Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 4 november 1639

ZITTING N

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 2 tot 5 november 1639

Vrijdag 4 november 1639 voor- en nanoen

14. De deeckens van’t schippersgilde van de respective steeden van Hollandt om verscheyden reedenen versoeckende verhooginge van daghgelden, is goedtgevonden daerop te verstaen ’t advijs van de heeren Committeerde Raden, met last omme ‘tzelve haer advijs neffens de pointen van beschrijvinge over te senden, omme opte aenstaende vergaderinge naerder geëxamineert ende op geresolveert te worden.

15. Den heer van Somersdijck binnenstaende verclaert sijn reyse op Engelandt bij der handt te neemen, presenteert zijnen dienst voor deese vergaderinge in ’t particulier so hem yet boven zijn commissie hebben te commanderen. Doch is verstaen hem voor deese presentatie te bedancken ende hem te recommanderen de zaecken in zijn instructie beghreepen, ende so daer yet voorvalt deese provintie in ’t particulier raekende, daervan de vergaderinge te willen notificeren, ende is hem voorts goede ende voorspoedige reyse gewenscht.

16. De gesaementlijcke vrouwen van de matroosen opte rivieren gedient hebbende ende 40, 50, 60 ende 70 maenden ten affteren zijnde, versoeckende tegens de coude winter ten mintsten met eenige betaelinge geaccommodeert te worden, is verstaen de heeren Committeerde Raden te versoecken zeeker expediënt te willen beraemen daerdoor deese supplianten eenige reedelijcke satisfactie op haer rechtmatige clachten sal mogen werden ghedaen.

17. De negotiatie van de 2 millioenen effter voorgedraegen weesende conden de Edelen ende eenige leeden daerinne toestaen. Dort persisteerde bij haere difficulteyten sustinerende ’t incomen van haer comptoir te weesen ontrent ƒ 400.000 £ ende met renten ende interesten beswaert te weesen ter somme van 380.000 £ ’s jaerlijcx, sodat maer 9.000 £ overschiet voor de geaffecteerde troepen, geeven de vergaderinge zelffs te oordelen off men haer de negotiatie verghen can. Rotterdam, Schiedam, Alckmaer ende Hoorn waeren nyet verder gelast als tot een millioen, andere tot 1.500.000 £, doch meest onder die reserve dattet gelt suyver sonder defalcquatie in handen van Committeerde Raeden sal werden gebracht. Doch Hoorn ende Enckhuysen wilden de custscheepen ende huurde scheepen mette Westindische Compagnie daeruyt betaelt hebben ende wij yet voor de seesaecken defalcqueren, consenterende dan in 1.500.000 £.

Hierop de zaecke in groote verwijderinge ende veelvoudige contestatiën gevallen weesende, Enckhuysen meede haer onbehoorlijcke proceduren van ’t gelt te diverteren buyten ordre bij die van Alckmaer aengeseyt weesende, ende sij daertegens ’tzelve soeckende te justificeren, is in deese haperinge de zaecke steecken gebleeven ende nyets inne geconcludeert connen werden.

18. Het 2e point omme te consenteren in de verpondinge van ’t jaer 1639 meede geresumeert weesende, persisteerden de heeren van Dort ende Amsterdam bij haere respective advijsen. Dan is eyntelijcken geconcludeert op ’t vertrouwen dat die van Amsterdam de leeden op ’t inhouden van de 80.000 £ ’s jaers tijdichlijcken sullen contentement doen, dat hetzelve middel voor den jaere 1639 werdt geconsenteert ende gearresteert ende dattet stuck van de verpondinge van de godshuysen ende godshuyslanden opgehouden werdt in bedencken totte naeste vergaderinge.

19. Jacob Trip de Jonghe cum sociis het schip Den Eenhoorn in ’t voorjaer aen de regeringe tot assistentie van de custscheepen verhuurt hebbende ende nu affgedanckt, versocht betalinge van de bedonghen ende vervallen huurpenningen volgens de chertepartije, ende is nae liberatie verstaen datte heeren Committeerde Raden deese saecke ten besten werdt gerecommandeert om denzelve uytte eerste consenten te doen hebben satisfactie ende contentement.

20. Is geleesen het advijs van de heeren van de Reeckeninge op ’t versoeck van de heeren van ’t Noorderquartier tegens de collatie gedaen van zeecker canonesye bij eenen l’Admorael van Egmondt, verhaelen datte heeren Staten alle crediteuren uytvercofft hebbende daervooren de goederen ende actiën van ’t huys van Egmont onder haer hebben geslaegen ende daeronder meede het recht van collatie van beneficiën, sodat daerom ende meede omdatten zelven Loijs van Egmondt in dienst van Spagnen ende aen ’s viants zijde zeedert geweest heefft, denzelven heer ongequalificeert is sodanigen collatie te doen ende mitsdien de gedaene collatie nul ende van geender waerden is, gelijck meede de confirmatie daerop gevolght sonder datten zelven can patrocineren. Dat alsnu in neutrale landen woont, ghemerckt oock in sulcken cas main levée most geobtineert hebben van de hooge overicheyt, waeren daerom van advijs datten Hoogen Raedt behoort aengeschreeven te werden vanweeghen deese vergaederinge datte zelve Haer Ed. Mog. den gemelten heer Loijs van Egmont houden voor ongequalificeert om eenige actiën reël off personeel tegens yemanden te vervolgen immers vooralsnoch, ende dat dezelve daerom aengemaent ende versocht werden de proceduren te surcheren ende alles in state te houden tot naerder ordre.

’t Meerendeel van de leeden conformeerden haer met dit advijs, dan de Edelen ende eenige andere alvoren daeruyt copije versoeckende om ‘tzelve naerder te examineren, is ‘tzelve toegestaen ende de zaecke interim opgehouden.

21. Den admirael Tromp voor deesen geadviseert hebbende dat men het schip van Colster om sijn groote leckheyt als van al te dweegh ende sacht hout gemaeckt ende seer vierigh, te vercoopen ende een ander in plaetse te doen bouwen opten chartar lest tot Enckhuysen ghemaeckt. Verclaerde verstaen te hebben dat in Texssel ingebracht is een Spaensse prijse, weesende van des viants scheepen in Italiën gecofft, langh 135 voeten, wijdt 30 voeten, hol 14 voeten met 6½ daerboven, dat een bequaeme charter is, meent daeromme dattet zelve schip bij tauxatie behoort te volghen de Admiraliteyt tot Rotterdam ende dat daertegens het schip van Colster bij haer soude mogen werden vercofft.

Is nae deliberatie goedtgevonden ter Generaliteyt vanweegen deese provincie inne te brenghen dat ter discretie van de heeren Committeerde Raden dit schip off bij tauxatie off bij vercoopinge den Admiraliteyt tot Rotterdam in handen zal werden gestelt.

22. Zijn meede geleesen brieven van den ambassadeur Joachimi uyt London van den 24en, 25en ende 28en october bij dewelcke hij vooreerst Godt danckt datte Spaensse vloote vernyelt is ende dat zulcx oock het ghemeene volck in Engelant ten hooghsten aenghenaem is, hebbende de opinie dat de Spaensse wat quaets met Engelandt voorhadden, doch belanghende die van ’t hoff werden gebruyckt verscheyden discourssen die sommighe de beste nyet en zijn voor deesen Staet. Datte commissarisen over de uytheemse zaecken daeghelijcx vergaderen; dat aldaer bij den Spaenssen ambassadeur gearbeyt wordt dat wij mogen werden verclaert de reede gevioleert ende daerom geconstringeert tot reparatie ende straffe. Dat hij hiertegens den coningh gesproocken ende versocht heefft de resolutiën op deese saecke op te willen houden totdat van de zaecke van weederzijden volcomen kennisse zal zijn genoomen. Heefft oock naerderhandt verstaen datte Spaenssen een dilatoir antwoordt souden werden toegevoeght. Oordelt noodigh dat een extraordinair ambassadeur op ’t spoedighste werde gesonden om den coning ten besten te disponeren; verclaert datte coninghinne voor de Spaenssen spreeckt, nyettegenstaende de debvoiren van den Franssen ambassadeur ter contrariën. Seyt datte quaedwillige aldaer veel vermogen ende daerom geraeden te weesen datte oorloghscheepen vooreerst de cust mijden, alsso dezelve licht in arrest souden werden genomen ende bij de Admiraliteyten aldaer in recht vervolght werdende eer sij ’t dachten sententie tot haeren naedeel souden obtineren, weesende dezelve seer curieus om ’t pretense zeerecht van den coningh te conserveren ende defenderen soveel in haer is. Seyt eyntelijcken, so onsen admirael op zijn weercompste in Duyns met 54 scheepen nae den slagh de zes Spaensse schepen bij den Engelssen van strandt gehaelt hadde aengetast, dat sulcx de Engelssen so soude verbittert hebben dat apparentelijcken een oorloge daeruyt soude hebben ontstaen. Verclaert meede dat Penninghton nyet wel en werdt affgenomen de slappicheyt tegens onsen admirael gebruyckt ende pericule loopen soude van zijn ampt.

Brieven van den 30en melden datten coningh over ons doen seer misnoeght is ende ‘tzelve duyt voor een groot affront ende dat daerom wel noodigh weesen soude het senden van een extraordinair ambassadeur om alles bij te leggen eer de saecke come tot eenige verwijderinge. Dan waeren aen d’ander candt weeder particuliere advijsen uyt London datten ambassadeur van Vranckrijck aldaer Sijn Ma.t soude hebben aengeseyt als expresse last hebbende van zijn meester, in cas Zijn Ma.t over het destrueren van de Spaense vloote de ingeseetenen deeser landen eenighe hostiliteyt moght aendoen, dat hij gelast was vanweeghen sijn meester hem meede viant van Engelant te verclaeren. Ende is al dezelve gehouden voor notificatie.