94. Is bij den gedeputeerden opte zeezaecken ter Generaliteyt gecommitteert onder andere meede rapport gedaen van de besendinghe nae Polen ende hoe datte provintiën nyet en connen beweeght worden om een ambassadeur nae Polen te doen ghaen maer wel een commissaris, die zij oordelen den meesten dienst aldaer te sullen ende te connen doen om redenen alvoren verhaelt; versochten daerom dat de zaecke naerder moght werden geresumeert ende een cort eynde van gemaeckt, alsso geen vorder tijdt can werden verlooren.

Waerop gedelibereert zijnde waren eenige leeden van opinie dat men den heere Bicker soude mogen versoecken om als commissaris derwert heen te ghaen, dan die van Amsterdam urgerende de ambassade al was ’t oock schoon tot laste van Hollandt alleen ende dat geen vorder tijdt soude mogen werden verlooren, recommanderende daerbij meede serieuselijcken het prepareren van een besendinge nae Moscoviën ende dattet zelve in Polen ruchtbaer soude mogen werden gemaeckt om den coning temeer van zijn opinie te diverteren. Ende de meeste leeden haer daermeede conformerende is nae deliberatie goedtgevonden dat voorgaende gedeputeerden alsnoch werden versocht de besendinge nae Polen ter Generaliteyt vast te doen stellen ende daernae te urgeren datten heere Bicker daertoe magh werden gebruyckt als ambassadeur met presentatie datte costen die bij hem meerder moghten werden gemaeckt als bij een commissaris, tot laste van Hollandt alleen sullen worden gedraeghen ende bij weygeringe dat naerder in zal worden geresolveert; dat teffens meede een missive aen den magistraet van Amsterdam zal werden affgeveerdight om nae eenige coopluyden in den handel op Moscoviën ervaeren om te sien ende dezelve herwaertaen in allerijl te senden om met eenige leeden alhier te committeren in besogne te treeden op wat voet den coornhandel op Moscoviën best soude connen werden ingevoert ende gestabilieert; om daervan rapport gedaen zijnde naerder inne te resolveren.

Werdende tot deese communicatie gecommitteert een van de heeren van Delfft, Amsterdam, Rotterdam, Hoorn ende Enckhuysen.

95. Zijn binnengeleevert twee memoriën een van de gedeputeerden van de synode van Dordrecht ende classe van der Goude, versoeckende alsnu te mogen antwoorden ende haer excuseren van de calumniën bij die van der Goude naegestroyt, ende noch een ander van de geweesen bailliu Cloots ende eenige andere als ouderlingen van de kercke van der Goude, versoeckende te mogen aenhooren wat de gedeputeerden van der Gouw tegens souden willen segghen.

Waerop gedelibereert zijnde worde bij de meeste leeden verstaen dattet versoeck van Cloots cum suis impertinent was ende is daerom affgeslaeghen, maer ’t ander versoeck voor deesen toegestaen ende goedtgevonden weesende, zijn dienvolgens binnengecomen ende hebben vooreerst de gedeputeerden des classis nae den predicant Abbema ende eyntelijck de gedeputeerden des synodi met veele reedenen ende in ’t langhe ende breede gededuceert hoe de zaecke lagh ende wat zedert het houden van ’t laetste synode tot Dordrecht voor proceduren in ontrent de stadt Goude concernerende den kerckendienst zijn gehouden ende waermeede zij ten onrechte bij de magistraten van der Goude worden becladdert; versoeckende als voor deesen tot dienste van de kercken in ’t gemeen ende van die van der Goude in particulier bij haer recht ende ordre met resolutiën van de heeren Staten bevestight, gemaincteneert te moghen werden. Daermeede uytghaende hebben de heeren van der Goude ter contrariën haer doen gepooght staende te houden ende bij alle middelen getracht te patrocineren, sustinerende onder andere dewijl deese kerckelijcken personen alreede bij Zijn Hoogheyt deese zaecke hebben gesocht tot haer vordel deur te wercken ende datten zelven ’t advijs van ’t Hoff daerop gehoort haer gelast heefft te letten opte ruste van de stadt ende kercke ende voor te comen de clachten die tegens haer worden gedaen ende haer te gedraeghen volgens de acte van amnestie bij ’t leste verdragh gemaeckt, daer sij aengenomen hebben sorge voor te draeghen ende daeromme meenen dat daerbij behoort te blijven, sonder de onlusten die bij deese kerckelijcke personen meer ende meer werden verweckt langer te fomenteren tot nadeel van de authoriteyt ende ruste van haer stadt, die zij geresolveert zijn te maincteneren.

Hierop gedelibereert zijnde waeren meest alle leeden van advijse dattet best was deese onlusten te smooren, eersse verder uytbarsten ende dat ten dien eynde Zijn Hoogheyt die meermalen over deese differenten van der Goude is gebruyckt zal worden versocht beneffens eenige heeren uytte vergaderinge offte andere te assumeren deese onderlinge questiën te assopiëren ende bij te leggen ende partijen met malcanderen te accorderen, is ’t doenlijcken. Die van der Goude protesterende tegens deese conclusie is effenwel daerbij gepersisteert.

96. Is geleesen een missive van den orateur Haga tot Constantinopelen van date den 7^en novembris 1637 notificerende dat hij volgens ’t consent van de heeren Staten van meeninge is hem met zijn huysvrouwe ende kindertjes in ’t vaederlandt te transporteren mette eerste gelegentheyt, doch dat vermits de conditie ende gewoonte van die Porta hij nyet zal moghen verreysen sonder aldaer te laeten eenen secretaris offte agent die hierentusschen de zaecken van den Staet aldaer waerneeme totdat hij alhier rapport van zijn besendinge zal hebben gedaen ende alsdan bij de heeren Staten anders zal mogen werden geresolveert dat hem eer nyet en sullen laeten vertrecken. Ende also deesen secretaris nootsaeckelijcken tot conservatie van de reputatie van ’t landt zal moeten bij hem hebben eenen trucheman offte tolck, een secretaris met twee janitsaeren ende vordere dienaers, voorts cleedinge ende reedinghe als nae behooren daertoe een goede somme gelts jaerlijcx werdt gerequireert, alsmeede totte donatiën ende schenkagen telckens in ’t veranderen van de officieren van dezelve Porta tot een vereeringe te doen. Versocht daeromme dat ordre moght werden gestelt dat voor ’t eerste jaer deese somme hiertoe van nooden aen hem moght werden geanticipeert ende voorts van jaer te jaer om buyten schande ende schaede van’t landt zijn commissie te mogen becleeden.

Deese zaecke vanweegen de provintiën gerecommandeert werdende vonden de leeden dezelve effenwel zeer bedenckelijck vermits het tractament tot Hollandts laste compt ende de provintiën daer nyet toe en gheeven. Eenighe meenden men soude deese besendinge wel connen leedigh staen, andere ter contrariën dat nyet en coste geëxcuseert worden. Sodat om deese dispariteyt de zaecke opgehouden is in resumptie.

97. Het 10^e point om een impost te vinden opte goude ende zijde laekenen ter somme van 100.000 £ toe, bij tauxatie van de commissarisen ende de magistraten van de steeden te beraemen, worde bij de meeste nyet practicabel geoordelt ende effter geürgeert op ’t pondt- offte ellenghelt, daer andere leeden weeder nyet toe conden verstaen, sodat opgehouden heefft moeten werden in resumptie.

98. Den casteleyn van Woerden claeghende datte apoinctés weesende affgeslooffde, arme ende gebreckelijcke soldaten, nu neegen maenden gagie ten affteren waeren ende sonder betalinge van gebreck souden moeten verghaen ende versoeckende daeromme dat met compassie jegens dezelve ontsteecken moghten worden. Is goedgevonden de heeren Committeerde Raeden deese zaecke ten besten te recommanderen.

99. Op het 13^e point spreekende van ’t beneficiëren van’t cleynzeeghel met obligatiën, huurcedullen ende quytantiën onder de handt geschreeven, alsmeede mette commissiën meede naerder gedelibereert zijnde, worden de commissiën bij veele leeden geëxcuseert ende belanghende de reste verstaen dat een ordonnantie soude werden beraempt op wat voet men verstaet ’tzelve gepractiseert te sullen werden.