Notulen van de vergaderingen der Staten van Holland 1620-1640 door N. Stellingwerff en S. Schot

 
English | Nederlands

Aantekeningen op 13 oktober 1640

ZITTING R

Staten van Holland en Westfriesland, Zitting van 11 september tot 13 oktober 1640

Zaterdag 13 oktober 1640 voornoen

149. Den heer Olijcan bracht in uytte Generaliteyt datten generael van de convoien Jacob Olffertsz. op ordre van de Staten-Generael effter gecalangeert ende ontlaeden heefft 2 Engelssen scheepjes, gelaeden met 260 vaeten kruyt, tot Amsterdam verconvoyt met consent van de Admiraliteyt aldaer, ende gedestineert nae Doeveren te ghaen, waerinne hem bij den commissaris Croon merckelijcke tegenstandt uytten naeme van 'tzelve College is geschiet, versoeckende hoe hem verder deesenaenghaende te draeghen, ende datte provintiën meenen dat gelijck tegens het schip van Breda oock tegens deese voort behoort te procederen tot confisquatie.

Die van Amsterdam verclaerden bericht te sijn dat in dezelve 2 scheepjes meede is geweest een partije touwerck, dat meede verbooden is uyt te ghaen ende effenwel bij 't College in 't Noorderquartier toegestaen is uyt te voeren, daer den generael voorss. in 't mintste nyet op gepast off tegens gedaen heefft, seggen datten zelven generael sijn ampt tegens het touwerck hadde behooren te quijten ende het cruyt te laeten off tot Amsterdam aen 't College op te senden volgens de ordre van de Collegen, welckers recht sij verstaen nyet gekrenckt te connen werden, veel min dat men 't eene calangeren ende 't ander over 't hoofft sien sal. Dan souden haer hierop naerder informeren. Conden effenwel nyet begrijpen bij de particulieren verbeurt te sijn. Wilde men yet seggen, dat men 't College daerom aenspreecken mocht.

Nae deliberatie is goedgevonden 't bericht van beyde Collegen ter Admiraliteyt hierop alvooren te verstaen ende dan op alles naerder te resolveren.

150. Is meede uytte Generaliteyt rapport gedaen belanghende den uytvoer van 't touwerck, datte provintiën de reedenen verclaeren wel geïncorporeert te hebben, maer effenwel van een formeel placcaet nyet te connen veranderen sonder advijs van haer principalen, sodat goedtgevonden is 'tzelve aff te wachten.

151. Gehoort de verclaeringe van de heeren van Alckmaer is goedtgevonden die van den synode van Noord-Hollandt te authoriseren omme bij reces voor eenige daegen weeder bijeen te comen tot accommodatie van de pointen voor deesen vermelt, mits datter nyet geschieden zal eenige decisie, ende behoudens die van den classe van Alckmaer haer exceptie des noot zijnde.

152. Belanghende de directie van de besognes ende off de vergaderinge op reces voor eenige daeghen scheyden sal omme naerder te verstaen de intentie van de respective principalen opte contrarie consideratiën van Zijn Hoogheyt belanghende de reductie offte cassatie van de militie, is nae deliberatie verstaen, alvooren hiervan te spreecken, Sijn Hoogheyt tegemoet sullen werden gevoert de solutiën ter vergaderinge op sijn consideratiën op gisteren bijgebracht.

Ende omme van 't tractaet met Vranckrijck met fatsoen te mogen spreecken, dat op naernoen ter vergaderinge geleesen ende naerder sal werden geëxamineert, omme alsdan beneffens andere solutiën Sijn Hoogheyt voorgedraegen te werden, ende desselffs antwoordt vervolgens daerop verstaen weesende, alsmeede op 't verpachten van de contributiën ende pasporten, ende van alles gerapporteert zijnde, dat men dan sal delibereren off men scheyden sal off nyet, ende opte manniere ende voor wat tijdt.

Zaterdag 13 oktober 1640 nanoen

153. Geleesen weesende de tractaten met Vranckrijck den 8en februarii 1635 gemaeckt, worde bevonden daerbij bedongen te weesen dat weederzijdts een leeger van 25.000 man te voet ende 5.000 paerden te velde mosten werden gebracht, ende 'tgunt te vooren gestipuleert was te sullen duuren zeeven jaeren, daernae bij de partage geëxtendeert te weesen tot het uytjaeghen van de Spagnerden uyt Neerlandt, ende dat hierentussen noch vreede noch treffves metten viant sonder weedersijts consent soude mogen werden gemaeckt.

Waerop gedelibereert zijnde is verstaen dat men Sijn Hoogheyt tegemoet soude voeren dat bij dit tractaet nyet vastgestelt wordt dat juyst alle jaeren so groten getal van soldaten ende ruyters te velde moeten worden gebracht, weesende voor deesen Vranckrijck zelff defectueus daervan gebleeven, alsmeede van de 15 scheepen opte Noordzee te houden, ende schoon men eenige affdanckte, dat somers met waerdtgelders alles soude connen werden gerecht.

Waerop de leeden nae boven geghaen weesende ende Sijn Hoogheyt effter gesproocken hebbende, rapporteerden datte solutiën op vorige consideratiën Sijn Hoogheyt tegemoet gevoert weesende, Sijn Hoogheyt op alles pertinentelijcken hadde geantwoordt ende vooreerst belanghende de keyserssen dat die deur de conjunctie van de Beyersse Banier over de 10 mijlen neederwaerts gedreeven hebbende, nu so considerabel waeren als anno 1628 ten tijde van 't aenneemen van 50 compagniën ende wel eerstdaeghs in Oost-Vrieslandt ende elders ons nader conden comen als ons lyeff was; ten 2en datte 50 compagniën wel voor een tijdt aengenomen, maer effenwel gelijck de waertgelders de gemeene directie van de Staten-Generael subject sijn, nyet weesende te geloven dat oyt de gedeputeerden haere provintiën souden hebben geabuseert; ten 3en dattet tractaet met Vranckrijck precijse moet onderhouden werden ende geen occasie gegheeven tottet wegneemen van 80 compagniën te voet ende 10 te paerd, op hem gerepartieert ende affgeweesen, de ongeleegentheyt in Cataloniën de leeden meerder behoorende te inciteren omme alles in te spannen dat soude connen dienen om denzelve den voet opte keel te setten, vindende teffens hooghnoodigh datte clachten over de groote exorbitantiën van de capiteynen in 't aenhouden van slechte compagniën met precijse monsteringe werden gerecht, tevreeden sijnde het different metten Raedt van State wegh te neemen ende daertoe mitsgaders tottet verpachten van de contributiën en de pasporten alles te contribueren wat in zijn vermogen is. Vindt geenssints geraeden een somer- ende een winterrolle van de soldaten te maecken, deurdien de soldaten so dier sijn, dat onmogelijck weesen soude d'zelve op een bot in 't voorjaer te becomen. Verclaert vorders wel te geloven datte 30 man op yeder onbetaelde compagnie, die de capiteynen sustineren om de quade betaelinge aen gifften van commissarisen, ontfangers ende anders haer gepasseert te moeten werden ten minsten bedraegen 11.000 mannen, dat met goede betaelinge ende behoorlijcken ordre tegens 's lants dienaers gerecht ende voorgecomen soude connen werden.

Hierop gedelibereert zijnde is verstaen dat deese consideratiën bij geschriffte gestelt sullen worden, opdat met eenparicheyt daervan aen de respective principalen magh werden gerapporteert ende naerderen last becomen, ende dat ten zelven eynde van nu aff de leeden sullen scheyden ende weeder bijeencomen dinghsdagh toecomende acht daegen 's avonts in de herberghe, omme daeghs daeraen in besogne te treeden, so opte deese naerder consideratiën van Zijn Hoogheyt, bij den heeren Committeerde Raden de leeden nae te senden, alsmeede opte petitie van de heeren Committeerde Raden lest gedaen, werdende dezelve heeren Committeerde Raden middelertijdt gelast de Admiraliteyten aff te vorderen haer [advys] belanghende 't cort van haer comptoiren ende van 't schaffen van de vivres, bij wie te doen, mitsgaders van den staet van haere comptoiren, alreede geresolveert, ende meede omme de provintiën te beweegen tot de scheepen in zee te brengen ende Zijn Hoogheyt om die van Zeelandt tottet last- ende veylgelt te disponeren, ende voorts te prepareren alle de poincten, op 't stuck van menage overgebleeven, opdat tegens de bijeencompste alles in spoedicheyt voltrocken ende behoorlijcke ordre in magh werden gestelt, ende sodanigh geresolveert als den dienst van 't landt vereysschen sal, neemende de leeden aen om ten gesetten daege weeder bijeen te weesen ende malcanderen nyet te doen wachten.

154. De gedeputeerden boven ter Generaliteyt geweest sijnde omme den wissel van de gevangenen aldaer te doen goedvinden, rapporteerden datte provintiën op gisteren hier geweest noch geen rapport hadden gedaen, ende daerom eer vorder te ghaen, alsnoch de heeren van Hollandt versochten om in conferentie deesen aenghaende te comen ende te sien wat verseeckeringe voor de saecken ter see souden connen werden gedaen, opdat men nyet telckens weederomme in gelijcke ongeleegentheyt vervallen moght.

Is nae deliberatie goedgevonden de heeren Committeerde Raden deese zaecke ten besten te recommanderen, ende dat bij alle mogelijcke middelen bij dezelve gearbeyt sal werden datte genomen resolutie totte wissel sijn voorghangh neemen ende effect sorteren magh.

Finis