Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III legt aan nader genoemde lieden een zoen op in een twist die op Schouwen, in Middelburg en in Sabbinge had geleid tot de dood van twee met name genoemde personen en de verwonding van enkele anderen, en hij bepaalt de hoogte van de vergoedingen, de wijze van betaling alsmede de boetes bij het niet naleven van zijn uitspraak.

Verg. het volgende nr. ZE 87 in het register.

Wi Willaem grave van Henegouwen^c etc. maken cond allen luden dat Jan sheren Jans sone van Sabbinghe^d, Jan sheren Gillijs sone van Sabbinghen ende Jan Willaems sone van Scenghen^e, dese drie hebben Willaem Jans sone van Scenghen^f vervanghen, item Gillijs Jans sone van den Waerde^g ende Willaem^h Dodijnⁱ Obben^j soens sone, item Symon Poppen sone ende Pieter Moyaerd^k op die ene zide, Loeper Jans sone, Bollaerd Bollaerds^l sone, Loeper Simons^m sone, Symon Hoebuyx soneⁿ sone ende Costijn^o Wissen sone op die ander zide, dese vive voers. hebben Bloc Clays sone ghelovet te vervanghen, an ons bleven sien van alre smerte^p die Clays van Scenghen^q ende sine helpers ghenomen ende ghedaen souden hebben^r in Scouden voir der Bonairdinghers huys^s van Jan veren Beelen^t soens doet ende Pieter Kerstikiaens soens ^u, ende van alder smerte die^v daer ter tijd doe Jan doet bleef in Middelburch^w ghesciede, ende van alre smerte ende scade die daer na te Sabbinghe ghesciede doe wi Loeper Jans sone bevolen hadden Clays huys van Scenghen^x te breken; ende dese luden voirscreven an beyden siden hebben ons ghelovet voir onse manne onse segghen daer of te houden ende te doen volcomen, oec hoe dat wijt segghen, waer of wi welberaden met voirsienichede wi^y onse segghen uten in deser manieren:

In den eirsten segghen wi alle smerte quite die ghesciede in Scouden an beyden ziden ^z voir der Bonairdingher^a' huys omme dat wi verstaen hebben^b' dat bi des graven Florens tiden, daer God die ziele of hebben moete, ^c' een soending daer of ghemaect was. Voird segghen wi dat Jan ende Jan van Sabbinghe^d' ende hoir partie voirscreven ghelden zullen Janne veren Beelen^e' sone twie hondert pond Tornoyse^f', den groten over zestien penninghe gherekent. Voird dat Loeper ende Bollaerd^g' voerscreven met hore partie voerscreven ghelden zullen Pieter Kerstekiaens sone vijftich pond Tornoyse^h'. Voirt alle smerte die in Middelburch^i' ghesceyde doe Jan veren Belen sone doet bleef, die zalmen ghelden eenscatte also alse elc man gheleghen es na den rechte van Zeeland^j', ende die sal eyghelike^k' starken mitter costinghe bi namen ende bi toenamen op den ghenen diese hem mitter hand ghedaen^l' hevet in Middelburch^m' voer den baeliu ende scepene van Middelburch^n' des dinxendaghes na meyen daghe naist comende^o'. Voird waer dat zake dat yemant van der ere partien jof van der ander voirscreven sine smerte met sire custinghe ane brenghen wilde ende starken alse voerscreven es ten daghe diere toe gheset es, ende die ghene daermen die smerte op brenghen soude die custinghe niet nemen en wilde jof dat hi niet en quame ten daghe, soe soude die baeliu metten scepene van Middelburch^p' die custinghe ontfaen, ende daer bi soudmen hem^q' sine smerte ghelden also groet alse hise metter custinghe ane ghebrocht hadde. Ende soe wie sine smerte niet en starkede ten daghe voirscreven, die en^r' soude van desen perlemente achter die tijd ghiene smerte halen noch verwinnen^s' moghen. Voird wand wi verstaen van horen segghen dat Pieterkijn Pieters sone sine smerte die hi nam doe Jan veren Beelen^t' sone doet bleef verbetert^u' soude wesen, ende Pieters erfnamen an onse zegghen niet^v' ghebleven en sien, soe segghen wi Heynen^w' Doedijn Obben^x' soens sone sine smerte ^y' te^z' verhalen op Pieters erfnamen voirs. voir scepenen in Middelburch^a'' metten rechte van der poirte. Voird alle smerte ende scade die tote Sabbinghe^b'' an beyden ziden scieden segghen^c'' wi quite om die beveelnesse die wi Loeper voers. bevolen hadden van Willaem^d'' Hoefdewalts^e'' smerte, soe zullen Loeper ende Bollaerd mitter custinghe houden dat Steffanekiaen hem die smerte niet en dede bi horen toe doene^f'' noch bi horen ghehiete, ende dat sine send niet ghestarct en hebben omme dier zaken willen, jof dat si voir hem voldoen. Alle die ghene die in den twiste waren daer Jan veren Belen soen doet bleef ende ambocht hadden in beyden siden, die vriende die doe daer^g'' in woende zullen ghelden met die lande dat si doe hadden van doet slaghen, smerte ende ghiselcoste die van desen perlemente roerden met-met ghelike, oec^h'' onder wien dat si nu wonen. Alle edele lude die si an beyden ziden te helpers winnen willen, daer zullen wi hem recht of doen alse wijs die moet hebben moghen; ende daer zullen wi ons selves recht mede^i'' of nemen. Mar daer bi en sal die zoene niet achter bliven: men salse betalen te vollenc^j'' ten daghen diere toe gheset^k'' sien, dats te wetene van der manzoene dat eirste derdendeel van den ghelde te betalen tote sinte Baven daghe naist comende^l'', tander tote Dertiendaghe^m'' ende tleste op den lesten dach van Payschen dair naist comende^n''.^o''; ende alle smerte salmen ghelden ten middelsten daghe. Ende alle dese soene voerscreven zalmen betalen in Middelburch^p'' voir den abt ende den baeliu van Middelburch^q'' ende voer den scepenen, ende ten middelsten daghe selmen manscippe ende oirvede^r'' doen voir desen zelven luden voirscreven, also groet alse hem moghelike denken^s'' zal. Ende waer yemand die sine soene tote sinen daghe betalen wilde te vollen^t'', ende en wildse die ghene niet nemen diese van rechte hebben soude, so soude hi die voldoen^u'' wilde dat betoeghen voer den baeliu ende scepene voirs. ende dan^v'' tghelt alse groet als hi sculdich es onder den^w'' abt voers. legghen, ende daer mede sal hi versoent wesen. Ende hier bi segghen wi ene^x'' alinghe^y'' soene tusken desen partien voers., ende soe wie datse niet en voldede jof niet en betailde telken^z'' daghe sijn ghelt^a''' alst voerscreven es, die verboirde tieghens ons vijf hondert pond Tornoyse^b''', payments voers.; ende soe wiese brake, dat waer op sijn lijf ende op sijn goed.

Ende omme dat wi dese^c''' soene ewelike vaste ende ghestade houden^d''' willen hebben, soe hebben wi desen brief open bezeghelt ^e'''. Ghegheven in Middelburch^f''' des dinxendaghes na Paesdaghe int jaer ons Heren M CCC ^g''' een ende XX^o.