74. M. De gedeputeerden van de Admiraliteyt van Amsterdam binnenstaende seggen noch 932.000 £ aen de samentlijcke provintiën ende daeronder 500.000 £ aen Vrieslant ende 212.000 £ aen Hollandt ten affteren te zijn. Dan alsso haer tot betalinge van de matrosen van 't jaer 1636 noch een somme van 52.000 £ is restende, daer zij in deesen ziecken tijdt sonder ophouden om gemolesteert worden, versoecken tenmintsten deese somme in minderinge van haer quote op Hollandt restende tot soulagement van de arme calisen ende haer huysgesinnen te mogen ontfangen.

Eenige leeden hiertoe inclinerende, mits dat alle Collegiën nae advenant de handt soude werden geboden, andere weederom sustinerende dat alvoren aen de provintiën debvoiren behooren te werden gedaen ten eynde beneffens Hollandt haer gelijck wilden stellen, ende is om deese discrepantie opgehouden in resumptie.

P. Twee van de Admiraliteyt van Amsterdam binnenstaende hebben geproponeert de groote t'achterheyt van 'tselve Collegie, dat de maetroosen allen boven de 78.000 £ haer voor desen betaelt noch rest 52.000 £, dat de provincie van Vrieslant alleen haer schuldich is over 500.000 £ ende de t'samentlijcke provintiën over 942.033 gulden. Versoecken ten mintsten subsidie van de voors. 52.000 £.

D'leeden verstaende dat de saecke van de zee, sijnde 't principaelste fondament van desen Staet, nootsaeckelijcken gehanthaeft, maer met wat somme dese bij provisie te subsidieeren sal mogen werden geresumeert. Den 27^en dito is bij provisie verstaen dat men haer 1/3 van de 52.000 £ sal furneren, daertoe de heeren Gecommitteerde Raden sijn geauthoriseert, mits dat men andere Collegies mede versoeckende nae advenant mede sal helpen.

75. M. Den fiscael van 't Noorderquartier notificerende vanweeghen 't Noorderquartier dat den capiteyn Schellinghhout zeecker Deens schip beschadight hebbende, daerover voor den gerechte tot Hoorn geroepen is, ende aldaer nyettegenstande zijn geproponeerde --- antwoorden, waernae denzelven Deense schipper --- proceduren hem ten eersten instantie voor den Hoogen Raedt [geroepen] volgens het 20^e artticule, bij dewelcke beschadighde scheepen --- wordt ter eerster instantie daer te mogen comen, dat effe[nwel] van particuliere scheepen ende nyet van 's landts scheepen verstaen --- [Ge]neraliteyts scheepen, ende haer doen geen particuliere rechters van --- subject, ende versoeckende daerom datten Raedt moght aengeschreven werden haer mandament te trecken, vonden verscheyden leeden hierin weynigh fondament. Effenwel is goedgevonden 't advijs van den Hoogen Raedt alvooren hierop te hooren.

P. Is voorts gelesen een requeste van de fischael van de Admiraliteyt van het Noorderquartier te kennen gevende vanwegen 'tselve Collegie dat capiteyn Schellinchout bij seecker ongelegentheyt van weder een Deens schipper beschadicht heeft, daerover proces was gesustineert voor schepene van Hoorn ende capiteyn geordonneert ten principale te antwoorden, daervan hij geappelleert, maer was bij de schipper voorgecomen, die hem geroepen heeft voor den Hogen Rade. Versoeckt daeromme dat den Hogen Rade mach werden geordonneert de saecke weder te renvoyeeren aen 't Collegie als haer competente rechter. 'tWelck is gestelt aen de Hoogen Raet omme te examineren ende Haer Ed. Groot Mo. te dienen van advijs.

76. M. Den predicant van Rijnberck versoeckende een liberael subsidie met een collecte 't geheele landt deur tot opbouwinge van haer geraseerde kerck deur 't springen van 't cruyt, die met geen 20.000 £ zal weesen te repareren, is verstaen dat hem effter zal addresseren ter Generaliteyt ende dat aldaer hem de handt in reedelijckheyt zal werden gebooden.

P. Teodoris predicant met een diacon van de kercke tot Rijnbarck te kennen gevende dat door den donder ende blicxem het magasijn aldaer in brant geraeckt ende daerhene gesprongen is, 'twelcke een groote schade niet allene aen veel huysen ende anders, maer oock aen de kerck gedaen heeft, soo aen de muyren, dack als alle de glasen, in voegen dat d'selve met geen 20.000 £ can werden gerepareert, die sij niet machtich sijn te vervallen. Versoecken daeromme een liberale subsidie nae 't exempel van Sijn Ex.^cie ende anderen, die voor sijn gegaen, ende consent tot een generale collecte door dese provincie te mogen doen.

77. M. Het 7^e point om 't cleynzeeghel te ampliëren met particuliere obligatiën, huurcedullen ende quytantiën, worde alleen bij Haer[lem ende] Amsterdam gedifficulteert, te meer dewijl het middel zelff --- de plaetsen van IJselsteyn, Heuckelum, Asperen ende andere noch --- en wordt gepractiseert, nochte oock eenparich allomme --- meenden voor te moeten ghaen. Andere consenteerden daerinne, exc[use]rende alleen de quytantiën van 30 £ ende onder, sodat daerom opgehouden heefft moeten werden in resumptie.

P. In deliberatie geleyt het VII^e poinct van de beschrijvinge omme 't middel van 't cleynzeegel te beneficeeren, dat obligatiën, huyrcedullen ende quitantiën, schoon onder de hant gepasseert, mede het middel sullen subject wesen, mitsgaders alle commissiën ende verdere instrumenten.

De leeden divers sijnde van advijsen, is in resomptie opgehouden, niet buyten hoop van tenminsten yetswat daervan te trecken, maer wierde oock vermaent dat dit middel op eenige plaetsen noch niet nae behooren wierde gepractiseert, daerop wel naerder ordre dient gestelt.

78. M. Op het 8^e point van 't beneficiëren van de oude middelen van 't concept van Committeerde Raden is verstaen dattet zelve concept van p[oinct te] poinct voorgeleesen ende in naerder deliberatie zal werden geb[racht].

P. Gelijck mede het VIII^e poinct van de beschrijvinge omme de oude middelen volgende 't concept van de heeren Gecommitteerde Raden poinctuelijcken in deliberatie sal werden geleyt omme alsdan geresolveert te werden ten meesten dienste van de lande.

79. M. Opte questie van de heeren van Monnickedam tegens de andere dorpen van Waterlandt belanghende het kiesen van den secretaris van Waterlandt ende waer dezelve zijn domicilium ende residentie heefft te houden, gehoort het advijs van de heeren Committeerde Raeden van 't Noorderquartier, is verstaen dat de gedaene electie van de secretaris Heyn Claesz. Verlaen effect sorteren zal, doch dat hij sijn woonplaetse zal moeten neemen binnen de stadt Monnickedam daer de charters ende papieren bewaert worden ende de dijckgraeff zijn residentie heefft, mits dat hem tot zijn opbreecken, so hij resolveert de commissie aen te neemen, de tijdt van zes maenden werdt vergunt.

P. Is gelesen een advijs van de heeren Gecommitteerde Raden van het Noorderquartier op de requeste van de burgemeesteren van Monnickendam ende dijckgraeff van Waterlant, daerbij versocht wierde dat de verkiesinge van de secretaris van Waterlant, bij complotterie van de dorpen gedaen, mach werden vernieticht ende van nieus geprocedeert bij verkiesinge off tenminsten sijn woonplaets sal moeten nemen ende houden binnen Monickedam. D'heeren Gecommitteerde Raden meynen dat den dijckgraeff ende secretaris in bijwooninge sonder merckelijcke ondienst niet connen gescheyden werden ende dat daerom 't versoeck van burgemeesteren voornoemt indien niet in 't geheel, dan immers 't laetste lidt behoort toegestaen te werden ende Heyn Claesz. Verlaen geordonneert sijn woonplaets binnen Monickedam te nemen om 't secretarisampt te exerceren.

Daernae is gelesen een requeste ende deductie van Ransdorp, Suyderwoud, Lantsmeer ende andere dorpen van Waterlant debatterende de redenen in de requeste van Monickendam gemelt, met versoeck dat haer versoeck mach werden affgeslagen. Daernae noch een attestatie bij die van Monickedam overgele[ve]rt, dat de dorpen 3 apparte vergaderingen hadden gehouden om een secretaris te kiesen ende soo Monickendam daerom wilde pleyten dat de dorpen dan de costen souden vinden over de landen.

Is goetgevonden dat Heyn Claesz. Verlaen off sijn dienst sal moeten verlaten, off hem metterwoon transporteeren binnen Monickendam, ende omme sulcx niet te doen met sijn ongelegentheyt buyten tijts, wert hem ses maenden tijt vergunt.

80. M. De heeren Committeerde Raden binnenstaende om aen te wijsen de defectueuse leeden in de negotiatiën ende extraordinair consenten, seggen dat opte 1.200.000 £ anticipatie Leyden noch 15.600 £ te quaed is, Amsterdam 7.458, dat Naerden ende Weesp soude raecken, Rotterdam 12.000 £, Gorchem 6.000 £, 't Noorderquartier ƒ 89.744 £, t'saemen ƒ 130.802 £; dat van de leste 1.500.000 £ Mirop, Dort, Haerlem, Leyden goelijcken de helffte betaelt hebben, Delfft 26.000 £, Rotterdam 't geheel, Amsterdam een goede partije en 't meeste, ende dattet Noorderquartier daerop schuldigh is 307.000 £ ende nyets met allen betaelt heefft, hoewel sij sustineren daervan in 't leeger eenige penningen gesonden te hebben; dat zij opten 200^en penning 477.000 £ geassigneert hebben, onzeecker off betaelt zijn off nyet, onzeecker meede watter rest, omdat de quoyeren haer niet toegesonden worden; dat zij meede alle debvoiren aen de extraordinair ontfangers hebben gedaen om haere reeckeningen over te senden ende haer slots te weeten, doch dat gheene van allen gecompareert is offte geobedieert heefft, sodat zij t'enemael onzeecker zijn van 't heele werck, ende de steeden haer sullen moeten de handt bieden, off 't werck zal heel in 't wild raecken. Hoe 't ghaet so is blijckelijck genoch dattet cort ende de nodige lasten boven de drye staten so groot zijn, dat noch uyt deese restanten van negotiatiën ende 200^en penning, noch uyt dit nyeuw geëyschte millioen op veere nae nyet en connende werden vervallen; dat zij daeromme persisteren bij den gedaene voorslagh van continuatie offte verlenginge van de affectatie ende de negotiatie van noch een millioen; ende bij provisie dat prompte ordre magh werden gestelt tot betaelinge van 200.000, so om de leste leeninge in 't leeger te voldoen, als om de extraordinaris troepen eenigh contentement te gheeven.

Hierop gedelibereert zijnde is goedtgevonden de naerder last van de leeden aff te wachten, ende dewijle de geëyschte 200.000 £ geen uystel lijden can, dat een commies expresselijcken zal werden affgesonden aen alle de comptoiren om aldaer te ontfanghen de penningen uytte negotiatiën ende 200^en penning geprocedeert ende d'zelve zal worden aengeschreeven om gelijcke debvoiren aen alle comptoiren aldaer te doen ende sonder eenigh dilay de penningen over te brenghen, opdat alle swaricheeden mogen werden verhoedt.

P. De heeren Gecommitteerde Raden wederom binnencomende hebben verclaert dat de 26 capiteynen ende de voerluyden van 't voorleden jaer gelijck meer andere lasten, daervan sij gisteren openinge hebben gedaen, niet en connen werden geholpen sonder prompte penningen; dat de lasten soo groot sijn, dat al waer 't schoon soo dat alle de defecten wierden gesuvert, ende daerbij noch een millioen van nieus genegocieert, 'tselve alles wel sal werden geabsorbeert. Beclagen haer seer dat haer ten onrechte wert naegeduyt alsoff sij haer stelden tegen de affectatie der middelen voor de ordinaris militie, in de drie staten van oirloge begreepen, 'twelck sij niet en doen, maer allene gaerne souden sien dat deselve affectatie met goede ordre in treyn mach werden gebracht, specificerende voorts alle defectueuse steden in de 1.200.000 £ bij forme van negociatie in plaetse van 200^e penning, gelijck mede van de ontfangers in de leste geconsenteerde negociatie van 1.500.000 £, noch een groote somme bedragende.

Is nae deliberatie verstaen dat de saecke geen uytstel toe en laet, ende daeromme goedtgevonden dat in alder haest een commis sal werden affgevaerdicht omme de restanten van 200^e penning te vorderen ende voorts van de ontfangers te lichten alle dat uyt de lest geconsenteerde negociatie in voorraet soude mogen sijn, immers soo dat hij 200.000 £ become, omme daeruyt bij provisie te betalen de weeckelijcke leeninge aen de soldaten in 't leger, ende dan oock de 26 capiteynen van de ongerepartieerde troupen, meest in de frontieren leggende, mitsgaders oock d'voerluyden, 't voorleden jaer 't leger gevolcht hebbende, omme alsoo de presente noot te helpen.

81. M. Op 't versoeck van Drechterlandt, naerder geïnterpreteert zijnde de resolutie belanghende 't maecken van den dijck bij Winckel genomen, is verstaen datte heeren Committeerde Raden deur dijckgraeff ende heemraeden van Drechterlandt bij provisie de periculeuse plaetsen sulcx sullen doen verseeckeren als zij totte leste verzeeckeringe sullen vinden te behooren.

82. P. Is gelesen een advijs van Brederode den 6^en dito uyt Basel dat de prince van Condé op den 5^e de stadt Dole in Borgongen seer confuyselijcke heeft verlaten, alle 't geschut ende munitie ende andere behoeften gequiteert, dat sulcken alteratie heef gemaeckt dat het Perlement de penne nederleggende t'geweer in de vuyste heeft genomen om sich voor onheyl te beschermen, ja dat den president 10.000 man op sijn eigen beurs soude aennemen; dat den aengestelden vreedenhandel tot Ceulen niet anders bij de paus ende alle de catolicken sal werden opgenomen dan om de Roomsche religie te stabiliëren ende de gereformeerde religie door bedroch off gewoel te dempen ende t'onder te brengen (restitutie van de geestelijcke goederen); dat Gallas met sijn gansche armé nae Vranckrijck marcheert; dat den hartog van Rohan sieck geworden sijnde 't hartochdom van Mijlaen t'enemael van de Fransen gevrijt is.

83. P. De ontfanger Bijlewerff advijserende op de requeste van Tomas Dircxz. als borge voor de laeckenpachter bij eenen Blanckenburch, die als schelm met 's lants penningen is deurgegaen, dat de borch wel heeft betaelt ende bij executie is als geruïneert; rest noch 1.740 gulden, die men hem souden mogen remitteeren als tot hogen ouderdoom gecomen sijnde.

Is goedtgevonden dat hij sal betalen 500 gulden gereet ende d'reste met 100 gulden 's jaers, mits stellende cautie.

84. P. De raetsheeren Fagel ende Pau binnengecomen sijnde hebben vanwegen de Hoogen Rade geproponeert wat ten aensien van de beschuttinge van 't aeckerlant tusschen haer ende Sijn Genade graeff Maurits van Nassau was gepasseert, namentlijcken dat Sijn Genade d'sloot nevens den Hoogen Rade ontrent 6 voeten heeft vernaut ende 't schut heel dicht op de cant geset, daermede haer camer onvrij gemaeckt ende hare besoignes bij dengene die op 't hoochste somptijts daeraen gelegen is beluystert souden connen werden. Ten 2^e dat het prospect ende uytsichte van 't Hoff daerdoor soude werden benomen, dat men in regard van anderen soeckt te conserveeren, daervan verscheyden exempelen verhalende. Meynen dat sijluyden sijnde een van de nootabelste Collegiën van 't lant niet minder behooren bejegent te werden ten opsicht van een particulier persoon om sijn vermaeck van de jacht ende anders aldaer te nemen; dat sij daeromme Sijne Genade hebben gedisponeert gehadt 't schut weder aff te breecken, de palen uyt te halen ende de gaten te stoppen, gelijck oock op den 9^en deser effectueelijcken is geschiet, maer op den 21^en des nachts wederom opgericht bij 't branden van crullen om te beeter te connen sien, sulcx dat de clapwaker meynde datter brant was ende begoste oock al brant te clappen, 'twelck die van den Raet 's anderendaechs vernemende ende considererende dat sulcx was geschiet tegen belofte van Sijn Genade in cleynachtinge van de Raet, hebben 'tselve schut doen optrecken ende wert haer noch naegeduyt alsoff se qualick hadden gedaen met dreygementen van sulcx te sullen revengeeren, dat sij meynen niet dragelijcken te sijn, gemerckt sij niet anders en doen als de gerechticheyt van 't Hoff soecken te beschermen ende voor te staen versoecken.