Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III doet uitspraak naar aanleiding van de dood van Jan heer Gillisz. van Brigdamme enerzijds en Filips Boudewijnsz. anderzijds, alsmede van daarmee samenhangende misdaden; hij straft de daders en legt beide partijen een zoen op.

De bovenstaande datering is gebaseerd op de veronderstelling dat de paasstijl is toegepast. Zie de Inleiding.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Wi Willaem^b grave van Henegouwen^c ende van Holland^d etc. maken cond allen luden^e dat dit onse segghen es alse van Jans doet heren Gillis^f soens van Brighedamme^g ende van allen smarten die sine vrienden ende sine helpers ontfinghen an die enen zide, ende van Philipse Boudens soens doet, sine vrienden ende sine helpers an die ander zide.

In den eersten omme dat wi metter wareyd verstaen hebben dat dese doetslaghe ende smarten an beiden ziden gheschiet sijn binnen vrede, so segghen wi die doede ende alle smarten an beide siden^h te gheldene vierscat, elken also alse hi gheleghen is; ende die doede salmen ghelden te drien tiden binnen den jare, alsmen soene pleghet te gheldene, ende die smarte an beiden siden te gheldene ten eersten daghe dat men die soene ghelden sal.

Vord want wi ter wareid wel vonden hebben dat Jan haer Gillis sone van Brighedamme met smalen gheselscepe ende in bloten clederen ten Zoutenⁱ lande quam ter feesten^j daer hi ghebeden was, ende wi ter waereid niet vinden en connen wie den eersten tuist makede, maer dat Jan van Brighedamme voers. die smerte hadde daer hi doet af bleef eer^k Philips Bouwins^l sone gheslegen ward, so segghen wi dat Jan Heynrix^m Haveloesⁿ sone ende sine broeders ende Jan Heynrix^o sone, Bent Vrients^p sone ende hore helpers besetten sullen ^q ende gheven vijf ende^r twintich pond zuarter Tornoisen^s sjaers, den groten Tornois^t voer sestien penninghe zekere rente, ene capelrie te stichtene voer die ziele Jans heren Gillis sone van Brighedamme; ende dese renten sullen si zeker besetten oppe vri erve binnen Walgherne^u also alst den abbet van Middelburch^v sel dinken dat dese renten wel ende zeker beset is, jof derdalf hondert pond zuarter Tornoisen^w payments voers. dien^x si den abbet van Middelburch^y gheven sullen binnen jaers naest comende ter cappelrien behoef, ende dat binnen jaers voer tlaeste ghelt. Ende dese capelrie salmen stichten binnen der kerke van Coudekerke, ende daer salmense verdienen. Ende die ghifte van dier capelrie sal gheven Jans moeder heren Gillis sone van Brigdamme also langhe als si levet, ende na hare doet so sal die ghifte gheven die outste erfname ende die naeste die manhoeft es van Jans vader weghen heren Gillis sone van Brighedamme. Ende alle smerten die ghesciet sijn an beiden siden salmen bringhen beleet voer onsen lieven neve den here van Voerne^z ende voer hem starken te sulken daghe alse hi hem setten sal, tote alse vele alse zijt betoghet hebben met horen brieve ende niet daer boven.

Vord van den neghen pond Tornois^a' die Heynric Haveloes soens kindere eischende zijn Raese^b' van Brighedamme alse van ghecoften ambochte: eist dat Heynric Haveloes^c' soens kindere jaerlix die scout ghetoghet hebben, so sullen sise starken met horen eede eenre hant; maer hebben sise jaerlix niet ghetoghet, so salre Raes^d' voren staen eenre hant.

Vord so segghen wi Jacob Cortkins sone versoent med den anderen; ende daer hem Heynric Haveloes^e' soen kindere van hem beclaghen, so segghen wi dat si hem an spreken ter vierschaerne van sulker boete alse hi jeghens hem verboerd heeft, ende nemen daer af alsulc recht alse men hem wisen sal.

Vord segghen wi dat Symoen^f' Boudijns sone weder gheven sal Clais^g' Hughen Coppen^h' soens sone also vele ghelts alse hem Symoen^i' Boudins^j' sone of wan, alse van der tiende van der costerie van Brighedamme die hem Hanne Baervoets^k' sone vercofte; ende die misdaet die Jan sheren^l' Gillis sone van Brigdamme dede Clays Hughen^m' Poppen soens sone in Middelburch^n' omme tghelt van der tiende voers., dat salmen hem ghelden bi den rechte van onser port van Middelburch^o'.

Vord van den zuaerde ende van den bokelare daer here Heynric^p' Aveloes^q' soens kindere of beclaghen dat hem Wolfaerd^r' Boudewijns^s' sone ghenomen soude hebben, segghen wi dat Wolfaerd^t' voers. daer voer staen sal metter custinghe; ende wat hi^u' buten sine custinghe steket, dat sal hi vierscat ghelden.

Vort van den twie dat hore vrienden an beiden ziden onderlinghe hadden, daer si up kersluden^v' bleven waren, dat segghen wi bi den kersluden te slitene jof bi enen over man die wi jof onse neve die here van Vorne^w' daer over setten sullen, mochten die kersluden niet over een draghen.

Vord omme dat dese doetslaghe voers. an beyden ziden ghesciet sijn binnen vrede, daer si ane verboert hebben lijf ende goed, ende si hier of up ons bleven sijn an beiden ziden ende in onse ghenade, so willen wi hem sulke ghenade doen alse hier na ghescreven staet. Dat is te wetene^x' dat Jan Heynrix^y' Haveloes^z' sone ende sine broeders, Jan Heynrix sone, Bents^a'' Vrients^b'' sone ende hore helpers omme hore broke ende misdaet voers. ons gheven sullen vier hondert pond Tornois^c'', den groten voer sestien penninghe; ende Rase^d'' heren Gillis sone ende Jan Boudewijns^e'' sone van Brigdamme ende hore helpers omme hore broke ende misdaet zullen ons gheven vier hondert pond payments voers. Ende alle dit ghelt voers. sullen si ons an beiden ziden betalen tote sinte Martijns^f'' daghe in den winter^g'' die naest comt.

Vord is onse segghen dat Rase^h'' van Brigdamme ende Jan Boudewijns^i'' sone van Brigdamme ende hore helpers ghelden sullen die smarte die Musschet^j'' Clais sone hadde te Berghen an den Soem^k'', vijf ende viertich pond Tornois^l'' des payments voernoemd, want hi omme wederwrake van Jans doet van Brigdamme ghewont was; ende dit ghelt salmen ten daghen van der soene voers. ghelden.

Ende hier bi so^m'' segghen wi tusschen allen den^n'' partien voers. eene goede alinghe soene; ende so wie die dit soendinc brake, die hadde jeghens ons verboerd lijf ende goed, sonder verdrach.

In orkonden dat dit onse segghen is ende wijt aldus van pointe te pointe gheseghet hebben alst hier voren staet ghescreven, hebben wi onse seghen^o'' bezeghelt met onsen zeghele. Ghedaen ende gheseghet bi ons ende bi onsen ghemene Rade in Middelburch^p'' des sonnendaghes voer Palemensonnendaghe int jaer ons Heren M CCC ende zestiene.