Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III kent aan Jacob bisschop van Zuden en diens opvolgers als commandeurs (van Sint Jan) te Haarlem enige inkomsten uit landpacht toe vanwege de door Jacob aan Dirk van den Wale en de kinderen van der Wateringe geleende 200 pond Hollands; de oorkonde wordt meebezegeld door Gerard heer van Voorne en Dirk heer van Brederode.

In de datering, waarbij gebruik van de paasstijl is verondersteld (zie de Inleiding), moet in de frase voer sinte Ponskiaens daghe (dat op 14 januari valt) het eerste woord wel gelezen worden als na, omdat anders het volgende dateringselement, 'vóór sint Agniete' (21 januari), weinig zin heeft; bovendien doet de samenhang met de voorafgaande oorkonde nr. 17 in het register vermoeden dat beide wel op dezelfde dag, zijnde 15 januari, zullen zijn uitgevaardigd. Wanneer de woorden 'voor sint Pontiaan' letterlijk worden genomen, zou de oorkonde op 8 januari zijn te dateren. In het regest van Muller staat overigens in de aanhaling van de datering inderdaad het woord na; dat zou afkomstig kunnen zijn uit het door hem ook gebruikte Cartularium van Sint Jan.

Vgl. nrs. NH 18 en 20.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Wi Willaem^a grave van Henegouwen^b, van Holland^c etc. maken cond allen luden die desen brief zullen sien jof horen lesen^d dat wi bi onse Rade ende^e over een ghedraghen hebben jeghens onsen gheesteliken vader in Gode Jacob bi der ghenaden Goeds bisscop van Zuden, alse van twien hondert ponden^f Hollands^g die hi an ghereden ghelde gheleent hadde Dieric van den Wale ende die kindere van der Wateringhe, die in horen ghemenen orbare gheleghen worden ende hore scoude mede betaelt worden, ende si hem noch sculdich waren op dien dach dat dese lettere ghemaket was, dat wi bi willen ende ghehenghenessen der kindere van der Wateringhen^h voers. ende horen vrienden ende Dierix erfnamen voers. hem bewijst hebben tote Helsghest van den zuytwesten ende van Reynsborch te Theylinghe waerd, welc land wiⁱ hebben nu in hureware Jan Naghel, Clais^j Heye, Domaes Hughen sone, Benne, Meens^k van Elsghest, Ermine, Dieric Naghel, Pieter Erminen sone wielmakre, Dieric Thede, Clais^l heren Thedemans sone, Mens Liedelden sone ende Hogheland, ende in die hant gheset hebben al dat voerghenoemde goed daer ute te nemen bi hem selven jof sinen ghewaerden bode jaerlix den voergheseiden bisscop ende sine nacomelinghen comandors in Haerlem^m XX lb. Hollandsⁿ, enen groten Tornois^o voer VIII d. Hollands^p, te betalen elkes jaers ten terminen alsmen daer hure pleghet te betalen daer dat land gheleghen es, ende in dat voerseide goed gheloven wi voer ons ende voer onse nacomelinghen den bisscop ende sine nacomelinghen conmandors van Haerlem^q voers. te houden ende te doen houdene jeghens elken mensche; ende dese voerseide renthen so sal die voerghenoemde bisscop ende sine nacomelinghen alst voerseyt is besitten ende ghebruken erfliken ende ewelike met alsulken voerwaerden als hier na ghescreven staen^r. Dat es te verstane dat die kindere van der Wateringhe voers. jof Dierix erfnamen van den Wale voers. moghen elkes jaer^s dese voerseide renten ledighen ende vrien op die daghe alsmen die hure van dien selven lande sculdich es te betalen met hondert pond Hollands^t ende metter hure payments voers. X lb. Hollands^u ghels^v eerflike ende ewelike, of met CC lb. Hollands^w ende die volle hure van dien lande die XX lb. Hollands^x voers. gheheelliken, sonder emmermeer den bisscop voers. of sine nacomelinghen alst voers.es an den lande voers. an te talen noch an te sprekene after dien dat die voernoemde bisscop jof sine nacomelinghe commanders in Harlem alse hier voer ghescreven es kennen zullen met horen opene brieve dat hem ghenoech van den pachte ende van den ghelde ^y voers. vol ende al ghedaen sie.

Ende daer dit ghesciede waren over onse onse lieve ende ghetrouwe manne Gheraerd^z here van Vorne^a', burchgrave van Zeland^b', onse lieve neve, Dieric here van Brederode, dien welken twien wi ghebeden hebben dat si desen brief met ons bezeghelen willen ende dese voerscreven dinghen kennen met ons; Dieric here van Wassenare, Symon van Benthen^c', Kerstans ende Gheraerd^d' van Raporst, broders, ende haer Jan van Duvenvoerde^e', ridders, Jan van Polanen, Willaem^f' sijn broder, Arnoud van den Dorpe, Danekijn heren Daniels^g' sone van der Mereweyde^h', Willaem verBarten^i' sone onse cnape, ende here Colijn van Ghent, monic in Middelburch, Diederics^j' biechter van den Wale voers. Ende wi Gheraerd^k' here van Vorne^l', borchgrave van Zeland^m', Dieric here van Brederode, ridders voernoemd, omme bede ons liefs heren des graven voers. ende omme des bisscops willen, der kinderen ^n' ende Dierix erfnamen van den Wale voers., in kennessen deser dinghen hebben onse zeghele ghehanghen an deser lettere met ons liefs heren zeghele voernoemd.

Dit was ghedaen in die Haghe des zaterdaghes voer sinte Ponskiaens^o' daghe voer sinte Agnieten dach int jaer ons Heren M CCC ende zestiene.