Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

De stadhouder en raden van keizer (Karel V) in Holland, Zeeland en Friesland geven vidimus van een oorkonde d.d. 1339 mei 30, waarin graaf Willem IV Jan van Besoijen beleent met het nader omschreven ambacht Besoijen alsmede met de molen, het veer en de gruit aldaar, waarbij hij regelingen treft voor de uitoefening van de jurisdictie en de inning van de boetes bij misdrijven, en hij de boetes vaststelt bij overtreding van het maal- en gruitrecht.

Die heere van Beveren, vander Veere, Vlissingen, Brouwershaven, Duvelandt ende stadthouder generael, deerste ende andere raden des kaijsers over Hollandt, Zelandt ende^b Vrieslandt, doen te weten ende certificeren eenen ijgelijcken die desen onsen letteren sullen sien, handelen off hooren lesen dat wij ten date van desen gesien, gevisiteert, gehandelt ende hooren lesen hebben zeeckere opene brieven, geschreven in francijn, beginnende 'Willem grave van Henegouwen' ende in date des sondachs nae des heijlichs Sacraments dach in't jaer ons Heeren duijsent drije hondert negenendertich, met een groen uijthangenden zegel in enkelen staerte, welck segel was eensdeels gebroocken overmits d'ouderdom, onder welcke brieff geschreven stont 'Per dominum, ad relationem Th. Muluale', onder stont noch 'R. Bloer', teijnden den selven brieff stont noch 'S. Raso de Liedekerke^c'; welcken brieff was gans, gaeff ende ongeraseert off ongecancelleert, ende volcht den teneur van dien hier nae van woorde te woorde.

Willem grave van Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt ende heere van Vrieslant maecke cont ende ende kennelijck allen den geenen die desen brieff sullen sien ofte hooren lesen dat wij verlijdt hebben ende verlijden Jan van Besoijen dat ambacht van Besoijen, noordewaert te^d Drongelen te halver Maze, streckende zudewaerts up tot Claus Gheraerds zoens ambacht toe, westwaerts aent ambacht vander Zijdewijn, streckende oostwaerts tot Waelwijck toe, die moelen in Bijsoeijen met hoere stede, dat weer in Besoeijen met zijne steeghe, ende die gruet stede in Besoeijen, te houden Jan van Besoeijen, hij^e ende zijne rechte erffgenaemen ofte zijne naecomelingen van ons ende van onsen erffgenaemen ^f van onsen^g naecomelingen tot eenen rechten erffleen ende niet te versterven, dat is te verstaen die broecken die verschijnen sullen in Jans ambacht voirs. beneden thien ponden dat die zijne suelen wesen, ende dat wij ons des niet bewinden en seulen; ende alle broecken die thien pont zijn off daer boven, daer zal Jan van Besoeijen voirs., zijn erffgenaeme off sijn naecomelinge off hebben den derden penninck. Waert dat saecke dat ijemant verboerde zijn lijff ende zijn goet in Jans ambacht voors. die in mijnen lande geseten zijn off gegoet, daer sal Jan van Besoeij[en]^h voors., hij ende sijn erffgenaemen ofte zijn naecomelingen aff hebben den derden penninck vanden goede. Voort soo geloeven wij Jan van Besoeijen voors. dat wij noch onzen balliu die nu ter tijt es ofte naemaels wesen suelen niemantⁱ en suelen laeten verdingen van alsulcke broecken als ons verschijnen suelen in sijnen ambocht voirs., en zij bij hem oft bij den gheenen die naemaels ambachts ^j sal wesen. Voert soo geloeven wij Jan voors. ende zijnen erffgenaemen ofte naecomelingen: waert dat saecke dat ijemant sijn lijff verbeurde in zijnen ambochte, waer hij van buten landts off van binnen, ende waere hij gevangen ofte ongevangen, dat onze bailiu die nu es ofte naemaels wesen suelen geen landtwinninge en zuelen laeten winnen in onzen land[e], en sij bij Jan voors. Ende waert dat saecke dat ijemant quame in onsen lande die zijn lijff ende zijn goet verboert hadde in Jans ambacht voirs. die tegen Jan niet gedaen en hadde, soo mach Jan off zijne erffgenaemen off zijne naecomelingen voirs. begeren aen onsen balliu dat hij hem die man houde, ende levere hem in onse vangenisse te Dordrecht totter tijt toe dat hij sijn gemoede hadde; ende men sallen niet uuijt onser gevanghenisse doen, en zij bij Jans wille voors. Waert dat saecke dat onsen balliu dien man niet en vinge, zoo mach Jan van Besoeijen voirs. off zijnen erffgenaemen off zijne naecomelingen dien man zelver vangen, waer hij es in onsen lande, ende in onser vanghenisse brengen. Ende wie Jan voirs. toegebiet off vermaent die in^k onsen landen geseten zijn, die sal hem helpen dien man vangen; ende waert saecke dat hijs niet en dede, dat souden wij houden aen zijn lijff ende goet. Voert soo hebben wij Jan van Bijsoijen off zijn recht erffgenaemen ofte zijn naecomelingen gegeven: soo wie dat tot zijne moelen niet en maelt, noch tot zijnre gruet geene gruet en haelt, die in Jans ambacht geseten zijn voirs., die mach hij affpanden thien schellingen Hollants^l alsoe dick als hij buijten maelt off gruet haelt; ende waert zaecke dat ijemant ander bier brouwede off tapde^m, die sal met halve gruet gelde quijt wesen.

Ende om dat wij willen dat dit vast ende stede blive, ende waele gehouden wort Jan van Besoijen ende sijn erffgenaemen off zijn naecomelingen van ons ende van onsen erffgenaemen ende van onsen naecomelingen, soo hebben wij desen open brieff besegelt met onsen zegele. Gegeven tot Sente Gheertruijdenberghe des sondachsⁿ nae des heijlichs Sacraments dach int jaer ons Heeren duijsent drije hondert negen ende dertich.

Onder stont geschreven: 'Per dominum, ad relationem Th. Muluale; R. Bloer', teijnden aen stont noch: 'S.^o Raso de Lideckerke^p'.

In kennesse van desen hebben wij aen desen vidimus, twelck wij bevonden hebben naer voergaende collatie te accorderen metten voors. originale, doen hangen tzegel^q van justicie van desen Hove, ende geordonneert Jan van Dam, greffier vanden voors. Hove, dit te teijckenen. Twelck ick Jan van Dam deur ordonnantie alsvoren zulcx gedaen hebbe. Gedaen inden Hage den VI^en september anno XV^C negenenveertich.

Was op de plijcque onderteijckent 'J. Dam'^r, ende besegelt met een uijthangenden zegel in rooden wasse aen een dubbelde francijne staerte.