Rooms-katholieke religieuze broederschappen in Nederland in de 19e eeuw

O. L. Vrouw Onbevlekt Ontvangen

Noord-Hollands Archief, archief van het rooms-katholiek bisdom Haarlem 1853-1965, inv. nr. 1473, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1856, nr. 3814, inv. nr. 1475, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1857, nr. 2272, inv. nr. 1478, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1858, nr. 2354 en 2431, inv. nr. 1482, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1860, nr. 2763 en 2908 en inv. nr. 1483, agenda op de ingekomen en uitgaande stukken 1861-1862, nr. 154.

Algemeen

Blijkens Neerlandia catholica of het katholieke Nederland. Ter herinnering aan het gouden priesterfeest van Z.H. paus Leo XIII (Utrecht 1888) 463 heeft de broederschap op dat moment 2200 leden en zijn er 26 parochies aangesloten.

Specifiek

Parochie: op 17 december 1856 komt bij de bisschop van Haarlem een klacht van pastoor Le Meij binnen. Nadat de bisschop had goedgekeurd dat de broederschap aan de kerk van O.L.V. Hemelvaart zou komen, hebben de broedermeesters haar aan de pastoor van O.L.V. Ontvangenis aangeboden, die haar heeft aangenomen. Op 27 juni 1857 verzoeken het kerkbestuur van die parochie en de broedermeesters de bisschop de broederschap over te brengen van de gesupprimeerde Dominicuskerk naar hun parochie. De bisschop besluit op 19 juli 1860 de broederschap definitief over te brengen naar de parochie van O.L.V. Ontvangenis.

Publicaties van de broederschap: mogelijk is het boekje uit 1930 uitgegeven door de andere Leidse Kevelaer-broederschap. of het boekje uit ca. 1790 ook bij deze broederschap hoort, is niet zeker; aan de Appelmarkt stond de Willibrorduskerk, die tot 1807 als R.K. kerk fungeerde. Zowel begin- als eindjaar zijn daarmee onzeker.

Overig: de pastoor meldt dat de broedermeesters er op 1 juli 1858 genoegen mee nemen dat de 'zingende uitvaart' in het zwart voor ieder overleden lid veranderd is in drie stille missen in de kleur van de dag. Hij verzoekt dat de aflaten opnieuw te Rome worden aangevraagd en meldt dat hij het grootaltaar in de parochiekerk bestemd heeft tot altaar van de broederschap. De bisschop antwoordt op 6 juli dat het hoogaltaar slechts voorlopig gebruikt mag worden als altaar van de broederschap tot er een ander altaar aangewezen is.

Op 2 augustus 1860 stelt de bisschop bepalingen vast over de Heilige diensten die de broederschap moet laten doen.

Op 30 januari 1861 bereikt de bisschop een klacht van de pastoor dat de broedermeesters met voorbijgaan van de broederschapskerk de diensten van de broederschap vaak in de andere parochiekerken doen lezen.