Floris Berthout heer van Mechelen, Gerard heer van Voorne, burggraaf van Zeeland, Jan heer van Arkel en Rogier van Leefdaal, ridders, scheidslieden in de oorlog om Heusden tussen enerzijds hertog (Jan III) van Brabant en diens helpers en anderzijds graaf (Willem III) en diens helpers, alsmede in de twist tussen enerzijds graaf Willem III en de inwoners van de Broek en anderzijds Jan van Heusden en Jan van den Elshout, en voorts in de twist tussen enerzijds heer Jan van der Dussen, ridder, Jan van Drongelen, Jan van Wissel, Hendrik Marienz. en Tielman de Molenaar en anderzijds Jan van Heusden en Jan van den Elshout, doen uitspraak in die geschillen en leggen een algemene zoen op.
Zoene tuysschen Brabanta ende Hollantb.
Wi Florens Bartoudc here van Machlen, Gherardd here van Voirne, borchgrave van Zeelande, Jan here van Erclef ende Rogier van Levedale, riddere, segghere van allen tuyste, broeke ende eyske die een edel man die hertogheg van Lotrikeh, van Brabant ende van Limbourchi ende sine helpere eyskendej sijn enen edelen man den grave van Heynnegouwenk, van Hollandl, van Zeelandm ende here van Vriesland ende sinen helperen, ende die grave van Heynnegouwen voirs. ende sine helperen weder eyskende sien den hertoghe vano Brabant ende sinen helperen voirs., van der oirloghe van Hoysdenp ende dat dair of roert ende ghesciet sien toit op den dach toe van huden, ende alle tuyste, broeke ende eyske die die grave van Heynnegouwen ende sine helpere voirs. ende die van den Broekeq ende hoir helpere eyskende sijn Janne van Hoesdenne, Janne van den Elshoute ende horen helperen, ende si him weder, ende van allen tuyste, broke ende eyske die hair Jan van der Dussen, ridder, Jan van Dronghelenr, Jan van Wischels, Heynrict Marien soneu, Tielman die Moelnaerv ende hoir helpere eyskende sijn Janne van Hoesdenne, Janne van den Elshoutew ende horen helperen, ende si hem weder, uytghenomen den here van Saffenberghe, also alse die brieve x van den conpromessen spreken die die hertoghe ende die grave voirs. malc anderen dair of bezeghelt over ghegheven hebben, maken cond alle luden dat wi alle viere segghers voirscreven bi ghemenen acorde over een ghedraghen sien ende uten onse segghen in dier manieren dat hier na ghescreven staet.
In den eersten segghen wi dat die grave van Heynnegouwen voirs. ghelden zal den hertoghe van Brabant voirs. voir sine scade an sinen properen goede ende siere poirters scade van den Bosche, siere mannen ende siere lude scade die sgraven voirs. viande niet en sien, vijf ende twintich hondert pond Tornoysey, den groeten Tornoyse over zestien penninghe gherekent; ende dese ghelike zal die hertoghe voirs. ghelden den grave voirscreven voir sinen scade an sine properen goede ende siere lude scade vijf hondert pond Tornoyse, payments voirseyd. Ende dit ghelt van beyden siden voirscreven zalmen betalen die ene helfte tote sinte Jans misse middez zomera' ende die ander helft te Kersavondb' naist comende.
Voirt zal Jan van Dronghelenc' sine handen of treckend' van den hoghen gherechten die heme' die here van Saffenberghe gaf, ende dair mach die hertoghe voirs. sinen wille mede doen; maer waer dat die here van Safffenberghe noch tote des hertoghen ghenade voirs. quame ende hi ant goed van Hoesden gheraectef', so mochte Jan voirs. sijn recht an den here van Saffenberghe voirnoemd vervolghen.
Voirt zal Jan van Hoysden gheven Janne van Dronghele omme vrienscappe ende voir sijns broeders doetg' vijftich pond Tornoyse syaers, paymentsh' voirscreven, in rechten liene van hem te houden; ende die zal hi hem bewisen op ombecommert goed dair se Jan van Dronghelei' voirs. vriliken jaerlix op voren mach.
Vord zal Jan van Hoysden den grave van Heynnegouwen voirs. op draghen in vrien goede hondert pond Tornoyse sjaers, payments voirs., in rechten liene van den grave voirs. te houden; ende hi zal den grave voirs. dienen enen dienste int sgraven oirloghe, alst die grave begheert, met hondert man zes weken ende op sijns zelfs coste, dairt jeghens den hertoghe niet en es.
Voird zal Janj' van Elshoute den grave voirs. opdraghen in vrien goede vijftich pond Tornoyse sjaers, payments voirs., ende die zal hi van den grave voirs. in rechten liene houden boven den liene dat hi nu van hem houd.
Voirdk' zegghen wi alle doden, brant, roef ende smerte an beyden syden quite, ende elc man an beyden siden op sijn goed ende op sijn recht dair hi op was ter tijd doe dit oirloghe eerst beghonde, ende des vriliken ghebruken sonder enigherandel' m' si jof anetalinghen' die roeren mochte van desen oirloghe voirscreven.
Ende alle ponte die van desero' oirloghen voirs. roeren ende die wi in desen brief niet en segghen, die houden wi noch tonsen verclaersen. Ende van Heynricp' Marien soensq' ende Jan Hessels soensr' vanghenesse, omme dat wi niet zeker en weten weder dat si tote der oirloghe van Hoysden voirseyd toe behoren jof en doen, so houdens' wi dat noch an ons tote onsen onsen verclaersen tusken nu ende sinte Jans misse midsomer naist comende.
Ende hier mede segghen wi ene alinghe soene tuysken den hertoghe van Brabant ende den grave van Heynnegouwen ende van Hollantt' ende horen helperen voirs., ende dair mede zullen si onderlanghe ghesoent u' sien; ende hair Jan van der Dussen, ridder, Jan van Dronghelenv', Jan van Wischelw', Heynricx' Marien sone, Thielmany' die Moilnaerz', die van den Broekea'' ende hoir helpere tyeghens den hertoghe ende sinen helperen voirs. versoent sien; ende Jan van Hoysdenb'' ende Jan van denc'' Elshouted'' ende horene'' helperen tyeghens den grave ende sinen helperen voirs. versoent sien; ende Jan van Hoysden, Jan van den Elshoute ende hore helperef'' ende hairg'' Jan van der Dussen, ridder, Jan van Dronghelenh'', Jan van Wiskel, Heynrici'' Marien sone Tielman die Moilnaerj'', die van den Broeke ende hoyr helpere an beyden side onderlanghek'' versoent sienl''. Ende allen tuyste, m'' broke ende eyske die si mallic anderen eysken mochten van den orloghe voirs., ende elc mans goed an beyden ziden, zal also vri ende alson'' ombecomert wesen alst was des dinxdaechso'' voir sinte Lucas dachp'' doe wi dit segghen eerst an ons namen; ende so wie dair of an beyden siden yet op gheboirt heeft zeder die tijd, die zalt den anderen wedergheven. Ende soe wie onse segghen voirscreven niet en helde, soude ghelden tien dusent pond Tornoyse also alse die compromesse q'' dair of houden; ende so wie die soene brake, dat waer op sijn lijf ende op sijn goed. Ende alle stucken voirscreven sonderr'' arghenliste.
Ende omme dat wi alle viere segghers voirscreven met ghemenen acoirde dit segghen over een ghedraghen hebben, so hebben wi desen brief open bezeghelts'' met onsen zeghelen. Ghegheven te Machlen des dinxendaghes na Dertiendaghe int jaer ons Heren M CCC een ende twintich.
t'' ¶ Hanc litteram posuit Gherardusu'' Alewini de Leyden sub Enghelbartov'' receptore Northollandiew''.
Per consilium omnium oppidorum de Hollandiax'', Zeellandiay'' et de Kenemariaz''.
- Floris Berthout heer van Mechelen, ridder
- Gerard heer van Voorne, burggraaf van Zeeland, ridder
- Jan heer van Arkel, ridder
- Rogier van Leefdaal, ridder
- hertog Jan III van Brabant
- Lotharingen
- Limburg
- graaf Willem III
- Henegouwen
- Holland
- Zeeland
- Friesland
- Heusden
- de Broek(?)
- Jan van Heusden
- Jan van den Elshout
- heer Jan van der Dussen, ridder
- Jan van Drongelen
- Jan van Wissel
- Hendrik Marienz.
- Tielman de Molenaar
- heer van Saffenberg
- Den Bosch
- Jan Hesselsz.
- Mechelen
- Gerard Alewijnsz. van Leiden
- Engebrecht (van Voorschoten) rentmeester van Noordholland
- Kennemerland
- scheidsman
- twist
- misdrijf
- eis
- edele
- helper
- aanspraken
- oorlog
- oorkonde
- overeenkomst
- bezegeling
- uitspraak
- vergoeding
- schade
- eigen goed
- poorter
- leenman
- vijand
- betaling
- sint Jansdag te midzomer
- Kerstmis
- hoge gerecht
- genade
- goederen
- recht
- vriend
- doodslag
- recht leen
- innen
- opdracht
- dienst
- bevel
- kosten
- jaarrente
- brandstichting
- roof
- verwonding
- gebruik
- gevangene
- zoen
- teruggave
- boete
- lijf en goed
- open brief
- Dertiendag
- stad