© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Esther Ladiges, Laseur, Elisabeth, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Laseur [26/05/2016]
LASEUR, Elisabeth, vooral bekend als Elisabeth Keers-Laseur (geb. Utrecht 8-3-1890 – gest. Bloemendaal 18-12-1997), landelijk leidster van de Nationaal-Socialistische Vrouwen Organisatie (NSVO). Dochter van Adriaan Hermanus Laseur (1849-1922), koopman, en Elisabeth Spijker (1853-1936). Elisabeth Laseur trouwde op 1-2-1917 in Utrecht met Leendert Keers (1882-197?), koopman, luitenant ter zee. Dit huwelijk bleef kinderloos.
Elisabeth
(Bets) Laseur werd in Utrecht geboren als jongste van zes kinderen in een
Nederlands-hervormd gezin. Ze bezocht de middelbare school, maar deed geen
vervolgopleiding. Op 26-jarige leeftijd trouwde ze in haar geboorteplaats met
de Amsterdamse marinier Leendert Keers en verhuisde ze naar Den Helder,
waarschijnlijk omdat haar man daar gestationeerd was op een torpedojager.
Keers-Laseur was huisvrouw. In 1920 verhuisde het echtpaar naar Rotterdam.
NSVO
Elisabeth Keers-Laseur en haar man behoorden tot de vroege leden van de in 1931 opgerichte NSB. Leendert werd kringleider en Elisabeth zette zich samen met Julia op ten Noort in voor de oprichting van een vrouwenafdeling, die in 1938 van de grond kwam. Deze Nationaal-Socialistische Vrouwen Organisatie (NSVO) had als doel: ‘het bevorderen en versterken van de nationaal-socialistische levens- en wereldbeschouwing onder de Nederlandse vrouwen’. De nieuwe organisatie begon met lokale afdelingen in Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. In oktober 1939 werd Elisabeth Keers-Laseur districtsleider van de NSVO in Rotterdam. Het ledental van de NSB liep sterk terug, maar des te fanatieker zette zij zich in voor de beweging. In januari 1940 werd ze benoemd tot landelijk leidster – Op ten Noort was haar plaatsvervangster – in Rotterdam. Begin mei 1940 werd Keers-Laseur geïnterneerd in Den Haag, maar meteen na de capitulatie van het Nederlandse leger kwam ze weer vrij.
Keers-Laseur en Op ten Noort waren goed bevriend met Rost van Tonningen en zijn vrouw Florentine, en ook ideologisch voelden ze zich met hen verwant: in afwijking van de officiële partijlijn van Mussert geloofden ze in een radicale vorm van het nationaal-socialisme à la de Duitse NSDAP. Zij vonden dat Nederland in Duitsland moest opgaan. Mussert probeerde greep te krijgen op de NSVO, maar Op ten Noort en Keers-Laseur organiseerden op eigen houtje en volgens eigen ideologie cursussen voor meisjes. In februari 1941 was voor Mussert de maat vol: al was Keers-Laseur kinderloos en Op ten Noort ongehuwd, hij ontsloeg hen omdat het leiderschap van de organisatie een te grote belasting voor hun gezinnen zou zijn.
Na haar ontslag verhuisde Elisabeth Keers-Laseur naar Wassenaar. Ze bleef actief binnen de NSB en werd redactielid van het NSVO-orgaan De Nationaal-Socialistische Vrouw. Tot september 1944 was ze bovendien werkzaam als colportrice van het partijblad Volk en Vaderland en als sociaal werkster voor de NSB-liefdadigheidsorganisaties. Ze bleef geloven in het nationaal-socialistische ideaal. Begin 1945 schreef ze nog aan een vriendin: ‘Ons vertrouwen in den Führer blijft ongeschokt en daarmee ook de eindoverwinning. Sieg Heil!’ Toen Wassenaar in het spergebied kwam te liggen, trok het echtpaar Keers-Laseur in bij Elisabeths zus in Bloemendaal. Op 9 mei 1945 werden ze gearresteerd door de Politieke Opsporingsdienst en in november 1946 verscheen Keers-Laseur voor het Tribunaal in Den Haag. Nog geen jaar later kwamen zij en haar man weer vrij.
Opschudding
Het echtpaar Keers-Laseur keerde terug naar Wassenaar. Na de dood van haar echtgenoot in de jaren zeventig verhuisde Elisabeth Keers-Laseur naar Bloemendaal, waar zij in 1985 introk in verzorgingshuis de Wildhoef. Hier was men niet blij met de weduwe: ze zorgde voor opschudding toen ze enkele medebewoners vertelde nog altijd achter haar NSB-standpunten te staan. Ook zei ze dat de gaskamers een fabeltje waren geweest. Het bestuur van het tehuis probeerde haar uit het huis te verwijderen, maar een achterneef wist dit te voorkomen. De honderdste verjaardag van ‘tante Bets’ werd in het huis niet gevierd, en de burgemeester bracht haar geen bezoek.
Op 18 december 1997 overleed Elisabeth Keers-Laseur op 107-jarige leeftijd in Bloemendaal – ze was op dat moment de op drie na oudste Nederlander.
Archivalia
- Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging, Nationaal Archief, Den Haag: dossiers Elisabeth Keers Laseur en Leendert Keers.
- NIOD, Amsterdam: Knipselmap Elisabeth Keers-Laseur, en enkele door haar geschreven brieven; Archief NSB, ongenummerde circulaires van de landsleiding NSVO.
Publicaties
Jaargangen De Nationaal-Socialistische vrouw 1940-1942.
Literatuur
- Ellen A. Marrenga, De Nationaal-Socialistische Organisatie in Nederland. Het Hartvuur Heilig – Het haardvuur Veilig, NSVO van 1938 tot 1945 (Amsterdam 1982) 18, 31, 34-36, 54.
- Leidsch Dagblad, 15-11-1997.
- Zonneke Mathée, Voor Volk en Vaderland (Amsterdam 2007) 104-105, 124-126, 131, 145, 172, 182, 213, 298.
Elisabeth Keers-Laseur. Fotodienst der NSB, ongedateerd (Nationaal Archief/Collectie Spaarnestad).
Auteur: Esther Ladiges
laatst gewijzigd: 26/05/2016
De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.