghende de fameuse boekjes, die tegens den cardinael Richelieu ende eenige grooten van 't rijck aldaer alhier bij meenichten gestroyt ende oock herdruckt worden, is nae deliberatie verstaen dat men 'tzelve serieuselijcken zal verbieden ende den officiers van de plaetsen allomme aenschrijven dat zij daerop sullen inquireren in conformité van voorghaende placcaten; dat men 'tzelve den ambassadeur alhier aenseggen ende den secretaris Heuskercke in Vranckrijck overschrijven zal om de zaecke daer 't behoort bekent te maecken ten eynde daerover geen onlusten souden comen te ontstaen.

P. De heeren van Amsterdam hebben overgeleyt seeckere fameuse boeckjens, die alomme hier ingebrocht, herdruckt ende opentlijck vercoft worden, gaende tegen de regieringe van Vranckrijck ende voornementlijcken tegen de persoon van den heer cardinael-ducq. Verclaren voorts dat men in Vranckrijck eenige boeckges tegen desen Staet off de persoon van Sijn Ex.cie vernemende, d'selve datelijcken doet intrecken. Meynen dat men hier van gelijcken behoort te doen, gemerckt d'selve boeckgens niet anders als onlusten veroirsaecken.

Is goedtgevonden alle d'voorss. boeckgens door de officieren te doen intrecken ende dat den ambassadeur van Vranckrijck, hier sijnde, gelijck mede de secretaris Heuskercken, wegen dese Staet in Vranckrijk sijnde, daervan kennisse sal werden gedaen omme te mogen dienen als nae behooren. Op de resomptie van de resolutiën hiernae den VIen october is goedtgevonden dat om de mesnagie elck selffs aen sijn principalen sal schrijven teneynde de officiers etc.

182. P. De heeren Gecommitteerde Raden dienende van advijs op de requeste van de weduwe van Cornelis Pietersz. van Couwenhoven, pachter geweest hebbende van de bieren tot Leyderdorp, dat haer doleantie gefondeert is op de groote sterfte aldaer, daermede 't geheele lant jegenwoordich is vervult, dat men 'tselve om de consequentie behoort aff te slaen, daermede de leeden haer hebben geconformeert ende hoewel de heeren van Leyden eenige consideratiën moveerden, 'tselve geëxcuseert.

183. P. Noch op de requeste van Wouter de Roy, schout over Dussen ende Muylkercken, dat haer redemptie geen inganck behoort te nemen als metten jare 1636, gemerckt sij niet eer hebben versocht, met welck advijs de leeden haer hebben geconformeert.

184. P. Is gelesen een brieff van de commis Claeremont uyt het leger den 3en october, dat de commis Kessel voor een maent aen sijne handen heeft getelt voor de compagniën van het Noorgerquartier de Ie maent solts, die volgens de genomen ordre is gedistribueert; dat Kessel nu gecomen is mette IIe maent voor deselve compagniën ende dat hij, Claeremont, d'eerste maent voor de compagnie van 't Suyderquartier noch ten vollen niet ontfangen heeft. Versoeckt dat daerop ordre mach worden gestelt. Hierop is geen deliberatie gevallen.