Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 6 augustus 1639

ZITTING L

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 13 juli tot 6 augustus 1639

Zaterdag 6 augustus 1639 voornoen

140. De commisarisen van de verpachtinge opte Eylanden in 't Noorderquartier geweest zijnde, verclaeren de verhooginge van scheepsbieren daer nyet verpacht te weesen, omdat geen aenschrijvinge daervan hebben gehadt ende voor haer vertreck noch nyets inne geresolveert was, doch is deesen saecke opgehouden totdat van der Goude rapport sal weesen gedaen.

141. Dezelve rapporterende van de ongelegentheyt van de dijcken van Vlielandt ende dat dezelve tottet maecken van een nyeuwe insnijdinge wel een notabel subsidie tot preservatie van haer landen van doen hadden, is geen resolutie noch deliberatie op gevallen.

142. Den capiteyn Jan Creusen van Mastricht versoeckende betalinge van drie ordonnantiën staende op Haerlem, Rotterdam ende Gorchen, bij hem voor date van de affectatie ten affteren zijnde.

Den colonel Du Champ versoeckende betaelinge van zes maenden, die hij zeedert de affectatie ten affteren is gecomen, metten verloopen interesten.

De officieren van 't regement van den oversten Loo versoeckende so wel als de troepen van Gent betaelt te werden van de resterende drie maenden.

Den heer van Brederode, den colonel Morgan ende den lieutenant van Colpeeper meede haer beclaegende over de quade betalinge van Enckhuysen, ende versoeckende naerder ordre ende satisfactie, is op allen deesen geen ander conclusie genomen connen werden dan dat de heeren Committeerde Raeden gelast ende versocht werden deesenaenghaende alle moghelijcke ordre te stellen ten besten van de Staet ende totte meeste accommodatie van de remonstranten.

143. Is geleesen de extensie van de resolutie ingestelt over de satisfactie van de solliciteurs, van inhoude dat Committeerde Raeden in beyde quartieren sullen weesen van gelijcke macht ende conditie in 't subsidiëren van de comptoiren te waeter als te lande; dan dat zij 'tzelve nyet en soude vermogen te doen anders als met voorghaende consent ende resolutie van de vergaderinge der heeren Staten.

Waerop gedelibereert zijnde conden de heeren van Alckmaer, Hoorn, Enckhuysen ende wij daermeede geen contentement neemen. Waeren effenwel tevreeden daervan te rapporteren, ende is eyntelijcken nae eenige contestatiën geconcludeert datte leeden copye volgen zal, met versoeck om de zaecke ten besten te willen faciliteren.

144. De burghermeesteren van Gorchem proponeerden dat opten opheeve van de verhooginge der scheepsbieren verscheyden disputen gemoveert werden, eenige sustineerende dat maer 12 sts., andere dat 30 sts. opte tonne soude moeten werden geheeven, versoeckende de interpretatie hoe haer dienthalven te draeghen. Is goedgevonden 't rapport van de commissarisen ter Goude alvooren aff te wachten.

145. Die van Zandvoort versoeckende om haere groote armoede ende schade deur de Duynkerkers in haer boots geleeden, remissie van haere verpondinge voor 2 jaeren, yeder jaer bedraeghende ter somme van 325 £, is nyet geraeden gevonden om de consequentie wille remissie te doen, maer is verstaen den ontfangher aen te schrijven om mette executie te supercederen.

146. Geresumeert zijnde de questiën tusschen de weduwe van Hilbrant Jacobsz. Wouw ende verscheyden andere druckers deeser provintie gemoveert belanghende het drucken van den getranslateerden bijbel, meenden veele leeden dat men bij resolutie soude mogen vaststellen de presentatie bij de octroiante ghedaen, te weeten dat zij alleen sal mogen drucken den geheelen bijbel, mits 5 jaeren van 't octroy vercortende ende doende vallen, ende datte andere druckers het nieuwe testament mette scholasticalia in allerhande formaet sullen moghen drucken mette psalmen ende haer daermeede sullen moeten contenteren, doch de heeren van Amsterdam daertegens opiniatrerende omdatter geen octroy soude sijn, vermits volgens de resolutie tevooren het gheeven van 't octroy genomen, geen attache van deese provintie becomen hebben als sij schuldigh waeren te doen, is bij andere leeden verstaen dat men partijen nochmael soude mogen lasten ten fine van accoordt te compareren voor commissarissen met volcomen procuratie om de zaecke aff te maecken, mits dat hierentusschen het voortghaen van 't drucken soude werden gesurcheert. Dan de heeren van Amsterdam aenneemende van dit voorslagh te rapporteren ende dagh van comparitie tegens den naesten te decerneren, is die zaecke ten zelven eynde noch ongedecideert gebleeven.

147. De heeren Committeerde Raeden binnenstaende verclaeren datte vergaderinge nyet scheyden can sonder haer een merckelijcke somme van penningen te laeten tot verscheyden inexcusabile schulden, ten waere men de heele geleegentheyt van den Staet in merckelijcke pericule ende gevaer soude willen laeten vervallen. Seggen nootsaeckelijcken te moeten hebben een maent soltz voor de ongerepartieerde troepen ende de defectueuse comptoiren, noch totte zeezaecken ende consenten allange geleeden den Admiraliteyt tot Rotterdam toegestaen, ende haer vastelijcken toebeloofft een somme van 230.000 £, noch een goede somme tot betaelinge van de convoiers van de Cleyne ende Groote Visscherije, mitsgaeders totte quote in de cust- ende huurscheepen, noch totte noodighste fortificatiën van de importanste frontieren, tottet maecken van de nyeuwe forten voor Breda, tot provisionele betaelinge der tractamenten, van 't subsidie van Sweeden ende andere ontallicke meer, bedraeghende boven een millioen, dat nyet stil staen can. Versoecken daeromme voor 't scheyden favorabile ordre op allen deesen, ende datte zaecken van 't landt nyet en moghen werden geabandonneert, off protesteren van haer debvoir ende willen onschuldich sijn aen de onheylen daerop te volghen, als van alles ten overvloede ende met importuniteyt gewaerschout hebbende.

Hierop gedelibereert zijnde waeren de leeden t'eenemael perplex in haere advijsen, alle tesaemen wenschende dat eenige consenten gedraeghen moghten zijn, maer geen apparentie siende sustineerden effenwel dat men behoorde te scheyden ende tegens de naeste vergaderinge alles behoorlijcken prepareren om alsdan met spoedicheyt inne geresolveert te connen worden. Dan de consideratiën van de leeden op deesen variërende is goedtgevonden de conclusie op deesen uyt te stellen tot naernoen.

Zaterdag 6 augustus 1639 nanoen

148. Geleesen weesende 't placcaet van bijen bij Committeerde Raden voor die van Hilversum geconcipieert in conformité van de ordonnantie bij de Staeten van Utrecht aen de dorpen onder haer jurisdictie verleent, is bij alle leeden nae deliberatie dit gemelte placcaet geapprobeert ende mitsdien hetzelve gehouden voor gearresteert voor een locael placcaet.

149. Den commissaris Hoghenock versoeckende om zijn meenichvuldige diensten aen 't landt gedaen, in recompense van dezelve zijn ampt te moghen resigneren aen een persoon de heeren Staten aengenaem, is nae deliberatie verstaen 'tzelve te strijden tegens de resolutie lest genomen ende mitsdien 'tzelve versoeck geëxcuseert.

150. Is daernae in deliberatie geleyt het 5e point van beschrijvinge spreeckende van 't beneficiëren van de wijnen volgens de correctiën daerbij overgesonden. Dan de leeden verclaerende alsnu geen tijdt te weesen, omdat ijder hem aenstelde nae 't scheyden, is deese zaecke daerom uytgestelt tottet beghin van de aenstaende vergaderinge.

151. Meede is geresumeert het 12e point spreeckende van de goederen van de overleeden personen ende omme dezelve meede tot laste van de erffgenaemen te beswaeren met zeeckeren penningen à l'advenant dezelve in den 200en penning getauxeert mogen zijn. Dan verscheyden leeden 'tzelve in 't geheel disputerende, andere alleenlijcken ten aensien daer kinderen sijn, andere oock ten aensien van degeene die geen kinderen hebben, mogende effenwel lijden dat belanghende de successie van de mobile goederen yet naerders soude mogen werden beraempt, is nae deliberatie in deesen meede geen uytcompste gevonden connen werden, maer de zaecke uytgestelt totte naeste bijeencompste.

152. Op het 3e point omme te consenteren in den impost van den tabacque volgens het overgesonden concept persisteerden de heeren van Amsterdam bij haere vorige difficulteyten, waeromme de zaecke uytgestelt is totte naeste vergaderinge, met 't versoeck om daertegens naerder gelast te willen comen.

153. Het 7e point spreeckende van 't generael redres van de zaecken van de zee meede in naerder omvraeghe gebracht zijnde, urgeerden de heeren Edelen ten hooghsten deese zaecke, vermits dezelve oock bij Zijn Hoogheyt extraordinarie was gerecommandeert, ende voornaemelijcken dat men belanghende de directie van de custscheepen volgens 't voorslagh van Zijn Hoogheyt een vaste ende seeckere ordre souden moeten maecken, ende tot betalinge derzelver inwilligen het haevengelt, ende de heeren van Zelandt daertoe meede door besendinghe helpen disponeren, omme in cas Groningen ende Vrieslandt daertoe connen verstaen, alsdan die saecke vorder geadvanceert te werden; dat men oock een nyeuwe staet van oorloghe van de convoiers opte respective Admiraliteytscomptoiren soude mogen maecken ende ijder nae sijn incomen beswaeren, offte tenmintsten met penningen van elders te voorsien; dat tegens malcanderen in proportie de noodighe equippagen mogen vervallen, en tot dien eynde inwilligen het generael verpachten der convoien ende licenten omme daeruyt het defect van de comptoiren te connen vervallen; dat men oock de cruyssers offte nyeuwe [geusen van] Zelandt behoort te voldoen, ende dezelve te ontbieden om met haer te handelen om haer scheepen weeder in zee te brenghen voor sodanigen minderen somme als men met haer sal connen accorderen, ende dat men tot derzelver behoeff uyttet last- ende veylgelt seecker tauxe soude mogen affleggen, soveele als de convoyscheepen souden connen missen; dat men oock het diverteren van de penningen uyt des Admiraliteytscomptoiren bij den Raedt gepleeght, met alle middelen soude stuyten, ende tegens den Raedt protesteren so sulcx meer moghte gebeuren; dat men het cort aen de gereetste Generaliteytspenningen weeder soude corten ende, was 't mogelijck, dat men meede soude mogen oprechten een Assurantiecaemer, waerdeur men verhoopen moghte dat al de onheylen teffens souden comen op te houden.

D'andere leeden hierop seer verscheydentlijcken adviserende ende onder andere Alckmaer, Hoorn ende Enckhuysen allegerende dat men de directie van de custscheepen aen Zijn Hoogheyt soude mogen laeten, maer de voorsorginge van vivres ende andere behoefften laeten doen bij de respective Hollandtse raeden in de Collegiën ter Admiraliteyt, dezelve daertoe verschaffende het haevengelt, dat zij meenden ten zelven eynde innegewillicht te connen werden, andere weeder het last- ende veylgelt voor 't gevoeghlijckste oordelende ende excuserende het havengelt, de Assurantiecaemer ende de veranderinge in de directie der custscheepen ende diergelijcke saecken meer, heefft in deesen geen conclusie genomen connen werden, maer de zaecke uytgestelt ad proximam, omme alsdan specifice ijder point apart in omvraege gebracht te werden.

154. Daernae in omvraege gebracht zijnde het 23e point spreeckende van 't cesseren der makelardijen voor de ontfangers ende wanneer die tijdt soude inghaen off met Ia april off Ia october 1634, so de ontfangers lyeffst saeghen, mitsgaders off men van die tijdt aff haer gagiën nyet van twee tot drye behoort te verhoogen, dat is van 12 op 1.800 £ 's jaers, conden de meeste leeden, wiens ontfangers present waeren, daertoe verstaen, maer de heeren van Amsterdam ende eenige andere leeden adviserende dattet cesseren van de maeckelardiën behoort in te ghaen met Ia april 1634 ende dat het verhoogen der tractamenten om de ongeleegentheyt van den tijdt ende schaersheydt van de finantiën voor noch een tijdt in bedencken soude mogen werden gehouden, is eyntelijcken geresolveert dattet cesseren der maeckelardijen sal inneghaen Ia april 1634 ende belanghende 't verhoogen der tractamenten dat in naerder omvraeghe ende resumptie zal werden gebracht.

155. Is geleesen zeecker missive geschreeven bij 't Collegie van de heeren Committeerde Raden van West-Vrieslandt ende Noorderquartier aen de vergaderinge, daerbij genotificeert wierde dat zij den lieutenant Colpeeper de handt hadden gebooden om zijn betaelinge te consequeren, maer tevergeeffs, nyettegenstaende sulcx in de macht van 'tzelve comptoir wel is als de penningen nyet en werden gediverteert, ende dat zij daeromme zijn genootsaeckt geweest uyt andere penningen denzelven een maent solts te verstrecken, versoeckende dat tot de reste van hier behoorlijcke ordre moght werden gestelt. Is vermits het laet wierde gheen deliberatie op gevallen.

156. Uytte Generaliteyt gerapporteert werdende dat belanghende de ambassade nae Poolen de heeren van Zelandt voornaemelijcken difficijl waeren, ende datte andere nyet seer en inclineerden tot den burgermeester Bicker, zijn Committeerde Raeden belast deese zaecken effenwel ten besten van den Staet te accelereren soveele doenlijcken weesen zal.

157. Belanghende het scheyden van de vergaderinge effter bij den raedtpensionris Cats voorgedraegen weesende dat sulcx nyet conde geschieden off Committeerde Raden souden tenmintsten moeten geauthoriseert zijn, so de custscheepen moghten opcomen, om het leste derde part in 644.000 £ te mogen negotiëren, alsmeede de quote van Hollandt in de 200.000 £ subsidie aen Sweeden, tegens den 20en deeses toecomenden maents 1639 beloofft, te furneren.

Is nae deliberatie bij eenige leeden op 't behaegen van de haeren daerinne geconsenteert, doch bij andere daervan aenghenomen te rapporteren ende daervan te rescriberen binnen 10 daeghen nae 't scheyden, off dat haer stilswijgen gehouden soude worden voor consent, in welcker voeghen oock eyntelijcken geconcludeert is geworden.

158. Dan de commissarisen van der Goude noch nyet weergekeert zijnde ende jegenwoordigh om den doncker nyet langer nae haer konnende werden gewacht, is in omvraege gebracht wat belanghende de verpachtinge van de verhooginge der scheepsbieren te doen, is nae deliberatie eyntelijcken geconcludeert dat men van de heeren van der Goude het beste verhoopen zal, ende de heeren Committeerde Raeden authoriseren omme gehoort het rapport van commissarisen den dienst van 't landt te betrachten ende alsdan de verpachtinge noch effter ter plaetsen daer 't nyet en is geschiet, apart laeten doen, offte anderssints de zaecke te continueren totte aenstaende vergaederinge omme in de volgende verpachtinge gerecht te werden, ende van alles de respective leeden ende Collegiën tijdelijcken verwittigen omme in den haeren meede behoorlijcke ordre te werden gestelt dat de ingeseetenen van d'eene stadt buyten andere in lasten nyet en werde beswaert.

Daermeede de vergaderinge is gedimitteert ende gescheyden, met dien verstande dat in 't voortste van september weeder tijdelijcken bijeengeroepen sullen worden ende oock precijse compareren omme op verscheyden noodige saeken met meerder rijpigheyt alsdan geresolveert te moghen werden.

Finis