Lipp, Carla Romolo (1934-2017)

 
English | Nederlands

© DVN, een project van Huygens ING en OGC (UU). Bronvermelding: Xandra Knebel, Lipp, Carla Romolo, in: Digitaal Vrouwenlexicon van Nederland. URL: https://resources.huygens.knaw.nl/vrouwenlexicon/lemmata/data/Lipp [08/01/2018] 

LIPP, Carla Romolo (geb. Amsterdam 9-1-1934 – gest. Amsterdam 27-2-2017), danseres, choreografe, actrice en zangeres. Dochter van Carl August Lipp (1903-1962), restauranthouder, later bioscoopdirecteur, en Maria Johanna Bruijn (1904-1970). Carla Lipp trouwde op 11-12-1969 in Amsterdam met Leo Coppes (1921-2008), tandarts, later hoogleraar parodontologie. Uit dit huwelijk (ontbonden in 1993) werd 1 zoon geboren.

Carla Lipp werd geboren als enig kind van de restauranthouder van het Carlton Hotel in Amsterdam. De theatercultuur kwam in haar leven toen haar vader in de oorlog directeur van de bioscoopcombinatie Tuschinski (toen Tivoli)-Passage-Rembrandt-Roxy werd en in 1945 van het City Theater – waar in die jaren voorprogramma’s met variété speelden. Na de scheiding van haar ouders (in december 1942) bleef Carla bij haar moeder wonen, maar ze zwierf vaak door de bioscopen van haar vader en maakte zo kennis met klassieke muziek en dans. Ze zat op piano-, viool- en balletles en bleek vooral voor ballet talent te hebben. Kort na de bevrijding werd ze naar Summerhill in Suffolk gestuurd, een vrijzinnige kostschool waar de leerlingen op eigen initiatief lessen volgden. Carla had het er aanvankelijk moeilijk, vertelde ze later, ‘want het eerste jaar verstond ik gewoon niets’. Wel genoot ze van de ‘End of Term’-feesten, waar gedanst werd ‘op de bloemenwals’. Ze bleef twee jaar op Summerhill – en toen wist ze het zeker: ‘Ik wilde balletdanseres worden’ (Luisterportret).

Dansen en zingen

In Amsterdam nam Carla Lipp les bij de balletschool van Sonia Gaskell. Ze had er een intensieve en inspirerende leertijd en raakte bevriend met medeleerling Hans van Manen. Als zestienjarige begon ze in seizoen 1950-1951 bij het Ballet der Lage Landen, maar ze kreeg al snel een engagement voor het corps de ballet van de Opéra te Nice (De Telegraaf, 22-11-1950). In diezelfde periode voltooide ze haar opleiding bij Madame Nora in Parijs. Vanaf 1953 kreeg ze een aanstelling bij het Ballet van de Nederlandse Opera. Lipp bleef er zeven seizoenen, maar maakte geregeld uitstapjes. Zo deed ze in 1955 mee met de musicalshow Olé la Marguerita van Ramses Shaffy, in 1958 met de muzikale komedie ’t Zit zó en in datzelfde jaar met de revue van het Cirque Médrano te Parijs.

Het klassieke ballet begon Lipp ‘te vervelen’; ze wilde zingen – wat ze met haar licht hese stem goed bleek te kunnen. In 1959-1960 zong ze negen maanden lang iedere avond jazz-repertoire bij nachtclub Casino in Amsterdam en daarna bij het Groot Orkest van Ger van Leeuwen en op televisie met de Big Band van Boy Edgar. Op televisie danste en speelde Lipp ook in shows van vriend Albert Mol en in Publieke Tribune van de toneelbroers Lutz, waarvoor ze ook choreografeerde. In de jaren hierna deed ze de choreografie voor tv-shows van onder meer Rudi Carrell en Tom (Dorus) Manders en voor het cabaret van Jaap van de Merwe. Vanaf eind 1962 speelde Lipp ook zelf weer: ze zette haar eerste musicalstappen in Mensen, hee mensen en No no Nanette. In 1965 vroeg Annie M.G. Schmidt haar voor de musical die zij met Harry Bannink schreef, Heerlijk duurt het langst: het eerste succes van topduo Schmidt-Bannink (Het Vrije Volk, 23-9-1968).

De Twips

Vanwege haar drukke bestaan had Carla Lipp weinig tijd voor relaties. Ze was verloofd met Guus van Manen (1961) en tieneridool Rob de Nijs (1964), maar het kwam niet tot een huwelijk (De Telegraaf, 8-11-1961 en 22-10-1964). In 1966 ontmoette ze haar grote liefde, tandarts Leo Coppes. Ze trouwden in december 1969. Inmiddels was Lipp ook toegetreden tot de vaste cast van Ja zuster, nee zuster – de tv-serie van Schmidt-Bannink die tussen 1966 en 1968 werd uitgezonden en later mythische proporties zou krijgen. Ze speelde pruikenmaakster Jet en was in die tijd wereldberoemd in Nederland met haar dansliedje ‘De Twips’ (‘eerst de handen op de heupen, dan de heupen op de bips’). Tijdens en na deze periode speelde Lipp in een cabaretprogramma bij Van de Merwe en de musical Promises, Promises en deed ze de choreografie voor een cabaretprogramma van Natascha Emanuels.

Na een regieopleiding bij de NOS debuteerde Lipp in januari 1972 als cameraregisseur met een Weens Operette Concert. Toen ze eind 1972 met de Snip en Snap Revue toerde en Curaçao aandeed, bleek ze zwanger te zijn van zoon Wessel (1973). Na de geboorte liet Lipp haar werk ‘volledig vallen’, want ‘ik wilde niet dat een ander mijn kind naar bed zou brengen’ (Luisterportret). Nog geen jaar na zijn geboorte liep de relatie met Coppes stuk, al bleven de twee goede vrienden en zijn ze pas jaren later gescheiden. Vanaf 1973 was Lipp nauwelijks meer als actrice of danseres te zien. Pas in 1978 ging ze weer structureel aan het werk. Ze werd ‘de eerste officiële show-musical-docent’ bij de Theaterschool en later bij de Kleinkunstacademie. Ze gaf les in Algemene Beweging – wat ze zelf omschreef als ‘gewoon een beetje klassieke barre. En alles waarvan je denkt: dat kun je gebruiken’ (Luisterportret). Daarnaast werd ze assistent-choreografie bij Opera Forum en gaf ze bewegingslessen bij De Nederlandse Opera.

Pas vanaf 1987 – toen zij haar opwachting maakte in het VARA-televisieprogramma De Nachtshow – trad Carla Lipp incidenteel weer voor het voetlicht. In 1997 speelde ze rolletjes in twee soaps, in 2000 volgde nóg een soaprolletje en in 2005 een gastrol in Baantjer. Haar laatste zingende optreden was in december 2000, in Follies (concertante versie) bij het Koninklijk Ballet van Vlaanderen. Op 25 februari 2017 werd Carla Lipp getroffen door een hersenbloeding; ze overleed twee dagen later op 83-jarige leeftijd te Amsterdam.

Reputatie

Collega’s en (oud-)leerlingen zullen zich Carla Lipp herinneren om haar kritische en gedreven werkhouding, maar bij het grote publiek zal ze vooral bekend blijven als Jet uit Ja zuster, nee zuster en de door haar gezongen evergreen ‘De Twips’.

Naslagwerken

Honig; Theaterencyclopedie.

Literatuur

Illustratie

Carla Lipp als pruikenmaakster Jet in Ja zuster, nee zuster, door onbekende fotograaf, 1966 (Nationaal Archief / Fotocollectie Anefo).

Auteur: Xandra Knebel (met dank aan Wessel Coppes)

laatst gewijzigd: 08/01/2018

De datum onder dit biografisch lemma geeft aan wanneer er voor het laatst aanvullingen en/of correcties in het stuk zijn doorgevoerd. Met ingang van 2023 is het project afgesloten.