Achtergrond

 
English | Nederlands
Achtergrond | Database | Geschiedenis | Selectie | Archieven | Handleiding | Bladeren | Zoeken |

Achtergrond

Met de komst van een uitgebreide bestuurlijke en ambtelijke organisatie in de Bataafs-Franse tijd nam de behoefte aan gerichte informatie over bestuur en samenleving toe. Dit betekende dat de overheid niet reactief meer optrad, maar zelf gegevens ging inzamelen. Deze gang van zaken lag in de lijn van de moderne staatswetenschappen uit de periode en sloot aan op de mogelijkheden om staten centraal te gaan organiseren.

In Nederland deden de soeverein en de ministeries gerichte verzoeken om inlichtingen aan provinciale en gemeentelijke overheden.

Globaal gezien gebeurde dit met deze doelstellingen:
  • bestuurlijke reorganisatie of centralisatie
  • ontwikkeling van nieuw inhoudelijk beleid
De gegevens bestaan niet alleen uit cijfers, maar vaak ook uit beschrijvingen. Ze waren vrijwel altijd voor eigen gebruik van de overheid bestemd. Slechts enkele, bijvoorbeeld over landbouw en onderwijs, werden als statistiek gepubliceerd.

Gebruikers van de database dienen in het oog te houden dat de verstrekkers van de inlichtingen heel andere doelen en inzichten konden hebben dan de vragende instelling. Soms was dit reden de opgave te overdrijven, soms om de zaken te bagatelliseren of helemaal achter te houden. Uiteraard was het ook weleens onmogelijk te gewenste informatie te verzamelen.