Institutionele toelichting departement van Oorlog (1813-1861)

Naam:
Het commissariaat-generaal voor Oorlog werd op 1 maart 1818 het secretariaat voor Oorlog, op 1 maart 1819 het commissariaat-generaal en op 1 januari 1830 de generale directie. Op 18 juni 1843 werd het departement onder het hoofd van een minister gesteld.

Datum oprichting:
29 november 1813 besloot het Algemeen Bestuur om alle oorlogszaken onder een commissaris-generaal te stellen.

Vestigingsplaats:
Tot 1830 afwisselend te 's-Gravenhage en te Brussel, daarna te 's-Gravenhage.

Personeel:
Aan het hoofd van het departement stond tot 1 maart 1818 een commissaris-generaal, vervolgens een jaar lang een secretaris van staat, van 1 maart 1819 tot 1 januari 1830 wederom een commissaris-generaal, daarna tot 18 juni 1843 een directeur-generaal, sedertdien een minister. In de periodes van 6 april 1814 tot 22 februari 1818 (kort ondebroken) en 25 december 1829 tot 7 oktober 1840 was er een opperdirecteur.
Van het departement is in dit repertorium de functie van secretaris-generaal (aanvankelijk secretaris) opgenomen.

Benoeming/verkiezing:
De commissaris-generaal van Financiën werd op 29 november 1813 benoemd door het Algemeen Bestuur en door de souvereine vorst gehandhaafd. Met de invoering van de grondwet op 29 maart 1814 werden de hoofden van de departementen van algemeen bestuur aangesteld door de koning; na de grondwetswijziging van 1848 gebeurde dit op voordracht van een formateur.

Aanvangs- en einddata in het Repertorium:
De aanvangsdatum voor ministers is de datum van aantreden, voorzover bekend of in het k.b. vermeld. Bij ambtenaren is de datum van de besluiten tot benoeming of ontslag gevolgd.

Naamlijsten:
-Ette, A.J.H. van, Onze ministers sinds 1798 (Alphen aan den Rijn 1948).
-Naamlijst van de hoofden der departementen van Algemeen Bestuur, van de ministers van Staat, en van de leden der Staten-Generaal van de Vereenigde Nederlanden en van het Koningrijk der Nederlanden, 1813-1851. Met opgave van den tijd van benoeming en aftreding. Samengest. door H. Tollius Drabbe ('s-Gravenhage 1851) 1-28.
-Onze bestuurders in moederland en koloniën (Leiden 1885) 5-20.

Literatuur:
-Beth, J.C., De departementen van Algemeen Bestuur gedurende het tijdvak 1798-1907 (Groningen 1907).
-Brauw, W.M. de, De departementen van algemeen bestuur in Nederland, sedert de omwenteling van 1795 (Utrecht 1864).
-Lammerts, M.D., Inventaris van het archief van het ministerie van Oorlog 1813-1844 en van de zogenaamde collectie-Van Thielen 1795-1844 ('s-Gravenhage 1948).