Registers van de Hollandse grafelijkheid 1299-1345

Graaf Willem III geeft een keur aan de poorters van Dordrecht waarin hij enkele aspecten van hun rechtspraak regelt; de oorkonde wordt meebezegeld door de stad Dordrecht.

De bovenstaande datering is gebaseerd op de veronderstelling dat de paasstijl is toegepast. Zie de Inleiding.

De tekst van deze oorkonde is ook geïnsereerd in een vidimus d.d. 1339 februari 17, door graaf Willem IV; zie nr. WI 265. Tekstuele varianten daaruit zijn in de onderstaande editie geannoteerd onder het sigle D.

De onderstaande tekst is gebaseerd op afschrift B.

Wi Willaem^a grave van Henegouwen^b, van Holland^c etc.^d maken kont allen luden^e dat wi bi rade ons Raeds onsen lieven ghetrouwen poirtren van Dordrecht^f, omme menighen trouwen^g dienst die si dicke wile ghedaen hebben^h vlitelike ⁱ ende ghetrouwelike onsen vordren ende ons ghedaen hebben ende altoes bereet sien te doene, aldusghedane vriheden als in desen brieve bescreven staen ghegheven hebben ende gheven met desen tyeghenwordighen brieve, ewelike blivende binnen onser voirnoemder poirte van Dordrecht^j.

Datmen alle jare des dinxendaghes, des woensdaghes ende des donresdaghes na Beloken Paeschen ende na Beloken Sinxen ende na Versuoren manendach na^k Keersdaghe^l ghedinghe houden sal dat men hieten zal poirter ghedinghe.

Ende so wie die binnen Dordrecht ende binnen anders datter vriheyt van Dordrecht toe behoird^m an erve jof an huze coemt met cope, met huwelike jof ⁿ dat hem ghegheven word jof ane coemt van besterfte jof met pandinghen na den rechte van der stede voerseyd, ende dat betoeghe int poirter ghedinghe, ende na dier tijd dat hijt ene warve int poirter ghedinghe betoecht hevet besit een jare ende enen dach onghekalengierd, dat hem na die tijd gheenrehande antale noch gheenrehande calaingie^o deren en zal an^p swilken^q goede van yemans weghen des dat goed voirmaels gheweest^r hadde, het ten^s ware dat zake dat yement die op swilken goede tesegghene hadde alle die tijt buten slands gheweest hadde ende dat kenlijc ware, die mochte binden eirste zes weken van dien dat hi binnen Dordrecht quame swilc goed antalen ende recht daer of vorderen van dat hire^t op te segghene hadde.

Ende alle dese voers. dinghe sien ghedaen behoudenliken verweesden kinderen hairs rechte na den rechte dat van outs^u binnen Dordrecht gheweest hevet, dats te wetene dat en ghiene wesen kindren goed vervremden en mach noch onterven van goede dat^v si in versterven ent voir oghen^w es, hen^x si bi haren gheboren voghet ende bi haren ghemeenen^{y z} vreende ende omme haren orbare, ende voer scepenen.

Voird so wie van scepenen binnen Dordrecht van onsen rechter^a' eens vonnessen vermaend word ende dat vaet, dat hi binnen dien viertienachten^b' naest comende van dat hijd ghevaet hevet dat^c' voird brenghen moet ende uten; ende die ghene die dat ghevaet hadde des niet en dade ende tsien utersten daghe binnen banne niet en ware jof niet voird comen^d' en mochte dat vonnesse tuten, so moet onse rechter, so wie dat ^e' hi si, bi tijde dat vonnesse an anderen^f' van den^g' scepenen die daer voir oghen sien vraghen ende die moeten^h' dat vonnesse binnen dien zelven daghe voirt brenghen ende uten. Ende es dat zake dat dat vonnesse des zelfs daghes niet ghewijst en word, soe moet onse rechter scepenen^i' ghemeenlike die dan binnen banne sien manen te gaen legghen up hoirs selfs coste, ende niet op der stede cost van Dordrecht voers., in ene herberghe daer hise in wijst bi goed donkene des meysten hoeps^j' van scepenen ende van rade, ende niet ute dien huse te sceydene eer dat vonnesse ghewijst es^k', op die boeten van zestich ponden; dats te wetene so wie dat ute dien huse van hem luden eer sceyde eert fonnesse ghewijst si^l', dat hi die boete verboerde^m', ende dieghene die legghende blive niet. Ende so wie van^n' dien raetsmannen^o' hare ghezellen tharen rade als tote swilken vonnesse van scepenen of van haren ghewaerden bode tote hem omboden ware ende daer toe niet en quame op dat hi binnen banne ware, die moet die rechter manen met den scepenen te comen legghen op sijns selfs cost in die selve herberghe, ende niet daer uyt te sceydene eer hi op sijn eed dien hi zuoer als^p' hi raeds man word sijn goed dinken gheseyt hadde van dien vonnesse den^q' scepenen dien omboden hadde, ende dat op die boeten van zestich ponden. Voird so wilken tiden dat die ghene die buten banne sien, sien si^r' scepenen ofte raed, binnen banne comen, so moetse onse rechter manen in die herberghe met den anderen comen te^s' legghen in dier^t' zelver manieren ende op die selve pene alst voerscreven es. Ende waer dat zake dat onse voernoemde rechter so wilken tiden dats te doen ware van vonnessen dat ghevaet ware ende andren te vraghene, ende niet vraghen en wilde oft van scepenen ende Raet te manen te legghene niet manen en wilde, so ^u' en souden scepenen^v' te ghenen rechte mit hem sitten eer hi daer toe ghedaen hadde dat hem daer toe behoird te doene ende hier voerscreven staet. Ende alle dese voirscreven dinghe zullen wesen sonder enigherhande arghelist.

Ende omme dat wi willen dat alle dese voerscrevene dinghe eweliken vaste ende ghestade blive, so hebben wi desen tyeghenwoirdighen brief^w' ghedaen^x' zeghelen met onsen eyghen seghele ende mit onser voerghenoemder stede zeghele van Dordrecht, die ghegheven was int jaer ons Heren M CCC ende vijftiene op den eirsten dach in^y' aprille.