Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Bisschop-elect Jan III van Utrecht verbindt zich de graaf van Holland altijd te zullen bijstaan en steeds te zullen handelen naar de adviezen van hem of de door hem daartoe aangestelden, belooft dat zijn geestelijke rechters in diens land geen wereldlijke rechtspraak zullen uitoefenen, en bepaalt dat bij onenigheid tusen hen beiden of hun lieden vier scheidslieden, twee van elke zijde, te Oudewater bijeen zullen komen om het geschil op te lossen; voorts geeft hij hem toestemming een middeldijk te leggen tussen de  IJssel en de Vecht.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Wi Jan bi der ghenaden Goeds ende des Stoels van Roeme^b ghecoren biscop tUtrecht^c maken cond etc. dat een edel man ende moghende, onse lieve here ende neve hair Willaem^d grave etc., ons menichwarven trouliken bi ghestaen hevet ende vorwairts gheset^e, hier voirwairts doe wi proist van Camericken waren ende uterlike nu wi gheset sien biscop te wesen int Ghestichte van Utrecht^f ons gheholpen ende ghevordert heeft mit groter trouwen boven allen heren ende yemans van onsen maghen, ende oec ons^g nu niemand bet helpen mach onse Ghestichte voirs. in rusten te houden dan^h hi ende sine nacomelinghe, zo hebben wi ons dair toe verbonden ende verbinden mit desen brieve also langhe als wi leven dat wi hem ende sinen nacomelinghen helpen ende starken sullen mit alle onser machte, mit live, mit goede, mit rade ende mit dade, jeghens elken man die levet, oec wie dat hi si, also dat si ghebruken moghen mit rusten ende mit vrede alsulc goed als si tesen dagh toe mit rusten ghebruket hebben; ende des ghelike sullen wi hem helpen van allen parlemente die si te doene hebben jeghens zoⁱ wien dat es, ende gheloven dat wi nemmermeer enghene stucken ane nemen sullen dair onse Ghestichte voirs. oirloghe jof moynesse of comen mochte, ten si uterlike bi sinen rade jof siere nacomelinghe ende der gheenre rade van horen luden die sijs gheloven, ende daghelix zullen wi werken bi den ghenen dair hi waent dat wi mede bewairt sien. Voirt so en sullen onse officiale noch provisoir noch deken noch nyemant van onsen weghen niemant ute sinen lande daghen noch plaiten omme wairlike scout noch om wairlijc goed, ende verbieden allen onsen lude voirscreven die nu sien jof namaels wesen zullen. Ende wair dat sake dat enich twist jof parlament gheviel tuischen onsen lande ende ons lieves neven lande des graven voirs. jof tusken onsen luden ende sinen luden, dair souden wi toe nemen twee wittachtighe manne ende hi twe wittachtighe manne binnen den ersten viertien nachten dat die twist jof parlement gheviel, ende die vier manne sullen in comen toit Oudewater^j dair na binnen den naisten viertien nachten ende niet van dane te sceyden eer si ten twist ende parlement versoent hadden; ende so wad die viere segghen van dien twist ende parlement voirscreven, dat sullen wi onsen luden doen houden. Ende wairt datter enighe storve van dien vieren jof kenlike sijn lette eer si den twist dar si toe ghenomen waren versoent hadden, zo zoude die ghene an wes side dat hi ghebrake enen anderen reckeliken man in sine stede setten, alle dinghe te doene alse voirscreven es. Voirt want die gravescip van Holland^k zere versuaert hevet gheweset van opwater, zo gheven wi onsen lieven neve den grave voirs. ende sine nacomelinghe orlof enen middeldike te legghen tuysken dier Ysel ende der Vecht daer hem best ter oirbaer comen mach ende sinen lande dair onse land, omme dat voirs. water mede te scutten.

Ende om dat wi alle pointe voirscreven witteliken ende trouweliken houden zullen bi onser trouwen ende sekerheden, sonder arghelist, zo hebben wi desen brief open etc.^l Ghegheven te Vollenhove^m op den dach van der Triniteit int jaer ons Heren van XXIII°.