30. Vanweeghen Zijn Hoogheyt voorgedraeghen weesende datte weederhelffte in ’t millioen van de leegerlasten nootwendigh diende gefurneert, is bij de leeden eenparich geconsenteert datte quote van Hollandt daerinne sal werden gefurneert, mits datte scheepsvrachten daeruyt meede sullen moeten werden betaelt.

31. Dan op het vorder versoeck van Zijn Hoogheyt, ten eynde hem moght werden toegestaen tot versterckinge van de compagniën daervan vele sieck sijn ende verstorven, een racruyte te mogen doen van 2000 man ende dezelve te mogen repartiëren daer ’t meest noodigh weesen zal, vonden veel leeden bedenckelijcken dat men, ’t saeysoen meest verloopen sijnde, racruyten soude doen, meenden datter eer tijdt was om van affdancken te spreecken. In allen gevallen mosten alvooren daerover met haer principalen spreecken tot welcken eynde de zaecke uytgestelt is.

32. De heeren van Amsterdam gesommeert haer naerder verclaerende opte verpachtinge van de zeep, dat zij op ’t behaegen van haer principalen daerinne connen toestaen dat voor een geheel jaer dit middel soude werden verpacht om de slingermaenden voort te comen, is ‘tzelve dienvolgens gehouden voor gearresteert. Dan belanghende de grossiers, off die nyet anders als mette groote mate ende nyet bij ponden souden mogen vercoopen, mitsgaders wat voor grossiers te reeckenen ende te houden zijn, is goedgevonden daerop te verstaen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden, de pachters daerop alvoren bij haer zijnde gehoort.

33. De cruydeniers tot Amsterdam versoeckende continuatie van den impost van olye ende traen maer 250 £ ’s jaers importerende, zijn nae deliberatie de heeren commissarisen, gaende ter verpachtinge, geauthoriseert omme nyet alleen binnen deese stat maer oock binnen andere steeden daer ’t versocht wordt deese redemptie te mogen toestaen voor sodanigen meerderen somme als dezelve sullen connen bedinghen.

34. Daernae in deliberatie geleyt zijnde het 8^e point van beschrijvinge om eenen impost te vinden opte comptanten offte interesten à l’advenant de beswaernisse van de vaste goederen, verstonden meest alle leeden belanghende de comptanten onder particulieren, dattet zelve eensdeels nyet practicabel was omdat verduystert ende secreet gehouden connen worden ende nyets van geweeten dan als daer juyst proces om vallen moch, ende anderdeels datte zelve mette commerciën heen ende weer overgesonden werdende iterativelijcken in de convoien werden beswaert ende genoch te draeghen hebben, behalven datte vorder beswaernisse oorsaecke soude gheeven van minder incomsten van gelt, daerdeur oock de commerciën te meer souden werden verspart ende geïncommodeert. Ende belanghende de comptanten tot laste van ’t landt staende, soo onder rentebrieven als obligatiën, dat die nyet en connen worden beswaert met eenige imposten, alsso bij expresse clausulen in de brieven geïnfereert de rentheffers toegeseyt ende beloofft is vrijdom van alle belastinge. Ende so men tegens woordt ende beloffte ‘tzelve effter soude willen doen, dat daermeede het credijt t’eenemael zal comen te vervallen tot ruïne van den Staet ende daeromme geenssints geraeden is, ende is om deese difficulteyten van de leeden bij den raedtpensionaris Catz verclaert geen apparentie te weesen dat van dit middel yet zal weesen te verwachten.

35. Op het 9^e point spreeckende van ’t inwilligen van de naerder concepten tot beneficie van de goude ende zijde laeckenen, van den impost opte suyckeren ende sijropen ende andere delicate waeren, van den impost opte tabacquen, oordelden meest alle leden dezelve concepten nyet practicabel te weesen, sonders anders beschaefft ende geredresseert te zijn ende is daeromme goedgevonden deur eenige deputeerden dit versoeck naerder te doen examineren ende beschaeven, werdende hiertoe versocht ende gecommitteert een van de heeren van Dort, Leyden, Amsterdam, Rotterdam, Alckmaer ende Hoorn met 2 uytte Gecommitteerde Raeden.

36. Op het 10^e point van de verantwoordinge der vijff spetiën ende egualisatie van de middelen waeren de leeden alle toegeneeghen, ende is daeromme verstaen den Raedt van State hiertoe aen te maenen dat toch eyntelijcken eens een affcompste van magh werden gemaekt, ende dat oock den thresorier-generael sal werden ontbooden om eens te openen hoeverre de zaecke zij gebracht.

37. Is ghedaen nominatie ende voorslagh van commissarisen die daer sullen ghaen opte aenstaende verpachtinge, te weeten om te ghaen in ’t quartier van:

Dordrecht: Goude, Rotterdam

Haerlem: heer van der Mijl, Delfft

Delfft: heer van Mathenesse, Amsterdam

Amsterdam: Gorchem, Alckmaer

Goude: Briel, Hoorn

Gorchem: Leyden, Enckhuysen

Briel: Schiedam, Monnickedam

Alckmaer: Dort, met een van de Committeerde Raden van ‘t Quartier

Edam: Haerlem

38. De magistraet ende kerckenraedt van Wormer geassisteert mette gedeputeerden van den synode van Zuid-Hollandt ende classis van Haerlem te kennen geevende dat haer dorp omtrent een mijl langh weesende ende wel 5000 mensschen sterck, daervan ontrent de helffte toehoorders zijn ende ten mintsten 12 à 1800 mensschen de vergaderinge sterck zijnde, dat zij wel in de 700 huysen hebben, daer veeltijdts 2 à 3 familiën in één huys woonen, sulcx het voor een predicant nyet wel mogelijck en is de bedieninge ende huyszoeckingen aldaer nae behooren waer te neemen, jae, verscheyden predicanten omdat zij haer zelffs te zeer gematteert hadden, daervan groote zieckten, leempten ende veele oock de doot opte hals hebben gehaelt, versochten daeromme met een tweede predicant gegratificeert te worden ende datten zelven een tractament als andere dorpen jaerlijcx soude mogen werden toegevoeght, dat lichtelijcken gevonden zal connen werden uytte halve stuyvers van de rantsoenen van de verpachtinghe binnen haer plaetse vallende, bedraeghende ontrent de vijffduysent, tot noch toe bij den ontfanger Coolwijck genooten.

Hierop gedelibereert weesende, oordelden alle leeden dat dit een extraordinair exempel was ende dat nyet licht andere dorpen gevonden souden werden ‘tzelve grieff hebbende veel min ‘tzelve incomen van rantsoenen, ende dat daeromme dit versoeck haer behoort te werden toegestaen, in welcker voeghen oock geconcludeert is geworden, mits dattet zelve meede nyet getrocken soude moghen worden in consequentie.

39. Noch zijn geleesen eenige requesten daerinne nae gelegentheyt gedisponeert is, andere die aen advijs gestelt zijn ende naederhandt sullen dienen.