Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 27 maart 1637

ZITTING B

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 10 maart tot 10 april 1637.

Vrijdag 27 maart 1637

143. Anneken Pieters, bedroeffde huysvrouwe van ..., die besocht is met swackheyt van sinnen ende mitsdien onbequaem om eenige neringe te doen, heeft op gisteren, soo sij te kennen geeft, door onverstant de pacht van bieren aengeslaen tot Schiedam 1.080 gulden hooger als voor desen. Versoeckt ontslaginge ende dat de oude pachters den impost gelaten mach werden op den voorigen voet, opdat de gemene saecke geen intres en lijde. D'heeren van Werremont ende Schaep als commissarisen verclaren het te kennen geven waerachtich te sijn, gelijck oock bij attestatie van de magistraet van Schiedam blijckt.

Is goedtgevonden dat dese man sal werden ontslagen, mits de supplianten de oude pachters sal bewegen tot de oude pacht off anders van nieus de verpachten tot Delft te doen, sonder prejuditie van't lant, te weten soo 't minder gelt dat sij 't cort tot de oude pacht sal suppleren.

144. D'heeren van Amsterdam verthoogen dat gister goedtgevonden is op de saecke van Amelant niet te doen voor ende aleer 't advijs van de Hooven sal sijn gehoort. Versoecken daeromme dat nu voor alle saecke mach werden gedelibereert omme de cours van de heeren Staten-Generael noopende het uytgeven van manifesten, op gister aldaer geresolveert, mach werden gestuyt om redenen doenmaels breeder verhaelt.

D'heeren Edelen hierop advijserende verclaren dat distinctie behoort te werden gemaeckt tusschen de persoonen ende saecke selffs. Aengaende persoonen dat d'provinciën daerop niet en hebben te pretendeeren ende soo sij anders willen doen, dat men dan 't recht van dese provincie sal moeten waernemen ende ongekrenckt houden. Maer wat aengaet d'saecke selffs, naedien de provinciën in den heuren mede niet alleen gehuchten ende dorpen hebben van diergelijcke nature, maer oock steden ende geheele quartieren die eertijts onder 't Rijck hebben behoort, soo connen sij bilck omme de schadelijcke consequentie daertegen voorsien, ende die d'saecke anders soude willen drijven, verstaen de heeren Eedelen dat het recht van de keyser in desen souden voorspreecken, met welck advijs de heeren van Haerlem, Schoonhoven, Hoorn, Enchuysen, Edam, Monickendam ende Medenblick haer hebben geconformeert. Nae resomptie oock die van Leyden.

Dordrecht verstonde omme verder onlusten te verhoeden dat men de saecke behooren te houden in sijn geheel totdat het advijs van de Hooven sal wesen gehoort. Delft dat men omme contentie tusschen de provinciën te verhoeden, dat men eenige behooren te committeeren ter Generaliteyt omme aldaer te versoecken dat d'provinciën in d'saecke niet en willen doen voordat die van Hollant op de saecke delibereerende haer advijs sullen inbrengen, daermede haer hebben geconformeert die van Gouda, Schiedam, Briel, Alckmaer, Hoorn ende Purmereynde, naemaels oock Rotterdam ende oock Dordrecht.

Leyden dat uyt het advijs van de Camere van de Rekeninge claerlijcken can werden gesien dat in dese saecke is gehandelt tegen 't recht van 't lant, te weten de Graeffelicheyt, dat ten besten behoort te werden gerepareert, maer niet bij de Generaliteyt op dit leen off de persoonen die haer niet en raecken, maer wel uyt consideratiën van de sequele voor d'andere provinciën ende voor den dienst ende recht van 't lant, versoeckende naeder bericht van onse gedeputeerden wat insichten d'andere provinciën hierop hebben, omme dan naerder te resolveeren.

Amsterdam dat men behoort aff te wachten het advijs van de Hooven, ondertusschen de saecke geen prejuditie doen, maer ter Generaliteyt doen stuyten, gemerckt dese saecke d'andere provintiën noch ten aensien van Amelant, daerop sij geen recht en pretendeeren noch ten aensien van de persoonen die onder haer niet en staen, maer alles onder dese provincie en raeckt. Heeft altijt neutrael geweest ende als de provinciën al yet souden willen doen, soo behoort sulcx niet te geschieden op de naem van Haer Ho. Mo., vermits Holland niet en heeft geadvijseert, maer yeder provincie voor sichselffs, dat anders 't recht van dese provincie wert vercort.

Nae verscheyden debatten ende resomptiën is eyntelijcken verstaen dat men de gedeputeerden van dese provincie uyt de Generaliteyt sullen versoecken hier naerder openinge te doen wat consideratiën d'andere provinciën hebben omme soodanige resolutie als voorss. is te nemen, omme 'tselve gehoort dan naerder te resolveeren. Daernae de voorss. gedeputeerden binnengecomen sijnde hebben overgeleyt de resolutie bij Haer Ho. Mo. op dit subject genomen, verclarende dat sij daerinne niet en hebben geconsenteert, maer gesecht daerover met haer principalen te sullen communiceeren.

Ondertusschen is oock gelesen een brieff van Haer Ho. Mo. op dese saecke van Amelant aen alle de provinciën geschreven, omme d'selve te notificeeren d'resolutie van de 26en martii, daerbij gaende in voegen als d'selve hier volcht:

Jovis den 26en martii 1637 is ter vergaderinge van Haer H. Mo. voorgedragen ende in bedencken gestelt off men ongemerckt souden behooren te laten passeeren d'investiture, onlangs door den keyser gegeven aen 't eylant van Amelant, dan off men niet veel eer tot conservatie van de gerechticheeden van desen Staet ende voorcominge van veel quade consequentiën niet en behoort bij publique manifest bekent te maecken dat men dese proceduren niet stilswijgens en can laten passeeren, veel min voor goedt aensien.

Waerop gedelibereert sijn[de] hebben Haer Ho. Mo. geoordelt ende verstaen dat se soodanige proceduren en investiture niet en connen goedtvinden, als sijnde van prejudiciable sequele ende strijdich metten dienst van 't lant, verclarende dienvolgens soodanige proceduren ende investituren albereyts geïmpetreert off noch te impetreeren nul ende van onwaerden, ende sal hiervan notificatie gedaen werden sulcx ende daer 't behoort.

Op alle 'twelcke in dese vergaderinge van Haer Ed. Groot Mo. wederom veel discoursen, debatten, advijsen ende deliberatiën gevallen sijnde, hebben de leeden niet eens connen werden wat best hierop off tegen te doen, sulcx de saecke sonder conclusie gelaten is.

145. D'heer van Noortwijck hem nochmaels excuserende van de commissie aengaende de besendinge van de steden Delft, Leyden ende Amsterdam, soo hiervooren geresolveert, hebben de heeren Edelen in plaetse van deselve gecommitteert de heer van Brederode, de heeren van Dordrecht d'heer Teresteyn, ende alle andere steeden in dese commissie begreepen hebben de hare mede genomineert, ende wierde bij verscheyden leden oock geurgeert dat den heer raetpensionaris mede in dese commissie behoorde te gaen omme de difficulteerende leeden te beeter te bewegen, doch de meerder stemmen hebben Sijne Edelheyt daervan geëxcuseert, uyt consideratie dat anders 't geheele besoigne van de vergaderinge, daer noch sooveel gewichtige saecken te verhandelen sijn, soude moeten stilstaen. Ende sijn de voorss. gedeputeerden versocht haer commissie doch spoedelijcken te willen voltrecken, gemerckt de vergaderinge haest ten eynde sal lopen ende tegen Paesschen sal willen scheyden.

146. Willem Adriaensz. Otter, pachter van de deurvaert van de turff, clagende over de groote schade bij hem door de contagieuse sieckte geleden, bijsonder in 't dorp Sevenhuysen ende Bleyswijck, ende voorts 't geheele lant, deurdat min geturfft is als voorgaende jaren 37.450 roeden à 4½ ton bedraecht geen impost 19.000 £, versoeckende continuatie van de pacht voor 3 jaren tot sulcken somme, als met hem door Gecommitteerde Raden off anders te accordeeren, 'twelck is geëxcuseert.

147. Noch gedient hebbende drie requesten als een van Pieter Ariaensz. Rederijs, d'gemene steenbackers aen de IJsel ende Casper van Veeck, commijs tot Heusden, alle soodanich dat niet waerdich is hier breeder te melden.