13/03/1628, 9

9 HHM lezen een groot memoriaal van de Franse ambassadeur.1
Nadat D'Espesses eergisteren bij HHM heeft aangedrongen op het dikwijls verzochte paspoort, heeft hij zijn memorie gezonden aan Oranje. Deze heeft beloofd een spoedige toekenning van het paspoort te regelen. Even later is de stadhouder in vergadering met HHM gegaan. 's Avonds heeft de griffier niettemin aan de secretaris van D'Espesses verteld dat er niets aan is gedaan omdat daarvoor te weinig heren op de vergadering waren. Na de rustdag onderneemt D'Espesses deze week een nieuwe poging. De goederen zijn ingeladen en hem is opgedragen deze op 16 maart Frankrijk in te voeren. Zonder de problemen rond het paspoort zou dit eenvoudig te doen zijn: de landwind was buitengewoon gunstig, hetgeen doorgaans zeldzaam is op deze kusten. De situatie doet zowel denken aan het verlies van Bahia de Todos os Santos en als aan de vertraging van de ambassadeurs van HHM.2Bovendien zijn HHM nog steeds rekenschap schuldig aan zijn koning over het schip van de heer De Thoirax dat is genomen bij Texel. De wind was goed toen met het paspoort werd ingestemd. Men stelde de expeditie echter uit totdat de wind keerde en alle Franse schepen bij Texel door de Engelsen werden verjaagd. D'Espesses zou het betreuren als men gelijksoortig uitstel zou gebruiken in het nadeel van de dienst van zijn koning. Hij zal druk blijven uitoefenen totdat HHM hierover een besluit nemen.
Intussen heeft de Krijgsraad zaterdag geprocedeerd tegen twee Fransen, onder wie de in zijn propositie van 17 feb. genoemde dienaar van D'Espesses. De dienaar heeft zijn plicht gedaan toen vijf staatse officieren nabij de vensters van de Staten-Generaal D'Espesses' koetsier trachtten te vermoorden. Sindsdien heeft hij zich ook rechtschapen gedragen bij een gelijksoortig incidenten in herberg De Helm. D'Espesses heeft de verklaring over deze zaak gezonden aan zijn koning en wacht diens last af, hetgeen HHM ook zouden moeten doen. D'Espesses vindt het merkwaardig dat men deze rechtszaak over openlijk in 's- Gravenhage gebeurde feiten na bemoeienis van het ordinaris Hof van justitie overlaat aan de Krijgsraad. Hij vraagt of HHM weten dat de in de Krijgsraad tot assessor gekozen heer De Fouilloux de meeste schuld droeg van de vijf personen die zijn koetsier verraderlijk hebben aangevallen. Toen D'Espesses in de Republiek aankwam heeft De Fouilloux zich hier gevestigd om zich te onttrekken aan een in Montpellier opgelegde veroordeling wegens een lafhartig uitgevoerde schaking. Door bemiddeling van D'Espesses heeft hij een compagnie gekregen. HHM weten wat hij waard is en hoeveel moeite het hem kostte zich vrij te pleiten voor het niet nakomen van zijn plicht toen zijn garnizoen in Sluis bijna was verrast.
De andere in de Krijgsraad gekozen personen hebben belang bij de zaak of zijn door afwezigen sluw bedrogen jongelui. De heer De Haulterive was afwezig in de Raad, evenals de heer D'Estiaux. De heer De Maleguet heeft D'Espesses na afloop van de Krijgsraad op het hart gedrukt dat er alleen is gesproken over een kwestie en dat er geen personen of omstandigheden zijn genoemd.
Indien men de twee soldaten uit D'Espesses' huis wil halen, behoren alle goede dienaren van de koning dit te voorkomen. Zolang hij ademt moet hij de hem gegeven rechten beschermen. Officier De Maison Neufue heeft gezien dat D'Espesses' koetsier in diens bijzijn werd geschonden, maar heeft niet zijn degen getrokken. Het officierscorps heeft D'Espesses verklaard niet te kunnen geloven dat men iets zou willen ondernemen tegen zijn huis. Alle eerlijke Fransen zullen liever met hem sterven dan dat er kwaad wordt gedaan aan de twee genoemde soldaten.
D'Espesses vraagt hoe HHM denken dat andere naties hierop zullen reageren. Tegelijkertijd wordt een minister van Engeland ondervraagd en wordt die van Zweden bedreigd omdat hij aan zijn koning de waarheid heeft geschreven. Dan zwijgt D'Espesses nog over wat de ambassadeur van Venetië is overkomen. Sinds enige tijd is er geen enkele christelijke ambassadeur of resident geweest die niet is geschoffeerd. HHM behandelen hen niet met respect maar als een mohammedaan. D'Espesses zal niet nalaten aan zijn koning of HHM de waarheid te zeggen.
HHM nemen de bespreking van dit memoriaal in overweging.