137. Is geleesen een requeste van verscheyden vrouwen ende weesen van een groot getal matroosen, dienende opte uytleggers van de rivieren, sustinerende 70 Ã 80 maenden ten affteren te zijn ende in den tijdt van 3 jaeren nyet een penning in minderinge ontfanghen te hebben, ende daerom oock nyet alleen haer goederen verset ende van dezelve ontbloot, maer oock t'eenemael arm ende buyten credijt te zijn ende nyet langer te connen leeven, versoekende daeromme hier de behulpsaeme noodige handt gebooden ende eenige provisionele betaelinge ghedaen te moghen werden.

Waerop gedelibereert zijnde waeren verscheyden leeden van opinie dat deese saecke, als een gemeene schult der provintiën, ter Generaliteyt gerenvoieert behoort te worden, ende is oock eyntelijcken geconcludeert dat sulcx alvooren zal worden gedaen ende bij deese provintie nae ghedaen rapport naerderhandt in gedisponeert als men zal vinden te behooren.

138. De burghermeesteren ende regenten van Den Haghe verclaeren van voorneemen te weesen om tot suyveringe en weghneeminge van haere stinckende waeteren eenige andere wercken te maecken, daertoe sij verscheyden huysen, erffven ende andere geleegentheeden van noden hebben. Versochten derhalven nyet alleene alle 'tgunt haer van nooden is tot tauxatie te mogen aenneemen van haeren gerechte, maer oock tot gelijcke tauxatie in de oncosten nae proportie te mogen belasten diegheene die daerdeur gebeneficieert sullen werden, ende teffens vrijdom van verpondinge voor 40 jaeren van de huysen die aldaer sullen werden getimmert, blijvende de oude verpondinge daerop staende.

Is nae deliberatie bij meest alle leeden dit versoeck, als 't leyt, toegestaen, uytgeseyt het III^e lidt, daer de leeden meenden die van Den Hage geen meerder recht off vrijdom toegestaen te connen werden als andere steeden van Hollandt. Dan Delfft ende Leyden copye daervan versoeckende om daervan te mogen rapporteren, is haer 'tzelve geaccordeert ende hierentussen de saecke opgehouden.

139. Daernae is ghedaen lecture van de consideratiën die daer vallen voor ende tegens het generael verpachten van de convoien ende licenten, daerop de leeden haer advijsen openende, wierde bij de heeren Edelen gesustineert, als de cautelen in 't eene concept verhaelt, in de ordonnantie moght werden gestelt, dat sij oordeelen dan de verpachtinge de meeste vrucht te connen doen, te meer dewijl de vrije wijnen ende vastelcosten voor neutrale princen dan souden connen werden geëxcuseert ende geprofiteert, ende dat men daerenboven oock alle chercers ende diergelijcke officiers soude mogen affschaffen ende alsso meede de gagiën proffiteren, werdende oock deurgaens het particulier meer als 't publijck benaersticht; tenmintsten dat men behoort te tenteren off suffisante pachters gevonden connen werden, doch dat dit maer een gedeelte is van de zeezaecken ende schoon vastgestelt de zaecke nyet goedt maeken can, ten waere teffens tot betaelinge van de cruyssers het havengelt, ende voor de nyeuwe geusen het premiegelt moght werden gevonden, ende voorts een permanente vaste ordre gestelt totte directie van de custscheepen.

Dordrecht oordelden meede datte reedenen voor de verpachtinge de plausibelste waeren, ende datte contrarie reedenen wel gesolveert conden werden, deurdien de provintiën bij stipulatiën tot betalinge van de subsidiën aen de gerepartieerde custscheepen beloofft wel connen gehouden werden, ende belanghende de reste dat nyet gewoon is op deese subsidiën groote staet te maecken; dat op 't suyveren van de pasporten bequaeme ordre soude connen werden gestelt; datte excessen bij den pachter in 't gedeelte gepleeght, in 't geheel nyet te vreesen zijn omdattet profijt de pachter alsdan in 't geheel zal toecomen, alsmeede de geheele boeten van contraventiën; dat belanghende 't point off men suffisante pachters sal connen vinden, een preuve soude connen werden ghedaen; nyet connende, dat men soude moghen weederkeeren tottet collecte; datte oncosten bij den pachter te maecken in 't stellen van de officiers, uyt de confiscatiën lichtelijcken souden connen werden gevonden; dat een diversie van meeninge in nabuurige provintiën te vreesen is als het middel aen één compagnie alleen soude mogen werden verpacht; dat voornaemelijcken in Zeelandt, daer men meest voor vreest van conniventie van cherchers, een tweede oorloghschip ter recherche soude mogen werden geleyt; belanghende 't sluyten van de licenten dat men in de ordonnantie soude mogen stellen datten pachter in sulcken cas in reedelijckheyt soude werden gecontenteert, in allen gevalle dat van alles een preuve soude connen werden genomen ende de saecke anders uytvallende als verhoopt werdt, dat men soude moghen reverteren tot de collecte ende dat bij voorige stipulatie deese zaecke mette provintiën wel so vast can werden gestelt dat de provintiën tegens ons danck alsdan in de verpachtinge nyet en sullen connen continueren.

Hiermeede conformeerden haest meest alle leeden. Dan de heeren van Amsterdam met deese solutiën geen contentement neemende ende daerbij verthoonende datte reedenen tegens de verpachtinge van meerder gewichte waeren als men die hielde, ende daeromme haer nyet naerder connende verclaeren, gelijck meede nyet de heeren van Edam, Monnickedam ende wij, ende daerbij sustinerende, schoon het verpachten toegestaen mocht worden, dat effter de provintiën totte egualisatie van de middelen haer nyet souden laeten beweeghen, is nae langhwijlige deliberatie eyntelijcken geconcludeert datte leeden de consideratiën weederzijts gemoveert, naerder aen haer principalen sullen rapporteren ende de zaecke daernae helpen beleyden datte verpachtinge zijn voortgangh neemen magh, ende dat bij provisie de ordonnantie daervan zal werden ingestelt omme totte meeste beneficie van 'tzelve middel eyntelijcken gearresteert te worden.