Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Otto abt van het Sint Odulfsklooster bij Staveren, schout, schepenen en gemeente van die stad, G. proost van Hemelum, A. deken van Staveren en E. deken van Bolsward, samen met rechters en raden van Franeker, Woudsend, Hemelum en Harich, verbieden aan de burgers van Staveren, die verwikkeld waren in een burgeroorlog, diverse vormen van geweld.

Blijkens het afschrift B (vervaardigd na 1 augustus 1325) stond deze tekst als tweede van een reeks oude oorkonden achter in het verloren register A, na de laatste contemporaine registratie van een oorkonde van 2 maart 1324. Deze reeks is dan mogelijk in maart-begin april 1324 opgetekend (de eerstvolgende contemporaine registratie, nr. FR 50, is van een oorkonde van 8 april van dat jaar), of is mogelijk een wat latere toevoeging aan het verloren register, welke toevoeging dan wel vóór vervaardiging van B daarin moet zijn opgetekend.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Universis Christi^a fidelibus presentis pagine tenorem percepturis. Otto^b Dei misericordia abbas conventus sancti Odulfi ordinis beati Benedicti Staurie^c, scultetus quoque et scabini ceterorumque universitas civium eorundem, G. prepositus Hemlens^d, A. decanus Staurie^e et E. decanus Bodelswart^f, cum iudicibus et consulibus cetuum Fornaker, Weldenzie, Hemlem^g, Harich, salutem in salvandorem Salvatore. Universitati vestre presentium testimonio declaramus quod in bono pacis in unum Staurie^h convocati iura seu plebiscitaⁱ eiusdem per bella cevilia quasi exinanita restauravimus omni guerra seu dissentione^j civium composita. Statuimus igitur quod infra civitatis terminos non debeant pati vel sinere pro homicidio, domorum incendia vel fracturas nec personarum captivitatem, pecorum vel rerum mobilium rapinam, domorum vel navium invasiones violentes^k, neque ob aliquam causam, sub pena octoginta librarum principi, iudicibus et totidem communitati. Inhibuimus etiam ut Staurienses^l nec frangant vel incendant domos aliquorum extra civitatem pro homicidio, neque extranei pro eodem vel ob aliqua causa domos civium Staurie, naves vel res mobiles ausu temerario invadere presumant. Sanxivimus insuper ne propter debita pecuniaria seu aliarum rerum aliquis audeat rapinam facere Stauriencibus^m vel personarum detentiones vel rerum arrestationes, nec Staurienses aliquibus eadem irrogent, nisi pro debito legitimo requisita super eo et obtenta licentia publica iudicum utrorumque, scilicet rei et actoris. Ordinavimus nichilominus ne aliquorum pertinatia Stauriam euntes vel exeuntes in negociis et marcaturis audeat impedire. Super omnia autem volumus ut iura seu libertates a gloriossissimis imperatoribus, videlicet domino Karulo et eiusdem successoribus domino Heynricoⁿ et eius patre, imperatoribus augustis^o principibus, civibus Staurie indulte et conscripte, ceu constitutiones ab eisdem^p civibus invente vel ad usum communitatis civium Staurie^q inveniende, rate maneant et inconvulse. Prescriptorum vero transgressores, siqui contumaces exstiterint, ad estimationem arbiterum ceu^r taxationem civium Staurie^s et prefatorum iudicum, dum super eo requisiti fuerint, scilicet ad perduelliones rebellium recundendas punientur.

Ut autem hec rata sint et in ewum permansura, sigillorum nostrorum munime decrevimus roboranda. Datum et actum Staurie^t anno gratie M CC^o nonogesimo pridie kalendas iulii.