Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem IV belooft zijn verwant heer Jan van Arkel, kanunnik, voorgedragen als bisschop van Utrecht, dat hij de rechten en goederen van de Utrechtse kerk die hij onrechtmatig zou bezitten aan hem zal teruggeven, en dat hij Jan, wanneer deze bisschop is geworden, met alle middelen zal bijstaan de kerk weer in het bezit te stellen van haar onrechtmatig vervreemde rechten en goederen.

Het jaartal, dat ontbreekt in de datumregel, blijkt uit de samenhang met de in het register voorafgaande oorkonde nr. WI 411 d.d. 1340 juli 25.

De tekst in het register is niet vlekkeloos; hierna is op enkele plaatsen een blijkbaar betere lezing gevolgd uit de editie in ChHZ, die was gebaseerd op een uitgave in de Veteris aevi analecta van Antonius Matthaeus, op diens beurt blijkbaar naar een andere bron dan dit register.

Pateat universis has litteras inspecturis quod nos Guillelmus^b, Hanonie, Hollandie et Zeelandie comes ac dominus Frizie^c, ecclesie Traiectensi^d, vacanti ad presens, non solum in multis verum quoque^e in omnibus suis iuribus^f et possessionibus hodie per omnia nimium desolate^g et^h destitute, sicut ex fidelitatis debito quo eidem astringimur ut tenemur refectionem congruam, pie animoⁱ cupientes desiderantesque^j ut eidem ecclesie tam potens, valens^k et ydoneus preficiatur episcopus, qui pro recuperandis dicte Traiectensis ecclesie iuribus^l et possessionibus universis quomodocumque alienatis, perditis vel neglectis per potentiam consanguineorum ac amicorum sufficiat, et recuperatis eisdem potius^m sit mihi et aliorum vasalorum suorum dominus, sicut debet quam nostrum aliquis dominetur, eidemⁿ parati^o sumus et per has nostras litteras ante omnia paratos nos offerimus iura et bona et quecumque simpliciter et de plano dimittere et episcopo Traiectensi ac eius universali ecclesie iuste et rationabiliter restituere^p, si qua iura vel bona tenemus, habemus vel possidemus^q que deceri poterunt ad mensam episcopi Traiectensis vel eius ecclesiam pertinere, et progenitores^r nostros nimius rationabiliter occupasse vel nos sine iusto titulo possidere, dum tamen eidem Traiectensi ecclesie preficiatur episcopus et nobilis vir dominus Iohannes^s de Arkel, ipsius ecclesie Traiectensis canonicus prebendatus, noster consanguineus, vir totus discretus et ydoneus et multis virtutum graciis insignitus, valens et potens, ^t nulli est^u vasallorum ecclesie Traiectensis ex parentela sua subditus, immo propter potentiam ^v sui gravis pro refectione^w eiusdem ecclesie necessaria et optata longe per maiorem partem universalis ecclesie Traiectensis in eorum episcopum canonice^x postulatus. Insuper et nos astringimus et in favorem dicti domini Iohannis^y astricti esse volumus quod ad requisicionem^z eiusdem, postquam prefatam ecclesiam Traiectensem adeptus^a' fuerit, iura et bona quecumque dicte ecclesie Traiectensis^b' a quocumque per iniuriam occupata vel^c' detenta^d' illicitate^e' quomodolibet vel distracta, omni qua valemus potentia vi armorum^f' una secum propriis nostris periculis et expensis recuperabimus et per iusticiam^g' debitam ad ipsum ac eius ecclesiam reducemus, si per tractatus^h' pacificos equitatis via id perficere nequeamus, sine repetitione quacumque sumptuum vel dampnorum quos in tractatibus vel guerris^i' huiusmodi nos vel nostros moventum quandocumque^j' subire contigerit^k'.

Pro quibus omnibus et singulis legitime adinplendis per presentem nos ad cautionem sufficientem obligamus, caucionem eandem nichilominus ultroneo^l', si opus fuerit, iuramento proprio firmaturi, sigillo nostro maiori appenso presentibus in testimonium superesse^m'. Datum Valencenis, mensis iulii^n' die XXVIII^o.