Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem IV doet uitspraak in de gewelddadige twist tussen een aantal met name genoemde personen en legt de partijen een algemene zoen op.

Willaem grave van Heynnegouwen^a etc. maken cond etc. dat Gillis van Brigdam, Heynric^b van Cats, Boudijn^c Symons soen, Jan serHeynrixs Splinters zoen, Symon Hughe Kints sone, Pieter Jan Heynric Haveloes f.f., Pieter Jan serClays f.f. en Jacob Jan sherClays f.f.  ghesamender hant voir Willem van den Broeke, Hughe Domaes soen ende Heyne van Oest ende al hoeren helperen up diene side, ende Thoneman Wissen serThonemans f.f., Symon Pieters sone van Welmeldinghen, Jan Willem Dankairts f.f., Philips Willem^d Jacops f.f. ^e, Gillis Simons sone, Heynric van den Steine ende Wisse Jacop Jacops f.f. van Zuutkerke ghesamender hant voir Simon van Abbenbroeke, Waddijn Coenen f. ende al haeren helperen up die ander zide, elke side voirscreven up ene pene van II^C lb. grote coninx Tornoyse^f aen onse zegghen ghebleven zijn van Heynrix doet van den Broeke, van Clays Jans soens doet van den Broec, van Clays doet van Abbenbroec ende van allen doetslaghen, leemten, wonden, smerten die dair of roeren an beyden siden, ende allen scade ende eysche an beyden ziden; wair of wi wel beraden onse zegghen uten.

In den eersten zegghen wi: want wi verstaen dat Heynric van den Broeke binnen vrede doet ghebleven es, soe zegghen wi dat Simon van den Broec mit sinen helperen ghelden zullen Heynric voirseyt vier scat. Ende diemen up tyet dat hem zijn ghelt ghenomen souden hebben doe hi doet was, alse XII stucke gouts, dat die ghene diement tijet dair voeren staen mitter custinghe; steken si yet buter custinghe, gheldent alse recht es bi den ghenen die wire toe zetten zullen.

Voert zegghen wi dat Willem van den Broec mit sinen helperen ghelden zal Clays Jans soen van den Broec vier scat; voert sullen si ghelden Symon van den Broec zijn oghe, sine wonden ende sine smerte vier scat. Ende alle smerte die dair ghesciede in den ersten parlamente, dair Heynric doet bleef van him, horen helpers an beyden siden segghen wi te ghelden vierscat, elken als hi gheleghen es. Ende soe wie smerte ghenomen heeft ende des betoech heeft mit manne ende mit mester alse recht es, die sel sine smerte halen alse recht es, mit sire custinghe alse recht es up den ghenen die hise ghetiet heeft. Ende die smerte eyschet ende dair gheen betoech of en heeft alse recht es, dair sal die ghene voren staen mit sire custinghe die mense tijet; stect hi yet buten, gheldet ^g. Des ghelike zegghen wi Waddijn Coenen soen sine smerte die hem ghescoten was doir sijn hals vierscatte te ghelden.

Voirt is onse zegghen van Clays doet van den Broec dat Hughe Domaes soen ene custinghe doen zal mit sinen maghen dat hi des doetslaghes van Clayse voirs. onsculdich es; dair bi sel Heyne van Oest, die aen leyder van den stride was buten vrede ende die des doetslaghes hem verliet heeft, dien doetslach eenscatte ghelden, ende Hughe Domaes soen mit him alse helper. Ende en dar Hughe Domaes soen die custinghe niet doen, so sullen Hughe ende Heyne voirscreven dien doetslach ghelden mit horen helpers vierscatte. Alle leemten, wonden, smerten die Hughe Domaes soen dair ter stede ontfenc of dede dair Clays van den Broec doet bleef, zegghen wi te ghelden vierscat; ende alle leemten, wonden, smerte die Heyne van Oest, Ocker Dirx soen ende Clais Gheylen soen ontfenghen of deden dair Clais van den Broec doet bleef, zegghen wi te ghelden eenscatte.

Voerd alle leemte, wonden, smerten die ghescieden up den kermis dach in die kerke ende up dat kerchof tot Abbenbroec, zegghen wi vierscatte te ghelden an beyden ziden.

Voerd van sulker scade die Boudijn Symons soen, Symon Hughe Kints sone, Coelijn Beuden sone ende hoere helpere ghedaen zouden hebben in Clais huys van den Broec, in Simons huys van den Broec, Wouter Hannen soen, Heinric Jans soen, Ocker Pieters soen, Aernd Doedijns soen, Pieter Jans sone den Coster, Gherard^h Arnds soen ende anders, ende van Heinrixⁱ zuster scade van den Broec, ende men ter waryden vint biden ghenen die wijt bevelen zullen, zegghen wi te ghelden vierscatte. Ende diemen scade betiet dair men ghene waryde of en vint, zegghen wi den ghenen diemense betiet te verledighen mitter custinghe; stect hi yet buten, gheldet vierscat.

Voert van den moelen die Clais van den Broec stille soude hebben doen staen om Heinrics^j toerns willen, dat Heinric ghescaet soude hebben III lb. grote, dat setten wi an die ghene die wijt bevelen zullen te sceyden.

Voird van VII lb. Hollands^k tsyairs die Clais van den Broec vercoft zoude hebben uut der kerke ghoede van Abbenbroeke der abdissen van Loesdunen, sire zuster, dat setten wi an den ghenen die wijt bevelen zullen te proeven ende te sceyden.

Vort zegghen wi die pandinghe die mit scepene brieven ghedaen is ane Heynrix kinder veste van den Broeke in desen orloghe quite, ende dat Heynrix kindere dat ghelt betalen eenscatte up den eersten dach datmen dat maechghelt betalen zal, het en ware dat si dat met sulker redene betoghen mochten dattet betaelt ware, also dats den ghenen die wire toe zetten zullen ghenoechde.

Vord van den II lb. grote die Clays van den Broeke in ghenomen soude hebben van den ghemenen vrienden van den ghisel coste, dair Willem van den Broec niet jeghens en hadde, dat segghen wi te sceyden den ghenen die wi dair toe setten zullen.

Vort van Hughe Heynen sons doet des knapen, die waird van den huyse was, ende men seyt dat doet bleef van Heinric van den Broeke, dair en zegghen wi niet of, want mens aen ons niet ghebleven en es.

Vort zegghen wi dat elke partie voirs. mit horen helperen ons gheven zullen voir hoere broke ende misdaet jeghens ons V^C lb. Tornoyse^l, alle dit ghelt voirs. van manghelde, ende van onser verboirnessen zelmen betalen binnen jairs tot elke zeventien weken een dordendeel; ende alle leemte, wonden ende smerte ende scade selmen betalen ten middelsten daghe tote Zierixe den ghenen diement sculdich es te gheven, ende onse verboirnesse den rentemeyster van Beoisterscelt ten middelsten daghe salmen doen tote Zierixe manscip ende vordeede, alse zede ende woente es.

Vord zegghen wi alle die ghene diemen helpe ane tiet ane beiden siden ende die des niet ghelien willen, dat si comen sullen tot Zierixe des zondaghes na Jairs daghe naistcomende^m ende mit hoire custinghe doen mit hoeren ghevoegheliken maghen voir die ghene die wire toe zetten zullen, dat si in der partien hulpe voirs. voeren noch na gheweest en hebben noch mit hem ghewapent ghewest en hebben in enighe parlamente van al den parlamente voirs.; ende die des niet en doet up die tijt, ghelden mede als si sculdich sin te doene.

Vord zegghen wi Salemon ende Heynekijnⁿ sinen broeder ende Hanne Witten Florens^o sone ballinghe ons lands tot onsen wedersegghen toe, want si hem zelven voirvluchtich ghemaect hebben.

Vordt want dese doet slaghe, leemten, wonden ende smerten meest al ghevallen zijn binnen vrede, dair hoefde ende hande ane verboerd zijn, soe houden wi dat tot onsen verclairsen uut onsen lande te zegghen van beyden siden die ons donken zullen dat sulke onruste ghemact hebben of maken mochten, dat si ghen orbair in onsen lande sien. Ende hier toe hebben wi gheset van onsen weghen alle puincte voirs. te besceyden heren Florens^p here van Haemstede^q, Boudijn^r Jans sone onsen rentemeyster van Beoesterscelt^s ende Boudijn Willems soen onsen knape; ende wair dat sake dat van desen puincten voirs. enich twy viele dat die partien niet wel en verstonden na onser menigghe van den zegghen, dat zullen onse lude voirs. verclairsen. Ende hier bi zegghen wi ene alinghe zoene tuschen beiden partien ende hoeren helperen voirs.; ende alse onse zegghen volcomen es, soe sullen die borghe voirs. quite wesen. Ende soe wie die soene brake, dat ware up zijn lijf ende up sijn ghoet; ende dat sal staen tot ons selves provene mit wien wi willen, zonder enich recht meer dair of te doene.

Ende om dat wi dat zegghen wittelic ende ghetrouwelic willen ghehouden hebben, so hebben wi desen brief open beseghelt mit onzen zeghele. Ghegheven tot Zierixe up sinte Katerinen avond int jair ons Heren M° CCC° ende XLIIII°.