Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 3 augustus 1639

ZITTING L

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 13 juli tot 6 augustus 1639

Dinsdag 2 augustus nanoen en Woensdag 3 augustus 1639 voornoen

116. Geleesen weesende zeecker request van de matroosen, opgebracht hebbende don Loys de Velasco de Cordua met zeecker scheepjen ontrent Canariën verovert, weesende generael van de eylanden aldaer ende raedt van den coningh ende nu mette leste wisselinge meede vrijghelaeten, versoeckende van desselffs rantsoen henluyden behoorlijck contentement ghedaen te worden, ende daerbij geleesen weesende een missive van Zijne Hoogheyt, dit versoeck ten besten recommanderende, is nae deliberatie goedgevonden dat alvooren eens zal worden naeghesien wat deese aengaende ter Generaliteyt gepasseert ende op wat voet 'tsij onder off buyten de wisselinge deesen don Cordua gerelaxeert magh zijn, om alsdan naerder op geresolveert te werden.

117. Heyndrick Jansz. de Langhe cum sociis, werckbaesen aen 't fort Emilia ende Christina bij Schenkenschans, noch stijff 5.000 £ ten affteren zijnde, versoeckende daervan vergoedinge alsso de gedeputeerden van Holland haer daervooren vast hebben gestelt ende gecaveert, is goedgevonden de resolutie ende last deesenaenghaende alvooren eens op te soecken ende teffens meede den commies te lasten om over te leeveren een staet wat eenige jaeren herwaerts opte post van fortificatiën bij deese ende andere provintiën is betaelt, om 'tzelve gesien alsdan in deesen naerder gedisponeert te werden.

118. Op het 21e point spreeckende van 't brigeren van eenige publijcke ampten, ende specialijcken omme te voorsien dat ten aensien van de ampten van justitie sulcx nyet en werde gepleeght, verstonden de heeren van Rotterdam dat men wel tegens het onbehoorlijck brigeren off cnijpen, geschiedende met gifften ende corruptiën, soude behooren te voorsien, maer belanghende de reste, dat men de zaecke in zijn vrijheyt behoorde te laeten ende eerlijcke luyden geen occasie beneemen om haer dienst aen den Staet te offereren, te min dewijl anders de gequalifiseerste luyden uyt onkunde lichtelijcken over 't hoofft geslaegen souden connen werden. D'andere leeden eenparichlijcken verstonden dat daertegens behoorde te werden voorsien ende sijn daeromme de heeren Committeerde Raeden gelast daervan zeecker concept inne te stellen ende ter vergaderinge over te leeveren omme naerder op geleth te worden.

119. Daernae geresumeert zijnde het derde point spreeckende van 't innewilligen van drie middelen volgens de overgeleeverde concepten, ende vooreerst opte goude ende zijde laeckenen, persisteerden de heeren van Delfft bij 't pondgelt, sustinerende dat anders haer craemers volgens 't concept nyet connende de gestelde tauxen uytslijten ende vercoopen, de neeringe t'eenemael ontnomen ende in andere steeden soude werden gediverteert, daermeede haer voeghden meest alle cleyne steeden, die daerbij sustineerden, so dit concept plaetse grijpen soude, dat ten mintsten de kleyne craemers de fluweelen ende satijnen nyet dan met lapjes inslaende, daervan behooren exempt te sijn.

Amsterdam persisteerde omdattet een compositie-pacht was, daer nyet van is te verwachten, behalven dat de tauxatiën van de neeringe deur onkunde ende menichte in so grooten stad nyet en connen werden ghedaen. Urgeerden daeromme het kleedtgelt offte anders, datte respective steeden ende ressorten opten voet van de 1000en penning van de verpondinge off opten voet van negotiatie off opten voet van 't hooffgelt ende soutgelt met een seeckeren somme van penningen souden mogen worden beswaert ende dattet zelve gestelt soude werden ter discretie van de heeren Committeerde Raden bij dicisie off lootinge, so men soude mogen goedtvinden, bij den leeden onder den haeren te repartiëren, ijder opte bequaemste voet.

Goude ende wij urgeerden de multiplicatie van de redemptie, dat Amsterdam meede tegensprack, sustinerende in de elff duysent gulden, die 't middel geefft, 7.000 £ te contribueren, dat is verre boven haer proportie, ende andere, zelffs groote steeden weynigh offte nyet, ende dat haer mitsdien nyet te passe en quam boven andere veelvoudichlijcken beswaert te worden. De leeden bij deese opiniën persisterende is de zaecke alsnoch gebleeven buyten conclusie.

120. Daernae opte zuyckeren ende sijroopen wierde alsnoch bij Amsterdam, Alckmaer, Enckhuysen ende verscheyden andere gepersisteert dattet was een compositie-pacht ende daerom nyet van te verwachten de moeyten ende quellingen waerdigh. Eenige meenden men soude deese speciën opte waeghe verhooghen ende vandaer het vordel soecken. Dan bij anderen deesen voorslagh als nyeuw nyet connende aengenomen werden, heefft in deesen meede geen conclusie genomen connen werden.

121. Alsmeede nyet opten tabacque, daer Amsterdam alleen difficijl op was, om vorige reedenen dattet zoude weesen een compositie-pacht ende meer oncosten en moeyten als proffijten van te verwachten.

122. Cornelis Jacobsz., wonachtich op 't dorp onder Claeswael, versoeckende sijn huysvrouwen susters dochter te mogen trouwen, daer hij alreede twee proclamatiën meede heefft gehadt, allegerende 't exempel van Florij ende andere, die 'tzelve voor deesen als nyet strijdende tegens 't 8e articule van de politijcque ordonnantie toegestaen was.

Is nae deliberatie goedgevonden daerop alvooren te verstaen het advijs van de Theologische faculteyt tot Leyden.

123. Opte remuneratie van de professor Heynssius over zijn gedediceerde boeck gemoveert weesende tot wat somme 'tzelve te beghrooten, sloeghen de Edelen voor 1.600 £, Delfft een lijffpensioen van 100 £ 's jaers, andere wilden hiervan refereren, sodat de saecke goedgevonden is te resumeren.

Woensdag 3 augustus 1639 nanoen

124. De Staten-Generael bij brieven van den Ien augusti denunchiërende opte instantiën van de resident Spieringh den 20en dagh van augusti geprefigeert te hebben om de betaelinge van 't geaccordeerde subsidie van 200.000 £ te doen, ende versoeckende verclaeringe van deese provintie off daertegens gereedt sullen connen sijn, is nae deliberatie Committeerde Raeden deese zaecke aenbevoolen omme uyt de gereedste penningen Hollandts quote te voldoen ende van den tijdt ende dagh ter Generaliteyt te rescriberen.

125. Zijn geleesen brieven van de stadt Bremen aen de Staten-Generael geschreeven van den 26en julii, notificerende dat Zijn Ma.t van Denemercken den 12en augusti geprefigeert hadde omme alsdan bij te leggen ende te accommoderen [de conferentie] is 't doenlijcken tusschen de Staet ende den aertsbisschop van Bremen uytstaende, versoeckende dat vanweegen deesen Staet eenige moghten werden affgesonden om over die conferentie te staen ende haer volgens vorige belofften ende resolutiën de handt te bieden ende te assisteren.

Is nae deliberatie goedtgevonden dat men woordt ende belofften houden zal ende dat volgens 't versoeck eenige uytte regeringe gecommitteert sullen werden derwaertaen te ghaen ten fine bij de requiranten versocht; dat sulcx ter Generaliteyt ingebracht ende daertoe gerecommandeert zal worden den burgermeester Vlamingh ende sijn hiertoe gecommitteert een van de heeren van Haerlem, Amsterdam ende Hoorn.

126. De heeren van de Rekeninghe verclaerende op 't versoeck van de princesse zeecker besteck beraempt te hebben om de galerije staende voor de Caemer van de Staeten aff te breecken ende d'zelve weeder wat te verwijden ende twee viercanten hoogh te maecken tot accommodatie van de kinderen van de princesse ende teneynde dezelve met meerder gemack sonder veel klimmen dezelve temet magh ghaen besoecken ende bijcomen, daer se ter contrariën nu van dezelve affwoonende, de kinderen van haer vervreemden ende affkeerigh werden, dat haer hard valt. Ende dat zij meenen 'tzelve te connen gemaeckt ende voltrocken werden om 14.000 £.

Hierop gedelibereert zijnde werde bij veele van de leeden inne geconsenteert. Eenige hadden noch haer bedencken daerop, meenden dat het besteck eens naerder geëxamineert soude behooren te worden omme in geen vorder costen als men voorstaet te vervallen, sodat in deesen geen conclusie doenmaels is gevallen, maer daeghs daeraen geresolveert de heeren van de Reekeninge te authoriseren volgens 't proiect deese timmerage te mogen doen, mits 't landt in geen vorder costen engagerende.

127. Geresumeert weesende het billet van die van de Westindische Compagnie spreeckende van 't verhoogen van de actiën op zeeckere conditiën volgens de genoomen resolutie, is bij alle leeden eenparichlijcken mette resolutie, so die lest geëxtendeert was, geconformeert ende mitsdien dezelve gehouden voor gearresteert.

128. Willem van den Hove versoeckende octroy om een stucksken slijcklandt op Wieringen te moghen hebben voor zeeckere recognitie omme 'tzelve te prepareren ende bequaem te maecken als tot een pan, om aldaer zout van zoudt waeter te moghen maecken, is goedgevonden hierop te verstaen 't advijs van de heeren van de Reekeninge ende dat teffens meede de Committeerde Raden van 't Noorderquartier sullen werden versocht inspectie van de plaetse te neemen, ende te rapporteren off den lande daerdoor eenigen ondienst soude moghen werden ghedaen.

129. Is bij den heeren commissarisen, geweest hebbende opte respective verpachtinge in de steeden, rapport ghedaen van haer wedervaeren ende daerbij gebleecken dat binnen Edam, Monnickedam ende Purmereynde geen verpachtinge was gedaen van de verhooginge der scheepsbieren, alsmeede nyet tot Delfft, Rotterdam, Schiedam, Haghe; dat binnen Amsterdam ende Leyden dezelve verpachtinge, onder seecker precautie van so allomme geobserveert wierde, toegelaeten was; dat Goude de verpachtinge meede hadde voort laeten ghaen, maer de meeste swaricheyt maeckten dat bij de andere leeden nyet en soude werden gevolght off gepractiseert, in welcken cas sij meede verclaerden daeraen nyet gehouden te willen zijn; dat binnen Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen ende Medenblick de verhooginghe in 't generael was verpacht, sowel over de buyten- als binnenscheepsbieren, tegens 't consent ende de resolutie van de vergaderinge alleen tot last van de binnenbieren genomen.

Waernae in deliberatie geleyt weesende wat deesenaenghaende vorder te doen soude staen, is nae verscheyden disputen bij alle leeden, uytgeseyt Goude, eenparichlijcken verstaen datte heeren Committeerde Raden geauthoriseert ende gelast werden om de verpachtinge alsnoch te doen daer 'tzelve tot noch toe nyet en is geschiet ende de billetten daervan tijdelijcken te affigeren ende voorts de pachters van de steeden in 't Noorderquartier aen te schrijven dat de meeninge is dat alleen de verhooginge van de binnenscheepsbieren sal werden gecollecteert ende ontfangen ende verders nyets, ende belangende die van der Goude de verpachtinge wederom difficulterende, datte commissarisen aldaer opte verpachtinge geweest, beneffens den pensionaris Renijl werden gecommitteert ende versocht derwaertaen te ghaen ende de magistraten aldaer tot eenparich consent te induceren.

130. Belanghende de dedicatie bij den heere professor Heynsio ghedaen, alsnu in omvraeghe gebracht zijnde wat somme denzelven tot een recompense ende vereeringhe bij te voeghen, verstonden de heeren van Haerlem ende Edam tot 1.000 £, Delfft, Amsterdam, Enckhuysen, Monnickedam ende Purmerende tot 150 £ 's jaers geduurende zijn leeven, wij tot 100 £ 's jaers ad vitam. De resterende leeden dezelve beghrootende op 1.600 £ eens, is dienvolgens geconcludeert ende verclaert dat denzelven de gemelte somme tot een recompense sal werden toegevoeght.