Emigratie1945-1967

 
English | Nederlands

Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen (en taakopvolgers)

Naam archiefvormer Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen (en taakopvolgers)
Periode van bestaan 1918-1952
Land van herkomst archiefvormer

Naam, varianten

1918 afdeling Armwezen

1948 afdeling Maatschappelijke Zorg

Organisatie en inrichting
Toon

Verberg

Algemeen, zie: Ministerie van Binnenlandse Zaken

 

De afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken bestond van 1918-1947. De afdeling Maatschappelijke Zorg ontstond in 1948 uit een samenvoeging van de onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken vallende afdeling Hulpverlening Oorlogsslachtoffers en Evacutiezaken en bovengenoemde afdeling Armwezen. De afdeling MZ kende twee onderafdelingen genummerd I en II. In 1952 werd de afdeling overgeheveld naar het toen opgerichte Ministerie van Maatschappelijk Werk.

Taak, activiteiten
Toon

Verberg

De afdeling Armwezen en later Maatschappelijke Zorg-I was o.a. belast met de toepassing van de Armenwet (1912). Onderdeel hiervan was ondersteuning (op rijkskosten) van en hulpverlening aan Nederlanders in het buitenland. In 1927 werd ter coördinatie en uniformering van de behandeling van steunaanvragen in Arnhem opgericht de 'Rijksdienst ter ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland ter voorkoming van hun uitleiding naar Nederland', de latere 'Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland'. Deze Rijksdienst viel onder verantwoordelijkheid van de afdeling Armwezen en had als voornaamste werkgebied Duitsland, België en Frankrijk.

 

Onderafdeling MZ-II hield zich vooral bezig met de zorg voor diverse soorten oorlogsslachtoffers en gerepatrieerden o.a. uit Nederlands-Indië / Indonesië. In de periode tussen 1945-1952 hebben er plannen bestaan om deze afdeling uit te bouwen tot of uit te breiden met een Rijksdienst voor de Maatschappelijke Zorg.

Voorloper

Binnenlandse Zaken, afdeling Volksgezondheid en Armwezen

Opvolger

Ministerie van Maatschappelijk Werk

Typering instelling
Typering taken
Kerkelijke denominatie / zuil
Doelgroepen
Literatuur
Toon

Verberg

Blom, F., e.a., De afdeling Maatschappelijke Zorg (Ministerie van Binnenlandse Zaken) 1948-1952. Literatuurrapport (Winschoten 1984) 42 p.

 

Houwaart, D., en H. van der Linde (red.), Fragmenten uit de geschiedenis van Binnenlandse Zaken (Den Haag 1986). [herziene herdruk, 2 dln.]

Doorgenomen archieven / series

a) 2.04.55 Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen 1918-1947

b) 2.04.52 Binnenlandse Zaken, afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a) volledig

b) beperkt, voor inv.nrs. betreffende personen is toestemming van de directeur van het Nationaal Archief nodig

Omvang; inventarisnummers

a) 27,5 m., 801 inv.nrs.

b) 1,5 m., 183 inv.nrs.

Informatiedrager
Vernietigd

a) zie inleiding inventaris, vernietigingspercentage 76 %

b) zie inleiding inventaris, bewaarpercentage 11 %

Toegang(en)

a) Inventaris van het archief van de afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1866) 1918-1947 (1966).

 

b) Inventaris van het archief van de afdeling Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1946) 1948-1952 Winschoten 1985) 50 p.[CAS-inventaris, nr. 5, met historische en archivistische inleiding (p. 6-14) en bijlagen: I concordans van codenummers naar inventarisnummers; II lijst van KB's, ministeriële beschikkingen en circulaires waaraan de afdeling heeft meegewerkt; III lijst van personeelsleden van de afdeling].

Kenmerk toegang

afzonderlijke beschrijving

Indices op toegang

a) geen

b) trefwoordenindex

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-b) onbekend

 

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a-b) geen

opmerkingen structuur archief

a-b) Oorspronkelijk was het archief geordend volgens het verbaalstelsel. Vanaf 1949 is een deel geordend volgens de algemene code van Binnenlandse Zaken, die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Seriële bescheiden

geen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

geen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1947 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-België (extern)
  • 1951 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-Duitsland (extern)
Verwijzingen naar wetten, Multilateraal
  • 1948-1949 Verdrag van Brussel, coördinatie sociale zekerheid (extern)
Inhoud overig

2.04.55 afdeling Armwezen 1918-1947

ondersteuning in het buitenland

Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1924-1946 (inv.nrs. 451-460)

- personeel van de Rijksdienst 1924-1946 (inv.nr. 451)

- verhaal van ondersteuningskosten ten behoeve van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1929-1946 (inv.nr. 454)

 

- aanvulling en uitvoering vestigingsverdrag met Duitsland 1918-1946 (inv.nrs. 461-462)

- verklaring minister van Binnenlandse Zaken over de noodzaak te moeten beschikken over rijksgelden in Duitsland, ten behoeve van behoeftige Nederlanders aldaar 1946-1947 (inv.nr. 485)

- regeling van ondersteuning van Nederlandse armlastigen in België 1920-1946 (inv.nr. 487)

- regeling van de ondersteuning en repatriëring van Nederlanders in China 1945-1946 (inv.nr. 492)

 

2.04.52 afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

sociale zekerheid

- totstandkoming van een regeling met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk op grond waarvan in die landen geldende bepalingen over sociale en medische zorg mede van toepassing zullen zijn op de onderdanen van andere daarbij aangesloten landen 1949-1950 (inv.nr. 1)

- goedkeuring van het op 7 nov. 1949 te Parijs met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk gesloten verdrag tot uitbreiding en coördinatie van de toepasselijkheid van de wetgeving betreffende sociale zekerheid op de onderdanen van de landen, welke partij zijn bij het Verdrag van Brussel, 1950-1951 (inv.nr. 2)

 

ondersteuning in het buitenland

- circulaires aan gemeentebesturen over wetgeving sociale verzekering (Verdrag van België) en onderlinge uitbetaling (Duitsland) sociale verzekering(sgelden), 1947-1951 (inv.nrs. 13-15)

 

- reorganisatie Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland, 1945-1952 (inv.nr. 32)

 

- ondersteuning van (arme) Nederlanders in andere landen (Duitsland, Rusland, Frankrijk, Israël; Oostenrijk) 1945-1952 (inv. nrs. 33-40, 42, 49, 115)*

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Ter signalering:

- 2.04.48.14 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Centraal Bureau Verzorging Oorlogsslachtoffers, Rijksdienst Maatschappelijke Zorg 1945-1949

- 2.04.48.16 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Coördinatiecommissie voor Gerepatrieerden 1950-1952

- 2.04.51 Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Hulpverlening Oorlogsslachtoffers en Evacuatiezaken 1945-1947

(inv.nr. 78, Hulpverlening aan slachtoffers die naar het buitenland willen vertrekken, 1946)

Titel Dossierbeschrijving Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen / Maatschappelijke Zorg
Inventaristekst

2.04.52 afdeling Maatschappelijke Zorg

 

inv.nrs. 33-40, 49, 115 ondersteuning van (arme) Nederlanders in andere landen (Duitsland, Rusland, Frankrijk, Israël; Oostenrijk) 1945-1952

De dossiers bevatten correspondentie met diverse correspondenten betreffende financiële ondersteuning, voedseldistributie en wederzijdse uitleiding krankzinnigen.

Algemeen

Naam, varianten

1918 afdeling Armwezen

1948 afdeling Maatschappelijke Zorg

Organisatie en inrichting

Algemeen, zie: Ministerie van Binnenlandse Zaken

 

De afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken bestond van 1918-1947. De afdeling Maatschappelijke Zorg ontstond in 1948 uit een samenvoeging van de onder het Ministerie van Binnenlandse Zaken vallende afdeling Hulpverlening Oorlogsslachtoffers en Evacutiezaken en bovengenoemde afdeling Armwezen. De afdeling MZ kende twee onderafdelingen genummerd I en II. In 1952 werd de afdeling overgeheveld naar het toen opgerichte Ministerie van Maatschappelijk Werk.

Taak, activiteiten

De afdeling Armwezen en later Maatschappelijke Zorg-I was o.a. belast met de toepassing van de Armenwet (1912). Onderdeel hiervan was ondersteuning (op rijkskosten) van en hulpverlening aan Nederlanders in het buitenland. In 1927 werd ter coördinatie en uniformering van de behandeling van steunaanvragen in Arnhem opgericht de 'Rijksdienst ter ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland ter voorkoming van hun uitleiding naar Nederland', de latere 'Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland'. Deze Rijksdienst viel onder verantwoordelijkheid van de afdeling Armwezen en had als voornaamste werkgebied Duitsland, België en Frankrijk.

 

Onderafdeling MZ-II hield zich vooral bezig met de zorg voor diverse soorten oorlogsslachtoffers en gerepatrieerden o.a. uit Nederlands-Indië / Indonesië. In de periode tussen 1945-1952 hebben er plannen bestaan om deze afdeling uit te bouwen tot of uit te breiden met een Rijksdienst voor de Maatschappelijke Zorg.

Voorloper

Binnenlandse Zaken, afdeling Volksgezondheid en Armwezen

Opvolger

Ministerie van Maatschappelijk Werk

Typering instelling
Typering taken
Kerkelijke denominatie / zuil
Doelgroepen
Literatuur

Blom, F., e.a., De afdeling Maatschappelijke Zorg (Ministerie van Binnenlandse Zaken) 1948-1952. Literatuurrapport (Winschoten 1984) 42 p.

 

Houwaart, D., en H. van der Linde (red.), Fragmenten uit de geschiedenis van Binnenlandse Zaken (Den Haag 1986). [herziene herdruk, 2 dln.]

Doorgenomen archieven / series

a) 2.04.55 Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen 1918-1947

b) 2.04.52 Binnenlandse Zaken, afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a) volledig

b) beperkt, voor inv.nrs. betreffende personen is toestemming van de directeur van het Nationaal Archief nodig

Omvang; inventarisnummers

a) 27,5 m., 801 inv.nrs.

b) 1,5 m., 183 inv.nrs.

Informatiedrager
Vernietigd

a) zie inleiding inventaris, vernietigingspercentage 76 %

b) zie inleiding inventaris, bewaarpercentage 11 %

Toegang(en)

a) Inventaris van het archief van de afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1866) 1918-1947 (1966).

 

b) Inventaris van het archief van de afdeling Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1946) 1948-1952 Winschoten 1985) 50 p.[CAS-inventaris, nr. 5, met historische en archivistische inleiding (p. 6-14) en bijlagen: I concordans van codenummers naar inventarisnummers; II lijst van KB's, ministeriële beschikkingen en circulaires waaraan de afdeling heeft meegewerkt; III lijst van personeelsleden van de afdeling].

Kenmerk toegang

afzonderlijke beschrijving

Indices op toegang

a) geen

b) trefwoordenindex

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-b) onbekend

 

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a-b) geen

opmerkingen structuur archief

a-b) Oorspronkelijk was het archief geordend volgens het verbaalstelsel. Vanaf 1949 is een deel geordend volgens de algemene code van Binnenlandse Zaken, die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Seriële bescheiden

geen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

geen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1947 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-België (extern)
  • 1951 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-Duitsland (extern)
Verwijzingen naar wetten, Multilateraal
  • 1948-1949 Verdrag van Brussel, coördinatie sociale zekerheid (extern)
Inhoud overig

2.04.55 afdeling Armwezen 1918-1947

ondersteuning in het buitenland

Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1924-1946 (inv.nrs. 451-460)

- personeel van de Rijksdienst 1924-1946 (inv.nr. 451)

- verhaal van ondersteuningskosten ten behoeve van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1929-1946 (inv.nr. 454)

 

- aanvulling en uitvoering vestigingsverdrag met Duitsland 1918-1946 (inv.nrs. 461-462)

- verklaring minister van Binnenlandse Zaken over de noodzaak te moeten beschikken over rijksgelden in Duitsland, ten behoeve van behoeftige Nederlanders aldaar 1946-1947 (inv.nr. 485)

- regeling van ondersteuning van Nederlandse armlastigen in België 1920-1946 (inv.nr. 487)

- regeling van de ondersteuning en repatriëring van Nederlanders in China 1945-1946 (inv.nr. 492)

 

2.04.52 afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

sociale zekerheid

- totstandkoming van een regeling met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk op grond waarvan in die landen geldende bepalingen over sociale en medische zorg mede van toepassing zullen zijn op de onderdanen van andere daarbij aangesloten landen 1949-1950 (inv.nr. 1)

- goedkeuring van het op 7 nov. 1949 te Parijs met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk gesloten verdrag tot uitbreiding en coördinatie van de toepasselijkheid van de wetgeving betreffende sociale zekerheid op de onderdanen van de landen, welke partij zijn bij het Verdrag van Brussel, 1950-1951 (inv.nr. 2)

 

ondersteuning in het buitenland

- circulaires aan gemeentebesturen over wetgeving sociale verzekering (Verdrag van België) en onderlinge uitbetaling (Duitsland) sociale verzekering(sgelden), 1947-1951 (inv.nrs. 13-15)

 

- reorganisatie Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland, 1945-1952 (inv.nr. 32)

 

- ondersteuning van (arme) Nederlanders in andere landen (Duitsland, Rusland, Frankrijk, Israël; Oostenrijk) 1945-1952 (inv. nrs. 33-40, 42, 49, 115)*

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Ter signalering:

- 2.04.48.14 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Centraal Bureau Verzorging Oorlogsslachtoffers, Rijksdienst Maatschappelijke Zorg 1945-1949

- 2.04.48.16 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Coördinatiecommissie voor Gerepatrieerden 1950-1952

- 2.04.51 Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Hulpverlening Oorlogsslachtoffers en Evacuatiezaken 1945-1947

(inv.nr. 78, Hulpverlening aan slachtoffers die naar het buitenland willen vertrekken, 1946)


Doorgenomen archieven / series

a) 2.04.55 Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen 1918-1947

b) 2.04.52 Binnenlandse Zaken, afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a) volledig

b) beperkt, voor inv.nrs. betreffende personen is toestemming van de directeur van het Nationaal Archief nodig

Omvang; inventarisnummers

a) 27,5 m., 801 inv.nrs.

b) 1,5 m., 183 inv.nrs.

Informatiedrager
Vernietigd

a) zie inleiding inventaris, vernietigingspercentage 76 %

b) zie inleiding inventaris, bewaarpercentage 11 %

Toegang(en)

a) Inventaris van het archief van de afdeling Armwezen van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1866) 1918-1947 (1966).

 

b) Inventaris van het archief van de afdeling Maatschappelijke Zorg van het Ministerie van Binnenlandse Zaken (1946) 1948-1952 Winschoten 1985) 50 p.[CAS-inventaris, nr. 5, met historische en archivistische inleiding (p. 6-14) en bijlagen: I concordans van codenummers naar inventarisnummers; II lijst van KB's, ministeriële beschikkingen en circulaires waaraan de afdeling heeft meegewerkt; III lijst van personeelsleden van de afdeling].

Kenmerk toegang

afzonderlijke beschrijving

Indices op toegang

a) geen

b) trefwoordenindex

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-b) onbekend

 

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a-b) geen

opmerkingen structuur archief

a-b) Oorspronkelijk was het archief geordend volgens het verbaalstelsel. Vanaf 1949 is een deel geordend volgens de algemene code van Binnenlandse Zaken, die weer was afgeleid van de basisarchiefcode van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten.

Seriële bescheiden

geen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

geen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1947 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-België (extern)
  • 1951 Verdrag inzake sociale verzekering Nederland-Duitsland (extern)
Verwijzingen naar wetten, Multilateraal
  • 1948-1949 Verdrag van Brussel, coördinatie sociale zekerheid (extern)
Inhoud overig

2.04.55 afdeling Armwezen 1918-1947

ondersteuning in het buitenland

Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1924-1946 (inv.nrs. 451-460)

- personeel van de Rijksdienst 1924-1946 (inv.nr. 451)

- verhaal van ondersteuningskosten ten behoeve van behoeftige Nederlanders in het buitenland 1929-1946 (inv.nr. 454)

 

- aanvulling en uitvoering vestigingsverdrag met Duitsland 1918-1946 (inv.nrs. 461-462)

- verklaring minister van Binnenlandse Zaken over de noodzaak te moeten beschikken over rijksgelden in Duitsland, ten behoeve van behoeftige Nederlanders aldaar 1946-1947 (inv.nr. 485)

- regeling van ondersteuning van Nederlandse armlastigen in België 1920-1946 (inv.nr. 487)

- regeling van de ondersteuning en repatriëring van Nederlanders in China 1945-1946 (inv.nr. 492)

 

2.04.52 afdeling Maatschappelijke Zorg 1948-1952

sociale zekerheid

- totstandkoming van een regeling met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk op grond waarvan in die landen geldende bepalingen over sociale en medische zorg mede van toepassing zullen zijn op de onderdanen van andere daarbij aangesloten landen 1949-1950 (inv.nr. 1)

- goedkeuring van het op 7 nov. 1949 te Parijs met België, Luxemburg, Groot-Brittannië en Frankrijk gesloten verdrag tot uitbreiding en coördinatie van de toepasselijkheid van de wetgeving betreffende sociale zekerheid op de onderdanen van de landen, welke partij zijn bij het Verdrag van Brussel, 1950-1951 (inv.nr. 2)

 

ondersteuning in het buitenland

- circulaires aan gemeentebesturen over wetgeving sociale verzekering (Verdrag van België) en onderlinge uitbetaling (Duitsland) sociale verzekering(sgelden), 1947-1951 (inv.nrs. 13-15)

 

- reorganisatie Rijksdienst voor de ondersteuning van behoeftige Nederlanders in het buitenland, 1945-1952 (inv.nr. 32)

 

- ondersteuning van (arme) Nederlanders in andere landen (Duitsland, Rusland, Frankrijk, Israël; Oostenrijk) 1945-1952 (inv. nrs. 33-40, 42, 49, 115)*

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Ter signalering:

- 2.04.48.14 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Centraal Bureau Verzorging Oorlogsslachtoffers, Rijksdienst Maatschappelijke Zorg 1945-1949

- 2.04.48.16 Ministerie van Binnenlandse Zaken, Coördinatiecommissie voor Gerepatrieerden 1950-1952

- 2.04.51 Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Hulpverlening Oorlogsslachtoffers en Evacuatiezaken 1945-1947

(inv.nr. 78, Hulpverlening aan slachtoffers die naar het buitenland willen vertrekken, 1946)


Analyse archivalia

Titel Dossierbeschrijving Ministerie van Binnenlandse Zaken, afdeling Armwezen / Maatschappelijke Zorg
Inventaristekst

2.04.52 afdeling Maatschappelijke Zorg

 

inv.nrs. 33-40, 49, 115 ondersteuning van (arme) Nederlanders in andere landen (Duitsland, Rusland, Frankrijk, Israël; Oostenrijk) 1945-1952

De dossiers bevatten correspondentie met diverse correspondenten betreffende financiële ondersteuning, voedseldistributie en wederzijdse uitleiding krankzinnigen.