Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

 
English | Nederlands
B BR_G_X003v_012_1 C BR_K_X002v_012_1 BR_K_X003r_012_2

A: Primaire registratie, niet voorhanden.
B: AGH 574 (groot register Brabant), f. 3v-4v, nr. 8 (7) (1326 mei 8-ws. 1331 juli 23, naar A).
Opschrift:

Jan van Drongelens ambochten.

C: AGH 575 (klein register Brabant), f. 2v-3r, nr. 12 (wrs. 1336 mrt. 14-ca. 1340 mrt., naar B).
Editie/regest: Van Mieris, ChHZ II, p. 262.

De identieke oorkonde op naam van de hertog van Brabant en bestemd voor de graaf, genoemd in de afsluitende notitie, betreft nr. BR 11. Zie voorts nr. BR 13.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Wi Willaema graveb van Heynnegouwenc etc. maken cond allen luden dat wi met enend edelen manne ende ene moghende, onsen lieve neve den hertoghe van Lotterikee, van Brabant ende van Lochorstf, van den hoghen gherechte van den ambochten die Jan van Drongheleng besit ende Jan van Hoysdenh zeghet dat hem toe behoren soude, over een ghedraghen sien alsei dat die here van Erkelj die hoghe gherechten k van den ambochten voirs. in sinen handen hebben zal ende besitten van beyden partien weghen, tot diere tijd dat besceyden es wie dat hoghe gherechte van hem l twien met den rechte van den hertoghem voirs. houden zal. Voirtn zullen wi den hertoghe voirs. sinen scade die hem zelven ghesciet es an sinen propren goede, ende den scade die sine porteren van den Boscheo ende sinen mannen ende sinen luden die onse vyande niet en sien, ghelden also groet alse edelenp luden here Florensq r Bartoud den here van Machlen, heren Gherards here van Voirne, borchgrave van Zeelandt, here Janne here van Ercle, heren Rotgieru van Levedale, riddere, ter waerheyde vindenv zullen ende groten dat hem ghesciet es van onsen luden die wi ghesent hadden omme onse viande te cranken, ende dair of zullen wi bi deser viere ghemeenre acorde voirscreven hem ghelden ende sine w ghemoede hebben voir alle ding; ende des ghelike zal ons die hertoghe voirs. voir alle ding onse scade ghelden die ons ghesciet es an onsen properen goede van onsen ouderen toe comendex bi desen vieren voirscreven, in alre manieren als wi hem sine scade ghelden zullen. Voird sien wi van allen tuyste, broke ende eyske die die hertoghe van Brabant voirs. ende sine helperen ons ende onsen helperen eyskende sijn, ende wi ende onse helpere hem weder, van dery oirloghe van Hoysdennez ende dat dair of roert tote op den dach toe van huden, ende van allen tuyste, broke ende eyske die wi ende onse helpere ende die van den Broekea' eyskende sien Janne van Hoysdenne, Janne van den Elshoute ende horen helperen, ende si ons weder, ende van allen tuyste, broke ende eyske die hair Jan van der Dussen, ridder, Jan van Dronghelen, Jan van Wiscleb', Heynricc' Marien sone, Tielman die Moilnaerd' ende hoir helperen eyskende sien Janne van Hoysdenne, Janne van dene' Elshoute ende horen helperen, ende si weder, uyt ghenomen den here van Zalsen berghef' die hem zelven uyt gheset hevet, ghebleven sien an den here van Machlen, den here van Voirne, den here van Ercleg' ende an heren Roggierh' van Levedale voirs.; ende so wat dese viere voirscreven ghemeenlike over een draghen ende met ghemenen acoirde zegghen zullen van der  oirloghe voirs., dat gheloven wi voir ons ende voir onsen helperen ende voir die van den Broekei', voir heren Janne van der Dussen, ridder, Janne van Dronghele, Janne van Wiskej', Heynrick' Marien sone, Tielman die Moilnaerl' ende horen helperen trouweliken te houden ende te doen houden. Ende waer dat zake dat dese viere segghers voirs. in enighen ponte discordeerden, so souden si eer si enich segghen seyden van der  oirloghe voirs. enen over man nemen bi ghemenen acoirde, ende die hem alle vieren ghenochde; ende met wilken hore twien van hem viere voirs. dair die over man mede over een droghe alse van den ponte dair si omme discoirdeerden, dat soude ghestade bliven. Ende omme dat wi ene ghestadem' soene hebben willen, so hebben wi gheloeft hoir segghen te houden, oec so wat si segghen van der orloghe voirs.; ende endadenn' wijs niet, wi souden den hertoghe voirs. gheven tien dusent pond Tornoyseo', den groete over zestien penninghe ghereekent. Ende hier bi zullen die herthoghe ende sine helperen voirs. ende wi ende onse helperen onderlanghe versoent sijn, ende die partien voirscreven ende hoir helperen onderlanghe versoent sijn, ende Jan van Hoesdenne ende Jan van Elshoute ende hoir helpere tyeghens ons, onsen helperen ende dien van den Broekep' onderlanghe versoent sijn, ende hair Jan van der Dussen, ridder, Jan van Dronghelen, Jan van Wiscleq', Heynricr' Marien sone, Thielman die Moilnaers' ende hoir helpere tyeghens den hertoghe ende sine helperen versoent sien, ende alle die ghene die ter oirloghe voirs. behoiren ende hoir helperen van allen siden; ende die in dese soene ghesoent sien alse voirscreven es, die zullen hoirs goeds vriliken ghebruken ghelike dat si deden eer die oirloghe voirs. beghonde. Ende waer dat zake dat van desen vieren seggheren voirs. enich storve of kenlike noet sake hadde, soe souden wi van onser zide waer dat hi ons dair ghebrake, jof die hertoghe voirs. van siere siden waer dat hi hem ghebraket', enen anderen in sine stede setten; ende alle dese stucken voirsreven sonder arghenlist.

In oirkonde etc.  Ghegheven tote Machlen des dinxendaghes voir sinteu' Lucas dach ewangelisten int jaer ons Heren M CCC een ende twintich.

 

v' ¶ Et nos habemus talem litteram de verbo ad verbum sub sigillo magno ducis Brabantie, quam Gherardusw' Alewini posuit sub Enghelbartox' receptorey' Northollandiez'.

[Dienstaantekening:]

Per commune consilium domini et ducis.

a
Will. BC.
b
..grave C.
c
Heynn. B; van Heynnegouwen ontbr. C.
d
onsen C.
e
de eerste e onduidelijk (gecorrigeerd uit i?) B; Lottrike C.
f
aldus BC; lees Limburch.
g
Dronghele (hierna steeds zonder eind-n) C.
h
Hoysdaen C.
i
laatste letter onduidelijk B; also C.
j
Arkel C.
k
hier van den hoghen ambochten die Jan van Dronghelen (Dronghele C) besit ende Jan van (Dronghelen, doorgestreept B) Hoysdenne (Hoysdane C) seghet dat hem toe (te C.) behoirren soude over een ghedraghen sien als dat die here van Erkel (Arkel C.) die hoghe gherechten herhaald BC, in C doorgestreept.
l
hier beyden, doorgestreept B.
m
van den hertoghe op rasuur B.
n
Voir B.
o
Busche C.
p
hier en hierna (delen van) letters verdwenen in vouwen in het perkament C.
q
Flor. C.
r
hier en hierna tekstverlies vanwege een groot gat in het perkament ten gevolge van muizenvraat C.
s
Gher. BC.
t
Zeell. C.
u
Rogier C.
v
verbeterd uit ondervinden d.m.v. doorhaling en expunctie van de eerste vijf letters B.
w
hier ghe, doorgestreept B.
x
comē BC.
y
den C (oirloghe ook hierna in B consequent vrouwelijk, in C mannelijk).
z
Hoysdane C; deze naam vervolgens steeds zo geschreven.
a'
Broke C.
b'
Wiskel C.
c'
Henr. C.
d'
Moelnair C.
e'
boven de regel toegevoegd B.
f'
aldus B; Zaffen (verbeterd uit Zalsen) b'ghe C.
g'
Arcle C.
h'
Rogier C.
i'
Broke C.
j'
Wiskel C.
k'
Henr. C.
l'
Moelnar C.
m'
ghstade, gh in tweede instantie tussengeschreven B.
n'
en deden C.
o'
Torn. BC.
p'
Broke C.
q'
Wiskel C.
r'
Henr. C.
s'
Moelnair C.
t'
jof die hertoghe ... ghebrake boven de regel en in de marge toegevoegd B.
u'
voirsinte, de woorden gescheiden d.m.v. een verticale streep B.
v'
hier vóór in de marge: Nota BC.
w'
Gher'dus B; Ger'dus C.
x'
Enghelberto C.
y'
eind-e verbeterd uit i B.
z'
Northoll. BC.
Oorkonder: graaf Willem III
Destinataris: hertog Jan III van Brabant