Verzekeringsfondsen

Bergsche bus. 1707-1845.

GAL: Jan de Meester en Cornelis van Eggen deelden mee, dat zij genegen waren een nieuwe beurs voor 60 personen op te richten onder de naam Bergsche Beurs, wat 29 dec. 1707 goedgekeurd werd. (stadsarchief, inv. 98, F. 37) Al in maart 1708 werd verhoging van het deelnemersaantal gevraagd tot 80, omdat dagelijks door andere burgers en inwoners verzocht wordt tot de bus te mogen toetreden. (id. inv. 98, 81vsº) ; 23 mei 1709 wijziging; reglement 24 april 1794, aangevuld en vernieuwd, waarbij ledental op 110 gesteld werd; reglement 1823. De enquête 1812 geeft 24 april 1794 als oprichting.

Opheffing: met onderling goedvinden is de bus gesupprimeerd op 18 aug. 1845. Bij de verdeling der gelden op 24 aug. kregen de mannen ƒ6,20, de weduwen ƒ3,10 uitgekeerd. Van de 16 mannen konden er 9 hun handtekening niet zetten, van de 12 weduwen slechts 2 wel.

Gezindheid: rooms.

Voorzieningen: in 1707 ƒ2,50 en tweede half jaar ƒ2,- ziekengeld; volgens reglement 1794 ziekengeld ƒ1,50 (1 jaar); 1812 ziekengeld 3Fr15, begrafenis 84Fr.; in 1827 geen ziekengeld uitgekeerd; begrafenisgeld in 1707 ƒ16, volgens reglement 1794 ƒ40, wat ook in 1827 nog gold. Uitgetrokkenen kregen volgens het reglement 1794 nog wel ƒ30 begrafenisgeld.

Leden: reglementair maximum 110. 1790 81 (8); 1800 103 (37); 1810 102 (20); 1820 93 (21); 1827 101 (21); 1830 98 (19); 1840 42 (17); 1844 18 (16).

Contributie: 10 cent. Als kas tekort schiet contributie verhoging met toestemming van de stad.

Bezit: 1790 ƒ581; 1800 ƒ363; 1810 ƒ553; 1820 ƒ528; 1830 ƒ455. Hoewel voor de volgende jaren bij bezit een streepje is ingevuld, was er bij de verdeling in aug. 1845 nog ƒ146,40 over.

Bijzonderheden: ook al in 1667 was er een bus van inwoners, afkomstig uit Bergen op Zoom geformeerd (Stadsarchief, 80, F. 112). De index op de Gerechtelijke Dagboeken bevat geen verdere verwijzingen naar deze beurs, ook geen mededeling over opheffing. 23 mei 1709 toegestaan naar het voorbeeld van de andere beurzen een zilveren schild te maken mits er voldoende geld in kas is. Reglement 1794 verbood dubbellidmaatschap; sinds de oprichting gold, dat men wekelijks tenminste zoveel moet verdienen als het ziekengeld; bij conflict bemiddelt de stad; hoofdlieden beslissen over ziekengeld; weduwen nog volgens oude reglement.

Bronnen:

Armverslag 1827; S. 162, ±1750- ; enquête 1812; GAL, Stadsarchief.