Emigratie1945-1967

 
English | Nederlands

Beschrijven van informatie

Beginscherm instelling, persoon

Het beginscherm van instellingen en personen bestaat uit een samenvatting, daaronder gevolgd door  een aantal tabbladen: Algemeen, (Leden), Archivalia, Analyse archivalia, Scans en Totaal.

De samenvatting bevat naam, periode en land van herkomst van de archiefvormer. Vanuit de samenvatting kan de navigatiekaart worden bereikt. De tabbladen bevatten inhoudelijke informatie en in sommige gevallen zoekfilters in de vorm van typeringen of trefwoorden (zie ook onder zoeken in de gids). Alle onderstreepte tekst is aanklikbaar en geeft resultaat.


Het tabblad Algemeen staat open en bevat de formele gegevens en een algemene institutionele analyse. Indien nodig volgt een specificering van de rol en de taken van de archiefvormer in het emigratiebestel en – beleid. De overige tabbladen leiden naar de vervolginformatie.

 

Uitleg bij de categorie ‘Leden’

Bij 21 archiefvormers is een extra tabblad Leden toegevoegd. De categorie ‘leden’ is om twee redenen gebruikt:

  1. Om de reconstructie te kunnen presenteren van de personele samenstelling van de Raad voor de Emigratie, het Emigratiebestuur en de Stichting Landverhuizing Nederland (ten dele). De eerste twee vormden de meerhoofdige kernorganen van het bestel, de laatste hun ‘voorlooporganisatie’

  2. Om het verband te kunnen aangeven tussen afvaardigende organisaties en de diverse emigratieadviescommissies, emigratiekoepelorganisaties of emigratieorganen  binnen deze onderzoeksgids. Het tabblad ‘leden’ vormt in die zin het geaggregeerde resultaat van het veld [verband met andere archiefvormers; is vertegenwoordigd in:]. Het biedt dus geen reëel overzicht van ‘leden’ (behalve bij de bovengenoemde organen Raad en Bestuur), maar fungeert vooral als zoekfilter. Via de doorklikmogelijkheden van dit tabblad kan eenvoudig materiaal worden verzameld dat licht werpt op verschillende visies op een bepaalde beleidskwestie. Ook kunnen eventuele lacuneuze archieven worden ‘gereconstrueerd’ met materiaal uit andere collecties.


Archiefbeschrijvingen instellingen en personen

De archiefbeschrijvingen zijn te vinden onder de tabbladen Archivalia en Analyse archivalia. Het tabblad Archivalia bevat de formele kerngegevens over vindplaats, de exacte benaming van de collectie, openbaarheidsbepalingen, eventuele andere kenmerken van de collectie en de voor het onderwerp emigratie relevante inventarisnummers. Wanneer deze met een * ster zijn gemarkeerd is een nadere inhoudsanalyse, gemaakt door de bewerker van deze gids, te vinden onder het tabblad Analyse archivalia.


Specifieke velden op het tabblad Archivalia

Het veld [Doorgenomen archieven/series] is om twee redenen opgenomen:

  1. Om de hiërarchie en opbouw van complexe archiefvormers als ministeries zichtbaar te maken. Het veld verantwoordt/verklaart tegelijkertijd welke (onderdelen van) collecties/series van afzonderlijke afdelingen of departementale directies daadwerkelijk zijn onderzocht.

  2. Om het mogelijk te maken de verschillen in benadering die het Nederlandse, Australische en Canadese archiefwezen hanteren bij het ordenen en beschrijven van dergelijke complexe archiefvormers te kunnen overbruggen. Zo kon het materiaal binnen deze onderzoeksgids zoveel mogelijk op dezelfde wijze worden gestructureerd.1

Als de beschrijving in dit veld aanklikbaar is, dan gaat het om een afzonderlijke archiefvormer en wordt de gebruiker doorgeleid naar een afzonderlijke beschrijving. Indien het veld niet aanklikbaar is, dan volgt de beschrijving van de desbetreffende serie(s) / collectie(s) in de velden daaronder.


Het veld [verwijzing naar wetten] verwijst naar archivalia die fysiek in de collectie zijn aangetroffen over de genoemde wet. Informatie over deze wetten of de wetteksten zelf zijn te vinden via de link (extern) of in de hulplijsten wet- en regelgeving. Wanneer het veld niet wordt getoond, zijn er geen archivalia over wetgeving aangetroffen.


Het veld [bestemmingslanden] is ingevuld op basis van zowel de inventarisnummers als de inhoudelijke analyse. Dit betekent niet per se dat de collectie een concreet dossier over het genoemde land  bevat. De archiefvormer heeft het in dat geval wel in zijn stukken over het desbetreffende land als bestemmingsland gehad. De desbetreffende inventarisnummers zijn dan herleidbaar uit de tekst van het tabblad Analyse archivalia.


Het veld [opmerkingen] kan een appreciatie van de bewerker bevatten over de desbetreffende collectie, een verantwoording van onderzoekstechnische aard, of attenderen op vergelijkbaar materiaal van andere archiefvormers, die niet binnen de gehanteerde selectiecriteria vielen maar die een ‘bijvangst’ vormden bij het bezoek aan een specifieke archiefbewaarplaats of van digitaal onderzoek.


Het gebruik van de term ‘afzonderlijke beschrijving’

De gedetailleerdheid van de formele naamgeving van collecties verschilt per archiefbewaarplaats en de mate van ontsluiting. Soms zit in de naam reeds het toegangsnummer en de periodisering verwerkt, soms niet. Bij dergelijk gedetailleerde naamgeving is ervoor gekozen om niet elk veld opnieuw in te vullen. In die gevallen is volstaan met de code ‘afzonderlijke beschrijving’. De informatie is dan in een ander veld op dezelfde webpagina te vinden.


Overige tabbladen

Het tabblad Scans bevat in enkele gevallen pdf’s of verwijzingen naar pdf’s. Het tabblad Totaal toont alle verzamelde informatie van de betreffende instelling of persoon in een venster onder elkaar. Deze optie maakt bladeren in de gids mogelijk zonder gebruik te maken van de overige tabs, maar vergt meer ‘scrollen’.

Klassieke ontsluiting berust op de veronderstelling dat er een één-op-één-relatie bestaat tussen archiefvormer en archief. Australië ontwikkelde als een van de eersten een nieuw paradigma. Dat gaat ervan uit dat relaties tussen archiefvormers dynamisch en complex zijn. In de toegangen moet deze diversiteit van relaties zichtbaar kunnen worden gemaakt. Dat wil zeggen: getracht wordt tot uitdrukking te brengen of het gaat om een relatie tussen één archiefvormer en veel bestanden, veel archiefvormers en één archiefbestand, veel archiefvormers en veel bestanden, of relaties tussen archiefvormers onderling of bestanden onderling. Ook in Nederland en Canada vindt sinds de jaren 1990 overschakeling plaats naar een functionele manier van ontsluiten, waarin processen en handelingen worden beschreven in plaats van fysieke objecten en stukken. Deze gids attendeert op materiaal dat is voortgebracht door zowel eenduidige (enkelvoudige) archiefvormers als complexe (samengestelde) archiefvormers, dat vanuit diverse paradigma’s is ontsloten. Dit veld biedt de flexibiliteit om deze verschillen pragmatisch te ondervangen en de gebruiker hetzij door te geleiden naar ‘deel’archiefvormers, waarvan de institutionele context relevant genoeg is voor het onderwerp om deze in meer detail te beschrijven (zoals bij ministeries), hetzij één verzamelbeschrijving te geven van meerdere archiefvormers met dezelfde ‘functie’ (zoals ambassades of consulaten, gemeentebesturen of kerkbesturen). De gebruiker moet zich echter bewust zijn van het feit dat de term ‘archiefvormer’ in deze gids een constructie is, die een wisselende ‘omvang’ kan hebben. Zie ook de verklaring van Engelse archieftermen in de bijlage Afkortingen en begrippen van deze inleiding. Theo Thomassen, ‘Klassieke toegangen op archieven: een overzicht’; Peter Horsman, ‘Toelichting’ en Chris Hurley, ‘The Australian (‘Series’) System: An Exposition’ in: Theo Thomassen, Bert Looper, Jaap Kloosterman ed., Toegang. Ontwikkelingen in de ontsluiting van archieven (Den Haag 2001) resp. 103-126, aldaar124-125; 127-129; 130-150.