118. De pensionaris Catz Zijn Hoogheyt naerder voorgedraeghen hebbende de resolutie, alhier op gisteren genoomen belanghende 't redres van de zaecken ter zee ende 't wisselen van de gevangenen te water ende de nootsaeckelijckheyt omme daerinne te concluderen ende datten zelven eyntelijcken, alles wel overgewooghen hebbende, verclaert hadde de clachten zeer considerabel te vinden ende mits dat voor de saecken van de zee in toecomende behoorlijcken gevigileert werde, de reste stelde ter discretie van de heeren Staten.

Hierop gedelibereert zijnde is eenparichlijcken bij alle leeden verstaen dat men belanghende 't redres van de zaecken ter zee het besogne daerop ingestelt vorderen ende alles doen zal dat eenighsints moghelijck is; dat voorts van deese zijde in 't contract totte wisselinge van de gevangenen te waeter werdt toegestaen, mits daeronder beghreepen sijnde alle die in Europa gevangen sitten onder 't gebiedt van den coningh, ende dat oock bij den schout van Rosendael alle debvoiren noch sullen werden aengewent om teffens oock alle particulieren buyten Europa, in West-Indiën, Punto del Rey ende elders gevangen sittende daer meede onder te beghrijpen, is 't doenlijcken, so nyet, tenmintsten te bedingen dat voor dezelve alle efficacieuse debvoiren sullen werden aengewent ende eenige principale personen in ostage te houden totdat van 's viants sijde sal sijn voldaen, welcke resolutie daeghs daeraen ingestelt ende geëxtendeert zijnde, is geapprobeert ende verstaen ter Generaliteyt deur de heeren van Delfft ende Enckhuysen ingebracht ende geëffectueert te sullen werden.

119. Verscheyden burghers ende coopluyden tot Amsterdam, claeghende over de groote roverijen die in Texssel ende 't Vlie in swangh ghaen nae 't verongelucken van de scheepen bij de naest geleegen plaetsen nyet anders off 't geabandonneerde en rooffgoederen waeren, versoeckende alsnoch dat daertegens ordre moght werden gestelt ende dat tottet opsicht over dezelve scheepen mocht werden gecommitteert eenen Jan Pietersz. Valckoogh, denwelcken zij die zaecke ten vollen toebetrouwen.

Waerop gedelibereert weesende, is goedgevonden de leeden, voor deesen op dit subject gecommitteert, te versoecken om bij malcanderen te comen ende een placcaet daertegens te beraemen ende alsdan daervan te rapporteren.

120. Is meede voorgeweest het request van de gemeene binneschippers versoeckende verbeeteringe van haer legghelden ende daghgelden, alsso haer onmogelijck is om de verdieringe van den tijdt ende meenichfuldige slijtage om 't oude loon het landt te dienen, waertoe eenige leeden inclineerden, andere weeder nyet, sustinerende als men dezelve wel betaelde ende 't exces van Zelandt socht te beeteren, dat dan de saecke gevonden was, sodat om deese dispariteyt van advijsen de saecke opgehouden is in naerder bedencken.

121. De raedsheeren van 't Hoff om de verdieringe ende costlijckheyt van den tijdt ende verscheyden andere reedenen versoeckende augmentatie van haere gage, waeren verscheyden leeden noch ongelast, waeromme de saecke uytgestelt is tot beeter geleegentheydt.

122. Omme die van Amsterdam bij besendinge te disponeren tottet consent in 't verpachten van de convoien ende licenten in 't geheel, gecommitteert ende voorgeslaegen weesende een van de heeren van Dort, Haerlem, Delfft, Hoorn ende Enckhuysen, conformeerden haer de meeste leeden daermeede. Dan Delfft, Hoorn ende eenige andere leeden sustinerende dat alvooren de provintiën behooren gesondeert te worden off sij gereedt sijn te consenteren in de egualisatie van de middelen over alle de provintiën. Die van Amsterdam oock allegerende tot dit consent geen apparentie met allen in den haeren te weesen ende daerom dezelve affraedende, is de conclusie in suspense gebleeven.

Zaterdag 6 oktober voornoen

123. Is bij den gedeputeerden, gebesogneert hebbende op 't stuck van de menage, rapport ghedaen. Verclaeren om dit besogne met fatsoen te voltrecken tot een grondt genomen te hebben de petitie van de Raedt van State voor den jaere 1640 ende vooreerst het poinct van de interesten tot laste van de Generaliteyt, loopende buyten den staet van oorloge, weesende voor deesen tot laste van Hollandt bedraegen hebbende ƒ 257.794 £ ende eyntelijcken na redres gebracht op 116.000 £. Zijn van advijs dat men behoort te ondersoecken wat penningen voor de defectueuse provintiën eygentlijcken mogen genegotieert zijn, omme die bij dezelve defectueuse te doen betaelen ende nyet tot laste van de Generaliteyt, ende 'tgunt dan noch resteren zal, omme 'tzelve te suyveren ende aff te lossen. Dat men het middel van 't geeven van pasporten ende sauveguarden sodanigh soude connen reguleren, dat voortaen nyet bij een ijder, maer alleen op een zeecker comptoir souden mogen werden gegeeven, dattet zelve middel grotelijcx sal verbeeteren.

Ten 2^en belangende ’t point van de 3 staten van oorloge, bedraegende tot Hollandts laste zes millioen 564.000 £ jaerlijcx, verstaen dat men d'zelve sal moeten aenhouden, alsso sonder consent van de andere provintiën nyet affgeschafft connen werden. Slaen effenwel voor dat men met Zijn Hoogheyt soude mogen communiceren off men dezelve compagniën tot ontlichtinge van den Staet nyet eenichsints soude connen reduceren tot een minder getal van hooffden, immers voor ’t wintersaeysoen, als dezelve uyttet leeger opcomen tottet voorjaer toe.

3^en spreeckende van de 500 man binnen Eembden, dat die nyet en connen affgedanckt werden om dezelve plaetse onder devotie van 't landt te houden, maer dat opte monsteringe goedt reguart genomen soude behooren te worden, bedraegende voor Hollandt 36.100 £.

4^en belanghende de 50 compagniën anno 1628 aengenomen tegens het naerderen van de keysersse troepen opte frontieren, daer de provintiën sustineren gelijcke reedenen te duuren om de dezelve aen te houden, dat men Zijn Hoogheyt soude mogen representeren de groote schaersheyt van de finantiën ende de onmogelijkckheyt om dezelve langer te draegen sonder totale ruïne van de finantiën ende daerom te versoecken dat gecasseert offte tenmintsten gereduceert ende tot minder getal gebracht te mogen werden, weesende de reedenen van de provintiën t'eenemael ongefondeert, alsso maer voor seeckeren tijdt aengenomen zijn, ende sonder vorder consent nyet aengehouden connen werden;

5^en belanghende de quote van Hollant in de verhooginge van de carbijns ende de compagnie van Wijnbergen bedraegende voor Hollant alleen 56.950 £, dat men dezelve behoort aff te wijsen op de Fransse subsidiën.

6^en belanghende 't regement van Charnacé ende de compagnie ruyters, nu gecommandeert bij den colonel Du Champ, dat naegesien zijnde de tractaten met Vranckrijck aengegaen, bij 't eene van den 15^en april 1634 bevonden werdt datte zelve soude moeten aenghehouden werden den tijdt van 7 jaeren ende mitsdien den 15^en april 1641 soude connen exspireren, hoewel nae bij resolutie verstaen was dat aengehouden souden moeten werden totdat de andere Fransse troepen meede souden werden affgedanckt; dan naederhandt anno 1635 naerder tractaet ende ligue offensive ende defensive met Vranckrijck gemaeckt zijnde, alwaer gesproocken wert van de partage ende deelinge van de conquesten gesaementlijcken te doen, is bevonden gestipuleert te weesen dat deese troepen souden moeten werden aengehouden totdatten Spagnert uyttet landt soude sijn gejaeght, dat men doenmaels scheen te vermoeden binnen 3 à 4 jaeren geëffectueert te hebben connen werden, ende zijn daernae noch verscheyde subsidiaire tractaten met Vranckrijck ghemaeckt, spreeckende van subsidie tot aenhouden off aenneemen van eenigh ander volck tottet effectueren van eenige particuliere voorgenomen exploicten; waeren van advijs dat men in deesen soude moeten volgen ende presteren de publijcque belofften ende dezelve troepen aenhouden.

7^en spreeckende van't aenneemen van de 6.000 waertgelders, daerinne Hollandts quote bedraeght 170.000 £, dat men daerinne soude mogen resolveren nae den tijdt ende saecken sullen vereyschen;

8^en van de servijsgelden, so ordinair als extraordinair, bedraegende voor Hollandts quote 252.000 £, dat men deesenaenghaende voltrecken soude de besognes, alreede daerop ingestelt, ende met het affschaffen van eenige troepes, oock 't verminderen van andere, oock de servijsgelden souden trachten te verminderen.

9^en belangende de extraordinaris fortificatiën voor Hollandts quote bedraegen[de] 174.000 £, dat men de Raedt ten eynde elcken jaer soude moghen affvorderen staet wat inderdaet mogen hebben gecost, alsmeede een pertinenten staet wat dezelve zeedert de leste liquidatie mogen hebben bedraegen, om alsdan naerder op gelet te werden ende in toecomende dat men geen fortificatiën soude besteeden als voor gereedt gelt, met nauwe opsicht dat deese penningen bij de provintiën tot geen particuliere fortificatiën mogen werden aengelecht.

10^en belanghende de 174.937 £, weesende Hollandts quote in de extraordinaris ammunitie ende vivres voor de frontieren, dat men de commisen telckens soude mogen affvorderen staet hoe de leverantie uytgevallen is ende wat inderdaet magh geleevert ende geconsumeert zijn, ende dat men voortaen ordre soude mogen stellen dat alle comptabelen nyet voor den Raedt van State, maer aen des Generaliteyts Reeckencaemer haere reeckeninge sullen moeten doen.

11^en de 29.250 £ weesende Hollandts quote in de post van 't ghieten van 't geschut, dat men 'tzelve soude excuseren totdat van de voorige consenten van andere provintiën gebleecken soude sijn;

12^en de 583.250 £ weesende Hollandts quote in 't millioen van de leegherlasten, dat men 'tzelve nyet en can excuseren, maer bij alle middelen de saecke daernae helpen beleyden dat voortaen nyet de gedeputeerden ter Generaliteyt, maer van den Raedt van State Zijn Hoogheyt in 't leeger volgens de oude lofflijcke costuymen moghten werden bijgevoeght.

13^en de 696.497 £ weesende Hollandts quote in 't subsidie totte custscheepen, dat men dienthalven nyet verminderen can, maer vaste ordre behoort te stellen datte provintiën dienthalven nyet in gebreeke mogen zijn, off datte zelven lasten alleen bij Hollandt werden gedraegen ende de provintiën op eenige lasten te lande nae proportie overgeweesen, ende ten zelven eynde affwachten soude het succes van 't besogne daerop ingestelt ende Zelant oock tottet last- ende veylgelt bij besendinge naerder soude soecken te disponeren, offte dat men een provintiael middel over Hollandt alleen daervan soude maecken, ende voorts van de Admiraliteyten verstaen haer advijs opte schaffgelden, bij wie sulcx best soude mogen werden gedaen ten meesten dienst van den lande.

14^en de 349.000 £ weesende de quote van Hollandt tot subsidie van de respective Collegen ter Admiraliteyt, dat die meede nyet conde werden leedigh gestaen, maer tot betalinge middelen verschafft, daertoe voorslaende het verpachten van de convoien ende licenten in 't geheel, 2^en het verbeeteren ende verhoogen van eenige posten opte lijste van dezelve convoien ende licenten, ten 3^en ordre tegens den Raedt van State om gelijcke penningen van de comptoiren opte rivieren langer te diverteren, ten 4^en het instellen van een nyeuwen staet van oorloge te water om den noodt ende behoeffticheyd van yeder College te mogen weeten, ten 5^en alvooren eenige nyeuwe subsidiën te consenteren, dat men de Admiraliteyten soude doen overleeveren staet waeraen de subsidiën mogen zijn besteedt, ten 6^en dat men eenige particuliere jachten soude mogen affschaffen, eyntelijcken dat men de penningen loopende tot laste van de comptoiren der Admiraliteyten meede soude reduceren tegens 5 percento.

15^en de 116.125 £ weesende de quote van Hollandt om de Nyeuwe Geusen in zee te brenghen, dat nodigh diende geconsenteert ende daertoe ingewillicht de Generaliteyts middelen alreede voorgeslaegen, ende daernae een negotiatie van 200.000 £ tot betaelinge van de oude schulden.

Ten 16^en de 291.625 £ weesende Hollandts quote in 't subsidie totte Westindische Compagnie, dat meede nootsaaeckelijcken gepresteert ende middelen daertoe verschafft mosten werden.

Belanghende de huyslasten van Hollandt in 't particulier, dat men met alle debvoiren behoorde te arbeyden om de oude middelen te beneficiëren volgens de lesten voorslagh van Committeerde Raeden, eenighe nyeuwe middelen inne te willigen ende eenige lasten verminderen; ten 2^en dat tot dien eynde de huyslasten punctuelijcken noch naerder geëxamineert ende deursien behooren te werden; ten 3^en van gelijcken de middelen van de Generaliteyt, de contributiegelden, sauveguarden, pasporten ende andere; ten 4^en oock naerder ondersocht de poincten bij den commies van de Finantiën haer voorgedraegen; ten 5^en dat den staet van de comptoiren van beyde quartieren van deese provintie pertinent behoorde te werden geweeten; ten 6^en datte 3 staten van oorloge oock naerder ondersocht behooren te werden wat men dienthalven noch soude connen menageren.

Op alles gedelibereert zijnde, is bij alle leeden verstaen ende geresolveert dat belanghende de 3 staten van oorloge Sijn Hoogheyt soude mogen voorgedraegen werden offte zelve compagniën nyet tot minder getal souden connen werden gereduceert, offte tenmintsten off men dezelve nyet op 't affscheyt in leeger soude monsteren ende so houden tot het voorjaer ende alsso een winter- ende somerlijste maecken. Doch belanghende de 50 compagniën instantiën te doen dat om vorige reedenen gecasseert mogen werden, de vordere poincten hierentusschen werdende in bedencken gehouden, ende de vorige leeden versocht haer besogne opte zes poincten van de menage van de huyslasten overgebleeven, voort te willen voltrecken ende van alles rapport te doen, werdende totte communicatie met Zijn Hoogheyt gecommitteert de vorige leeden, met last om 'tzelve metten eersten te doen.

124. Die van Breda instantiën doende omme te hebben seecker subsidie van deese provintie tottet maecken van een gasthuys voor arme soldaten, daertoe de Staten-Generael de doctor, chirurgijn ende medicamenten haer hebben toegeseyt, is dezelve bij meerderheyt van stemmen toegestaen een somme van 2.000 guldens.

125. De verdere stucken bij die van Weesop tegens de versochte vaert bij Amsterdam overgeleevert, is verstaen datte gestelt sullen werden in handen van de heeren commissarisen omme naerder geëxamineert ende van gerapporteert te worden, ende dat teffens de difficijle leeden versocht werden tegens de naeste weecke haer last te willen openen.

126. De heeren gedeputeerden ter Generaliteyt ingebracht hebbende de resolutie op 't wisselen van de gevangenen, verclaeren datte provintiën daertoe noch geen groote inclinatie thonen, eenige haer principalen daervan alvoren willende communiceren, andere 'tzelve totte verpachtinge van de convoien genegen sijnde uyt te stellen, sodat die saecke met meerder ijver sal moeten werden behertight, so men aldaer wat goedts wil verwachten.

127. Geresumeert weesende 't versoeck van den gedeputeerden om den synode van Noort-Hollandt voor eenige daegen noch te continueren, is op 't voorslagh van den heeren Edelen eenparichlijcken geadviseert ende geresolveert dat de vorige commissarisen tot deese saecke gecommitteert met die van de synode ende gedeputeerden van 't classis bij malcanderen sullen comen om eens met malcanderen te despiciëren ende over[een] te comen off ende hoeverre de poincten kerckelijck off politijcque sijn, mitsgaders omme eenige voorslaegen van accomodatie te hooren ende van alles rapport te doen.