Emigratie1945-1967

 
English | Nederlands

Ministerie van Justitie

Naam archiefvormer Ministerie van Justitie
Periode van bestaan 1798-
Land van herkomst archiefvormer
Navigatiekaart Algemeen Australië Canada

Naam, varianten

Justitie

Organisatie en inrichting
Toon

Verberg

In 1798 werden onder het Uitvoerend Bewind van de Bataafse Republiek een achttal agentschappen gevormd, waaronder het Agentschap van Justitie. Tijdens de inlijving bij het Franse Keizerrijk werd het departement opgeheven. In 1813 vielen justitiële zaken onder de Eerste president van het Hooggerechtshof, die in 1815 werd benoemd tot minister van Justitie. Vanaf dat moment draagt het departement de naam Ministerie van Justitie.

 

Na 1945 maakte het departement een aantal organisatorische veranderingen door. Tussen 1945 en 1950 bestond het uit een achttal afdelingen.

 

Justitie en emigratie

Voor het onderzoek naar emigratie zijn vooral de afdelingen van belang die te maken hebben met antecedentenonderzoek. Vanaf 1952 werden de antecedenten ten behoeve van de autoriteiten van de immigratielanden in principe centraal verkregen via het Ministerie van Justitie.

 

Dit verliep via het Rijksreclasseringsbureau, een onderdeel van de tweede afdeling (Straf- en Staatsrecht), bureau C (Reclassering, Rijksreclasseringsbureau en Reclasseringsinlichtingendienst (persoonsdossiers en administratie betreffende het toezicht)). Na 1957 werden de Hoofdafdelingen Privaatrecht en Publiekrecht ingesteld. De onder Publiekrecht vallende afdeling Reclassering vormde een eigen sectie Emigratie. In de jaren zestig werd Reclassering een hoofdafdeling, met vanaf 1961, een bureau Emigratie.

 

Gegevens over criminele, politionele en politieke antecedenten werden door het Ministerie van Justitie verzameld uit / bij:

a) Ministerie van Justitie, archief Bijzondere Rechtspleging

b) Ministerie van Justitie, vijfde afdeling, Politie (Bureau Criminalistiek en Identificatie, vanaf 1948 omgevormd tot Rijksidentificatiedienst)

c) de in 1951 opgezette Justitiële Documentatiedienst van het ministerie, dat een tweetal registers bijhield: het algemeen documentatieregister, waarin in beginsel alle beslissingen werden opgenomen (ook sepots, voorwaardelijke beslissingen e.d.) en het strafregister (veroordelingen).

 

De Justitiële Documentatiedienst viel onder de rechterlijke macht (achtste afdeling, bureau A) en had een afdeling bij de griffie van elke arrondissementsrechtbank en één afdeling op het ministerie zelf (20 afdelingen in totaal). De in 1954 aangenomen Wet op de Justitiële Documentatie en de daarbij behorende uitvoeringsbesluiten regelden zowel de organisatie van bovengenoemde dienst als de afgifte van de zogenaamde verklaring over het gedrag (vohg). Artikel 4 van het Besluit Inlichtingen Justitiële Documentatie regelde het verstrekken van inlichtingen ten behoeve van aspirant-emigranten en andere visa-aanvragers.

 

De rapporten, opgemaakt door Justitie werden verstrekt aan de Stichting Landverhuizing Nederland en later aan het Emigratiecommissariaat / Bureau Antecedentenonderzoek van de Nederlandse Emigratie Dienst, die deze vervolgens doorzond aan de immigratieautoriteiten van de betrokken landen. Ook konden gegevens worden verstrekt aan (buitenlandse) inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

 

Via het algemene internationale vreemdelingenbeleid (visaverstrekking e.d.) kregen de vijfde afdeling, Politie, Bureau Rijksvreemdelingendienst en de hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking soms direct (algemeen beleid) en soms zijdelings te maken met 'emigratie', o.m. door terugkeer van ex-Nederlanders (het betreft hier de taakvoorgangers van de Directie Vreemdelingenzaken 1976-1993 en de in 1994 verzelfstandigde Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)).

 

Het Ministerie van Justitie was vertegenwoordigd in de Raad voor de Emigratie.

 

Zie ook: Bureau Nationale Veiligheid

 

Ministers van Justitie:

1945-1946 H.A.M.T. van Kolfschoten

1946-1948 J.H. van Maarseveen

1948-1950 Th.R.J. Wijers (1950 Maarseveen a.i.)

1950-1951 A.A.M. Struycken

1951-1952 H. Mulderije

1952-1956 L.A. Donker (1956 L.J.M. Beel a.i.)

1956-1956 J.C. van Oven

1956-1958 I. Samkalden (1958-1959 Struycken a.i.)

1959-1963 A.C.W. Beerman

1963-1965 Y. Scholten

1965-1966 I. Samkalden

1966-1967 A.A.M. Struycken

1967-1971 C.H.F. Polak

Taak, activiteiten
Toon

Verberg

De Rijksreclassering en later het bureau Emigratie van de hoofdafdeling Reclassering hadden als taak het behandelen van verzoeken om inlichtingen betreffende de antecedenten van aspirant-emigranten en van personen die voor hun verblijf in het buitenland een visum nodig hebben.

Voorloper

geen

Opvolger

niet van toepassing

Typering instelling
Typering taken
Kerkelijke denominatie / zuil
Doelgroepen
Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in:

Raad voor de Emigratie

 

Literatuur
Toon

Verberg

periodieken

Jaarverslagen [verschijnen tot ca. 1992 als bijlage bij parlementaire stukken]

 

Documentatieblad. Uitgave van het studie en voorlichtingscentrum van het Ministerie van Justitie 1956-1974 [verscheen 10 x per jaar]

 

Vox Justitiae. Maandblad voor de ambtenaren van het Ministerie van Justitie 1948-…. [verschijnt 10 / 7 x per jaar]

 

literatuur

Erpecum, Ivoline, Naar eer en geweten. De geschiedenis van Justitie in vogelvlucht 1798-1998 (Den Haag 1998).

 

Rothuizen, William L.B.J. en Herman H. van Doorn, Gezichten van Justitie 1798-1998 (Den Haag 1998).

 

Singer-Dekker, Hannie, Justitiële documentatie en antecedentenonderzoek (Zwolle 1980).

 

Singer-Dekker, Hannie, Justitiële documentatie en de verklaring omtrent het gedrag (Zwolle 1991) (2e herziene druk) [Bevat passages m.b.t. de gang van zaken bij het antecedentenonderzoek van aspirant-emigranten en de rol van Justitie, de BVD en buitenlandse inlichtingendiensten, m.n. 77, 186-187, 276-277, 445]

 

Kralingen, R.W. van, Waar een wil is, is een weg? Een onderzoek naar de behoefte aan en de verstrekking van politiële en justitiële informatie voor buiten de strafrechtspleging gelegen doelen (Den Haag 1996).

Doorgenomen archieven / series

a) 2.09.22 Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (t.a.v. Rijksreclassering)

 

b) 2.09.60 Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970

 

c) 2.09.52 Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d) 2.09.5026 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1945-1955

 

e) 2.09.5027 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1956-1985

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a, c-e) beperkt. Informatie over en / of toestemming voor inzage via de directeur van het Nationaal Archief

 

b) volledig

Omvang; inventarisnummers

a) 1068.1 m.; 10147 inv.nrs.

b) 108 inv.nrs.

c) 4,1 m.; 378 inv.nrs.

d) 19,25 m.

e) 74 m.

Informatiedrager
Vernietigd

zie inleiding inventarissen

Toegang(en)

a) Inventarissen van het Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (voor de Rijksreclassering) [met historische archivistische inleiding en bijlagen]

 

b) Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970 [met archivistische inleiding]

 

c) Inventaris van de afdeling Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d-e) Institutionele Toegang op de gegevensbestanden met betrekking tot het beleidsterrein Toelating van Vreemdelingen (1906) 1945-1985 (-1999)

Kenmerk toegang

a) 2.09.22 dl I + II

 

Indices op toegang

a-e) geen

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-e) onbekend

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a) onbekend

b-c) geen

d-e) gedeponeerde archieven van (interdepartementale commissies), zie inleiding inventaris

opmerkingen structuur archief

Archivering bij het Ministerie van Justitie gebeurde volgens het verbaalstelsel (zie inleiding inventaris). Niet alle afdelingen archiveerden volgens dit systeem (Politie niet). Het verbaalstelsel werd tussen 1950 en 1955 geleidelijk afgeschaft.

 

a) archivering volgens het verbaalstelsel voor afdeling 2C loopt ongeveer tot december 1952, daarna is overgegaan op een dossierstelsel. Dit gedeelte van het departementaal archief was tijdens de onderzoeksperiode nog niet overgedragen.

 

b) Dit archief betreft een restbestand aangetroffen bij de archieven Rijksvreemdelingendienst en Grensbewaking. Het andere, grotere gedeelte van het archief berustte tijdens bewerking nog bij het Ministerie van Justitie. De nummering van de stukken is nog volgens de orde zoals het was in het oude archief Rijksvreemdelingendienst (DJK 2002). Zie verder onder d-e

 

c) geen

 

d-e) Het betreft hier de hoofdbestanden van de Rijksvreemdelingendienst en taakopvolgers (Immigratie en Naturalisatiedienst)

Seriële bescheiden

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1950 Migratieovereenkomst Nederland-Brazilië (extern)
  • 1952 Migratieovereenkomst Nederland-Nieuw-Zeeland (herbevestiging 1950) (extern)
  • 1965 Migratieovereenkomst Nederland-Australië (vervanging 1956) (extern)
  • 1948 Arbeidsverdrag Nederland-Frankrijk (extern)
Inhoud overig

2.09.22 Justitie, Verbaalarchief 1915-1955

Afdeling 2C : Klapper 1946-1950 (inv.nr. 15083)*

Agenda, Index 1950 (inv.nr. 15082)*

 

Afdeling 8ABC : Index 1953-1954 (inv.nr. 15983)*

 

Ter signalering:

- Stukken m.b.t. transmigratie van joodse vluchtelingen en culturele belangen van in kampen ondergebrachte emigranten 1938-1939 (inv. nrs. 23-24, 37, 94)

 

 

2.04.60 Justitie, afdeling Politie 1924-1970

Ter signalering:

- Stukken betreffende het Bureau Rijksidentificatiedienst 1948, 1955-1956 (inv.nr. 186)

- Circulaires betreffende o.a. het verstrekken van criminele gegevens uit het Centrale Politie Register, een regeling betreffende vervaardiging van verdachtenfoto's en melding van strafbare feiten 1947-1959 (inv.nr. 196)

 

 

2.09.52 Justitie, Algemene en Juridische zaken van de hoofdafdeling vreemdelingenzaken en grensbewaking 1956-1976

- Stukken betreffende het beleid en de afhandeling van de verzoeken van personen van ex-Nederlandse nationaliteit om vanuit de Sovjet-Unie naar Nederland te mogen terugkeren 1955-1972 (inv.nrs. 300-308)*

 

 

2.09.5026 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1955

handeling 6

- Illegale joodse emigratie naar Palestina 1946-1947 (inv.nr. 1330)

 

- Ontwerpverdrag tussen Brazilië en Nederland omtrent migratie en kolonisatie 1948 (inv.nr. 1695)

 

- Vraagstuk over vrije uitwisseling van arbeidskrachten en zelfstandige werkers in Fritalux-verband 1949-1950 (inv.nr. 1863)

 

- Totstandkoming en uitvoering van de overeenkomst tussen Nederland en Frankrijk inzake de toelating van wederzijdse onderdanen op vertoon van een collectief paspoort 1950-1953 (inv.nr. 2490)

 

Ter signalering:

- Samenwerking tussen de veiligheidsdiensten 1965 (inv.nr. 317)

 

handeling 26

- Terugkeer van Duitsers vroeger hier in Nederland woonachtig 1945-1946 (inv.nr. 380)

 

- Visumfaciliteiten met diverse landen, w.o. uitreisvisa (algemeen) 1946-1948 (inv.nr. 479); Australië 1950-1954 (inv.nr. 1842); Canada 1949-1955 (inv.nr. 1844); Zuid-Afrika 1950-1954 (inv.nr. 1927) etc.

 

- Visumverlening aan personen van Argentijnse en tevens Nederlandse nationaliteit 1954 (inv.nr. 2517)

 

- Repatriëring van (ex-)Nederlanders uit de Sovjet-Unie en uit onder Sovjetinvloed staande landen 1948-1976 (inv.nrs. 1159-1164)

 

- Arbeidsverdrag tussen Nederland en Frankrijk 1950 (inv.nr. 1914)

- Vestigingsverdrag met Zwitserland 1950-1951 (Stb. 1878, nr. 137)  (inv.nr. 1928)

- Vestigings- en arbeidsverdrag met Luxemburg (gesloten dd.1 april 1933) 1954 (inv.nr. 2360)

 

2.09.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1955-1985

handeling 6

- Overeenkomst betreffende gesteunde migratie tussen Nederland en Australië 1957-1966 (inv.nr. 950)

 

handeling 26

- Naturalisatie in verband met emigratie naar de Verenigde Staten van Amerika 1958-1960 (inv.nr. 532)

 

- Steunverlening aan Nederlanders in combinatie met visumaanvragen 1960 (inv.nr. 127)

 

- Subsidiëring emigratie naar Indonesië 1963 (inv.nr. 960)

 

- Afstemmen toelatings- en naturalisatiebeleid ten aanzien van geëmigreerde oud-Nederlanders 1963 (inv.nr. 1190)

 

- Migratie- en vestigingsovereenkomst tussen Nederland en Nieuw-Zeeland 1965-1974 (inv.nr. 1753)

 

- Toelating in Nederland van ex-Nederlanders zonder reisdocument uit Canada 1967 (inv.nr. 1175)

 

Ter signalering:

- Verslag van de reis van de Zuiderkruis 1960-1961 (inv.nr. 130)

 

- Afschaffing visumplicht 1945-1994, w.o. Brazilië (inv.nr. 1076) (etc.)

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Nog bij het ministerie berustende delen van het departementsarchief zijn niet onderzocht. Van het verbaalarchief zijn steekproefsgewijs de klapper / index doorgenomen voor genoemde afdelingen.

 

2) Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging bevindt zich op het Nationaal Archief (toegangsnummer 2.09.09). Voor raadpleging is toestemming vereist van de directeur van het Nationaal Archief. Hoewel het archief gebruikt is voor het antecedentenonderzoek voor emigranten, valt dit uit de persoonsdossiers zelf niet af te leiden (bevindingen op basis van een beperkte steekproef).

 

3) 5.023.5026 en 5.023.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1985

Aangezien de inventarisnummers in een Institutionele Toegang niet opvolgend zijn geordend, wordt eerst verwezen naar het nummer van de handeling, vervolgens naar één of enkele inventarisnummers.

 

Handeling 6 betreft het opstellen en inbrengen van de door Nederland in internationaal verband in te nemen standpunten op het gebied van vreemdelingenrecht en het vreemdelingenbeleid

 

Handeling 26 betreft het ontwikkelen van beleid ten aanzien van toelating van vreemdelingen

 

 

4) Het Nationaal Archief beheert het Centraal Archief Verenigingen 1874-1976 (toegangsnummer 2.09.12.01) en het Centraal Archief Stichtingen 1957-1976 (toegangsnummer 2.09.12.02), beide afkomstig van het Ministerie van Justitie.

Het Verenigingenregister bevat ca. 80.000 dossiers betreffende koninklijke goedkeuring van statuten van verenigingen in Nederland. Wanneer de vereniging als rechtspersoon wilde optreden, diende goedkeuring te worden aangevraagd. Het Stichtingenregister bevat ca. 50.000 dossiers betreffende de erkenning als rechtspersoon van een stichting.

De dossiers uit het Verenigingenregister bevatten meestal het verzoek van het bestuur om goedkeuring, ambtelijke adviezen, ev. correspondentie tussen het ministerie en het bestuur en een exemplaar van de ter goedkeuring aangeboden statuten. De dossiers uit het stichtingenregister bevatten over het algemeen aanmeldingsformulieren en een exemplaar van de notariële akte, waarbij de stichting is opgericht of de statuten werden gewijzigd.

 

In principe zijn van de in deze gids beschreven stichtingen en verenigingen de dossiers te vinden. Daarnaast bieden de archieven de mogelijkheid om verder te zoeken naar verenigingen of stichtingen voor emigranten of achterblijvenden, die niet door de overheid erkend waren als officieel aanmeldingsorgaan.

Voorbeelden:

 

2.09.12.01

Christelijke Emigratie Centrale (inv.nr. 47526)

 

2.09.12.02

(trefwoord emigratie)

Algemene Emigratie Centrale, inv.nr. 8139

Gereformeerde Stichting tot Bijstand aan Emigranten en Geëmigreerden (inv.nr. 481)

Stichting Nederlands Emigratie Fonds (inv.nr. 10329)

Emigratiestichting KNBTB (inv.nr. 8775)

Katholieke Emigratie Stichting Haarlem (inv.nr. 9732)

Katholieke Limburgse Emigratie Stichting (inv.nr. 16137)

 

Nederlandse Stichting tot hulp aan emigranten naar Israël (inv.nr. 2521)

 

Voor een nadere toelichting van het gebruik van deze archieven, zie de informatiebladen van het Nationaal Archief.

Titel Dossierbeschrijving Ministerie van Justitie
Inventaristekst

2.09.22 Ministerie van Justitie, Verbaalarchief 1915-1955 (2.09.22)

 

- inv.nr. 15083 Afdeling 2C: Klapper 1946-1950

- inv.nr. 15082 Agenda, Index 1950

De klapper bevat onder de kop 'Emigratie' verwijzingen naar twee correspondentiedossiers gevormd rond een verzoek om inlichtingen ten behoeve van emigratie.

 

- inv.nr. 15983 Afdeling 8ABC : Index 1953-1954

De index bevat geen rubriek 'Emigratie'. Doorgenomen rubriek: 'Arr. Rechtbank Amsterdam 1953-1954' en rubriek 'Diversen 1953-1954'. Hier werden geen verwijzingen naar verzoeken om inlichtingen t.b.v. emigratie aangetroffen.

 

 

2.09.52 Ministerie van Justitie, afdeling Algemene en Juridische Zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

inv.nr. 300-308 Stukken betreffende het beleid en de afhandeling van de verzoeken van personen van ex-Nederlandse nationaliteit om vanuit de Sovjet-Unie naar Nederland te mogen terugkeren 1955-1972

Niet openbaar

- inv.nr. 300 : beleidsdossier betreffende het (veiligheids)beleid ten aanzien van Nederlandse particulieren (in het algemeen getrouwd met een Russische echtgenoot of echtgenote) die midden jaren vijftig naar de Sovjet-Unie zijn geëmigreerd, genaturaliseerd en die na enkele jaren verzoeken indienen tot remigratie naar Nederland.

inv.nrs. 301-308 Persoonsdossiers.

Algemeen

Naam, varianten

Justitie

Organisatie en inrichting

In 1798 werden onder het Uitvoerend Bewind van de Bataafse Republiek een achttal agentschappen gevormd, waaronder het Agentschap van Justitie. Tijdens de inlijving bij het Franse Keizerrijk werd het departement opgeheven. In 1813 vielen justitiële zaken onder de Eerste president van het Hooggerechtshof, die in 1815 werd benoemd tot minister van Justitie. Vanaf dat moment draagt het departement de naam Ministerie van Justitie.

 

Na 1945 maakte het departement een aantal organisatorische veranderingen door. Tussen 1945 en 1950 bestond het uit een achttal afdelingen.

 

Justitie en emigratie

Voor het onderzoek naar emigratie zijn vooral de afdelingen van belang die te maken hebben met antecedentenonderzoek. Vanaf 1952 werden de antecedenten ten behoeve van de autoriteiten van de immigratielanden in principe centraal verkregen via het Ministerie van Justitie.

 

Dit verliep via het Rijksreclasseringsbureau, een onderdeel van de tweede afdeling (Straf- en Staatsrecht), bureau C (Reclassering, Rijksreclasseringsbureau en Reclasseringsinlichtingendienst (persoonsdossiers en administratie betreffende het toezicht)). Na 1957 werden de Hoofdafdelingen Privaatrecht en Publiekrecht ingesteld. De onder Publiekrecht vallende afdeling Reclassering vormde een eigen sectie Emigratie. In de jaren zestig werd Reclassering een hoofdafdeling, met vanaf 1961, een bureau Emigratie.

 

Gegevens over criminele, politionele en politieke antecedenten werden door het Ministerie van Justitie verzameld uit / bij:

a) Ministerie van Justitie, archief Bijzondere Rechtspleging

b) Ministerie van Justitie, vijfde afdeling, Politie (Bureau Criminalistiek en Identificatie, vanaf 1948 omgevormd tot Rijksidentificatiedienst)

c) de in 1951 opgezette Justitiële Documentatiedienst van het ministerie, dat een tweetal registers bijhield: het algemeen documentatieregister, waarin in beginsel alle beslissingen werden opgenomen (ook sepots, voorwaardelijke beslissingen e.d.) en het strafregister (veroordelingen).

 

De Justitiële Documentatiedienst viel onder de rechterlijke macht (achtste afdeling, bureau A) en had een afdeling bij de griffie van elke arrondissementsrechtbank en één afdeling op het ministerie zelf (20 afdelingen in totaal). De in 1954 aangenomen Wet op de Justitiële Documentatie en de daarbij behorende uitvoeringsbesluiten regelden zowel de organisatie van bovengenoemde dienst als de afgifte van de zogenaamde verklaring over het gedrag (vohg). Artikel 4 van het Besluit Inlichtingen Justitiële Documentatie regelde het verstrekken van inlichtingen ten behoeve van aspirant-emigranten en andere visa-aanvragers.

 

De rapporten, opgemaakt door Justitie werden verstrekt aan de Stichting Landverhuizing Nederland en later aan het Emigratiecommissariaat / Bureau Antecedentenonderzoek van de Nederlandse Emigratie Dienst, die deze vervolgens doorzond aan de immigratieautoriteiten van de betrokken landen. Ook konden gegevens worden verstrekt aan (buitenlandse) inlichtingen- en veiligheidsdiensten.

 

Via het algemene internationale vreemdelingenbeleid (visaverstrekking e.d.) kregen de vijfde afdeling, Politie, Bureau Rijksvreemdelingendienst en de hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking soms direct (algemeen beleid) en soms zijdelings te maken met 'emigratie', o.m. door terugkeer van ex-Nederlanders (het betreft hier de taakvoorgangers van de Directie Vreemdelingenzaken 1976-1993 en de in 1994 verzelfstandigde Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND)).

 

Het Ministerie van Justitie was vertegenwoordigd in de Raad voor de Emigratie.

 

Zie ook: Bureau Nationale Veiligheid

 

Ministers van Justitie:

1945-1946 H.A.M.T. van Kolfschoten

1946-1948 J.H. van Maarseveen

1948-1950 Th.R.J. Wijers (1950 Maarseveen a.i.)

1950-1951 A.A.M. Struycken

1951-1952 H. Mulderije

1952-1956 L.A. Donker (1956 L.J.M. Beel a.i.)

1956-1956 J.C. van Oven

1956-1958 I. Samkalden (1958-1959 Struycken a.i.)

1959-1963 A.C.W. Beerman

1963-1965 Y. Scholten

1965-1966 I. Samkalden

1966-1967 A.A.M. Struycken

1967-1971 C.H.F. Polak

Taak, activiteiten

De Rijksreclassering en later het bureau Emigratie van de hoofdafdeling Reclassering hadden als taak het behandelen van verzoeken om inlichtingen betreffende de antecedenten van aspirant-emigranten en van personen die voor hun verblijf in het buitenland een visum nodig hebben.

Voorloper

geen

Opvolger

niet van toepassing

Typering instelling
Typering taken
Kerkelijke denominatie / zuil
Doelgroepen
Verband met andere archiefvormers: is vertegenwoordigd in:

Raad voor de Emigratie

 

Literatuur

periodieken

Jaarverslagen [verschijnen tot ca. 1992 als bijlage bij parlementaire stukken]

 

Documentatieblad. Uitgave van het studie en voorlichtingscentrum van het Ministerie van Justitie 1956-1974 [verscheen 10 x per jaar]

 

Vox Justitiae. Maandblad voor de ambtenaren van het Ministerie van Justitie 1948-…. [verschijnt 10 / 7 x per jaar]

 

literatuur

Erpecum, Ivoline, Naar eer en geweten. De geschiedenis van Justitie in vogelvlucht 1798-1998 (Den Haag 1998).

 

Rothuizen, William L.B.J. en Herman H. van Doorn, Gezichten van Justitie 1798-1998 (Den Haag 1998).

 

Singer-Dekker, Hannie, Justitiële documentatie en antecedentenonderzoek (Zwolle 1980).

 

Singer-Dekker, Hannie, Justitiële documentatie en de verklaring omtrent het gedrag (Zwolle 1991) (2e herziene druk) [Bevat passages m.b.t. de gang van zaken bij het antecedentenonderzoek van aspirant-emigranten en de rol van Justitie, de BVD en buitenlandse inlichtingendiensten, m.n. 77, 186-187, 276-277, 445]

 

Kralingen, R.W. van, Waar een wil is, is een weg? Een onderzoek naar de behoefte aan en de verstrekking van politiële en justitiële informatie voor buiten de strafrechtspleging gelegen doelen (Den Haag 1996).

Doorgenomen archieven / series

a) 2.09.22 Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (t.a.v. Rijksreclassering)

 

b) 2.09.60 Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970

 

c) 2.09.52 Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d) 2.09.5026 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1945-1955

 

e) 2.09.5027 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1956-1985

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a, c-e) beperkt. Informatie over en / of toestemming voor inzage via de directeur van het Nationaal Archief

 

b) volledig

Omvang; inventarisnummers

a) 1068.1 m.; 10147 inv.nrs.

b) 108 inv.nrs.

c) 4,1 m.; 378 inv.nrs.

d) 19,25 m.

e) 74 m.

Informatiedrager
Vernietigd

zie inleiding inventarissen

Toegang(en)

a) Inventarissen van het Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (voor de Rijksreclassering) [met historische archivistische inleiding en bijlagen]

 

b) Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970 [met archivistische inleiding]

 

c) Inventaris van de afdeling Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d-e) Institutionele Toegang op de gegevensbestanden met betrekking tot het beleidsterrein Toelating van Vreemdelingen (1906) 1945-1985 (-1999)

Kenmerk toegang

a) 2.09.22 dl I + II

 

Indices op toegang

a-e) geen

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-e) onbekend

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a) onbekend

b-c) geen

d-e) gedeponeerde archieven van (interdepartementale commissies), zie inleiding inventaris

opmerkingen structuur archief

Archivering bij het Ministerie van Justitie gebeurde volgens het verbaalstelsel (zie inleiding inventaris). Niet alle afdelingen archiveerden volgens dit systeem (Politie niet). Het verbaalstelsel werd tussen 1950 en 1955 geleidelijk afgeschaft.

 

a) archivering volgens het verbaalstelsel voor afdeling 2C loopt ongeveer tot december 1952, daarna is overgegaan op een dossierstelsel. Dit gedeelte van het departementaal archief was tijdens de onderzoeksperiode nog niet overgedragen.

 

b) Dit archief betreft een restbestand aangetroffen bij de archieven Rijksvreemdelingendienst en Grensbewaking. Het andere, grotere gedeelte van het archief berustte tijdens bewerking nog bij het Ministerie van Justitie. De nummering van de stukken is nog volgens de orde zoals het was in het oude archief Rijksvreemdelingendienst (DJK 2002). Zie verder onder d-e

 

c) geen

 

d-e) Het betreft hier de hoofdbestanden van de Rijksvreemdelingendienst en taakopvolgers (Immigratie en Naturalisatiedienst)

Seriële bescheiden

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1950 Migratieovereenkomst Nederland-Brazilië (extern)
  • 1952 Migratieovereenkomst Nederland-Nieuw-Zeeland (herbevestiging 1950) (extern)
  • 1965 Migratieovereenkomst Nederland-Australië (vervanging 1956) (extern)
  • 1948 Arbeidsverdrag Nederland-Frankrijk (extern)
Inhoud overig

2.09.22 Justitie, Verbaalarchief 1915-1955

Afdeling 2C : Klapper 1946-1950 (inv.nr. 15083)*

Agenda, Index 1950 (inv.nr. 15082)*

 

Afdeling 8ABC : Index 1953-1954 (inv.nr. 15983)*

 

Ter signalering:

- Stukken m.b.t. transmigratie van joodse vluchtelingen en culturele belangen van in kampen ondergebrachte emigranten 1938-1939 (inv. nrs. 23-24, 37, 94)

 

 

2.04.60 Justitie, afdeling Politie 1924-1970

Ter signalering:

- Stukken betreffende het Bureau Rijksidentificatiedienst 1948, 1955-1956 (inv.nr. 186)

- Circulaires betreffende o.a. het verstrekken van criminele gegevens uit het Centrale Politie Register, een regeling betreffende vervaardiging van verdachtenfoto's en melding van strafbare feiten 1947-1959 (inv.nr. 196)

 

 

2.09.52 Justitie, Algemene en Juridische zaken van de hoofdafdeling vreemdelingenzaken en grensbewaking 1956-1976

- Stukken betreffende het beleid en de afhandeling van de verzoeken van personen van ex-Nederlandse nationaliteit om vanuit de Sovjet-Unie naar Nederland te mogen terugkeren 1955-1972 (inv.nrs. 300-308)*

 

 

2.09.5026 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1955

handeling 6

- Illegale joodse emigratie naar Palestina 1946-1947 (inv.nr. 1330)

 

- Ontwerpverdrag tussen Brazilië en Nederland omtrent migratie en kolonisatie 1948 (inv.nr. 1695)

 

- Vraagstuk over vrije uitwisseling van arbeidskrachten en zelfstandige werkers in Fritalux-verband 1949-1950 (inv.nr. 1863)

 

- Totstandkoming en uitvoering van de overeenkomst tussen Nederland en Frankrijk inzake de toelating van wederzijdse onderdanen op vertoon van een collectief paspoort 1950-1953 (inv.nr. 2490)

 

Ter signalering:

- Samenwerking tussen de veiligheidsdiensten 1965 (inv.nr. 317)

 

handeling 26

- Terugkeer van Duitsers vroeger hier in Nederland woonachtig 1945-1946 (inv.nr. 380)

 

- Visumfaciliteiten met diverse landen, w.o. uitreisvisa (algemeen) 1946-1948 (inv.nr. 479); Australië 1950-1954 (inv.nr. 1842); Canada 1949-1955 (inv.nr. 1844); Zuid-Afrika 1950-1954 (inv.nr. 1927) etc.

 

- Visumverlening aan personen van Argentijnse en tevens Nederlandse nationaliteit 1954 (inv.nr. 2517)

 

- Repatriëring van (ex-)Nederlanders uit de Sovjet-Unie en uit onder Sovjetinvloed staande landen 1948-1976 (inv.nrs. 1159-1164)

 

- Arbeidsverdrag tussen Nederland en Frankrijk 1950 (inv.nr. 1914)

- Vestigingsverdrag met Zwitserland 1950-1951 (Stb. 1878, nr. 137)  (inv.nr. 1928)

- Vestigings- en arbeidsverdrag met Luxemburg (gesloten dd.1 april 1933) 1954 (inv.nr. 2360)

 

2.09.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1955-1985

handeling 6

- Overeenkomst betreffende gesteunde migratie tussen Nederland en Australië 1957-1966 (inv.nr. 950)

 

handeling 26

- Naturalisatie in verband met emigratie naar de Verenigde Staten van Amerika 1958-1960 (inv.nr. 532)

 

- Steunverlening aan Nederlanders in combinatie met visumaanvragen 1960 (inv.nr. 127)

 

- Subsidiëring emigratie naar Indonesië 1963 (inv.nr. 960)

 

- Afstemmen toelatings- en naturalisatiebeleid ten aanzien van geëmigreerde oud-Nederlanders 1963 (inv.nr. 1190)

 

- Migratie- en vestigingsovereenkomst tussen Nederland en Nieuw-Zeeland 1965-1974 (inv.nr. 1753)

 

- Toelating in Nederland van ex-Nederlanders zonder reisdocument uit Canada 1967 (inv.nr. 1175)

 

Ter signalering:

- Verslag van de reis van de Zuiderkruis 1960-1961 (inv.nr. 130)

 

- Afschaffing visumplicht 1945-1994, w.o. Brazilië (inv.nr. 1076) (etc.)

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Nog bij het ministerie berustende delen van het departementsarchief zijn niet onderzocht. Van het verbaalarchief zijn steekproefsgewijs de klapper / index doorgenomen voor genoemde afdelingen.

 

2) Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging bevindt zich op het Nationaal Archief (toegangsnummer 2.09.09). Voor raadpleging is toestemming vereist van de directeur van het Nationaal Archief. Hoewel het archief gebruikt is voor het antecedentenonderzoek voor emigranten, valt dit uit de persoonsdossiers zelf niet af te leiden (bevindingen op basis van een beperkte steekproef).

 

3) 5.023.5026 en 5.023.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1985

Aangezien de inventarisnummers in een Institutionele Toegang niet opvolgend zijn geordend, wordt eerst verwezen naar het nummer van de handeling, vervolgens naar één of enkele inventarisnummers.

 

Handeling 6 betreft het opstellen en inbrengen van de door Nederland in internationaal verband in te nemen standpunten op het gebied van vreemdelingenrecht en het vreemdelingenbeleid

 

Handeling 26 betreft het ontwikkelen van beleid ten aanzien van toelating van vreemdelingen

 

 

4) Het Nationaal Archief beheert het Centraal Archief Verenigingen 1874-1976 (toegangsnummer 2.09.12.01) en het Centraal Archief Stichtingen 1957-1976 (toegangsnummer 2.09.12.02), beide afkomstig van het Ministerie van Justitie.

Het Verenigingenregister bevat ca. 80.000 dossiers betreffende koninklijke goedkeuring van statuten van verenigingen in Nederland. Wanneer de vereniging als rechtspersoon wilde optreden, diende goedkeuring te worden aangevraagd. Het Stichtingenregister bevat ca. 50.000 dossiers betreffende de erkenning als rechtspersoon van een stichting.

De dossiers uit het Verenigingenregister bevatten meestal het verzoek van het bestuur om goedkeuring, ambtelijke adviezen, ev. correspondentie tussen het ministerie en het bestuur en een exemplaar van de ter goedkeuring aangeboden statuten. De dossiers uit het stichtingenregister bevatten over het algemeen aanmeldingsformulieren en een exemplaar van de notariële akte, waarbij de stichting is opgericht of de statuten werden gewijzigd.

 

In principe zijn van de in deze gids beschreven stichtingen en verenigingen de dossiers te vinden. Daarnaast bieden de archieven de mogelijkheid om verder te zoeken naar verenigingen of stichtingen voor emigranten of achterblijvenden, die niet door de overheid erkend waren als officieel aanmeldingsorgaan.

Voorbeelden:

 

2.09.12.01

Christelijke Emigratie Centrale (inv.nr. 47526)

 

2.09.12.02

(trefwoord emigratie)

Algemene Emigratie Centrale, inv.nr. 8139

Gereformeerde Stichting tot Bijstand aan Emigranten en Geëmigreerden (inv.nr. 481)

Stichting Nederlands Emigratie Fonds (inv.nr. 10329)

Emigratiestichting KNBTB (inv.nr. 8775)

Katholieke Emigratie Stichting Haarlem (inv.nr. 9732)

Katholieke Limburgse Emigratie Stichting (inv.nr. 16137)

 

Nederlandse Stichting tot hulp aan emigranten naar Israël (inv.nr. 2521)

 

Voor een nadere toelichting van het gebruik van deze archieven, zie de informatiebladen van het Nationaal Archief.


Doorgenomen archieven / series

a) 2.09.22 Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (t.a.v. Rijksreclassering)

 

b) 2.09.60 Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970

 

c) 2.09.52 Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d) 2.09.5026 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1945-1955

 

e) 2.09.5027 Ministerie van Justitie; Beleidsarchief Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) en Voorgangers 1956-1985

Periode archief

afzonderlijke beschrijving

Vindplaats

Nationaal Archief, Den Haag

Openbaarheid

a, c-e) beperkt. Informatie over en / of toestemming voor inzage via de directeur van het Nationaal Archief

 

b) volledig

Omvang; inventarisnummers

a) 1068.1 m.; 10147 inv.nrs.

b) 108 inv.nrs.

c) 4,1 m.; 378 inv.nrs.

d) 19,25 m.

e) 74 m.

Informatiedrager
Vernietigd

zie inleiding inventarissen

Toegang(en)

a) Inventarissen van het Verbaalarchief en het Kabinetsarchief van het Ministerie van Justitie 1915-1955 (voor de Rijksreclassering) [met historische archivistische inleiding en bijlagen]

 

b) Ministerie van Justitie; afdeling Politie 1924-1970 [met archivistische inleiding]

 

c) Inventaris van de afdeling Algemene en Juridische zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

d-e) Institutionele Toegang op de gegevensbestanden met betrekking tot het beleidsterrein Toelating van Vreemdelingen (1906) 1945-1985 (-1999)

Kenmerk toegang

a) 2.09.22 dl I + II

 

Indices op toegang

a-e) geen

Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven

a-e) onbekend

Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven

a) onbekend

b-c) geen

d-e) gedeponeerde archieven van (interdepartementale commissies), zie inleiding inventaris

opmerkingen structuur archief

Archivering bij het Ministerie van Justitie gebeurde volgens het verbaalstelsel (zie inleiding inventaris). Niet alle afdelingen archiveerden volgens dit systeem (Politie niet). Het verbaalstelsel werd tussen 1950 en 1955 geleidelijk afgeschaft.

 

a) archivering volgens het verbaalstelsel voor afdeling 2C loopt ongeveer tot december 1952, daarna is overgegaan op een dossierstelsel. Dit gedeelte van het departementaal archief was tijdens de onderzoeksperiode nog niet overgedragen.

 

b) Dit archief betreft een restbestand aangetroffen bij de archieven Rijksvreemdelingendienst en Grensbewaking. Het andere, grotere gedeelte van het archief berustte tijdens bewerking nog bij het Ministerie van Justitie. De nummering van de stukken is nog volgens de orde zoals het was in het oude archief Rijksvreemdelingendienst (DJK 2002). Zie verder onder d-e

 

c) geen

 

d-e) Het betreft hier de hoofdbestanden van de Rijksvreemdelingendienst en taakopvolgers (Immigratie en Naturalisatiedienst)

Seriële bescheiden

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Statistische gegevens

niet aangetroffen [m.b.t. emigratie]

Verwijzingen naar wetten, Bilateraal
  • 1950 Migratieovereenkomst Nederland-Brazilië (extern)
  • 1952 Migratieovereenkomst Nederland-Nieuw-Zeeland (herbevestiging 1950) (extern)
  • 1965 Migratieovereenkomst Nederland-Australië (vervanging 1956) (extern)
  • 1948 Arbeidsverdrag Nederland-Frankrijk (extern)
Inhoud overig

2.09.22 Justitie, Verbaalarchief 1915-1955

Afdeling 2C : Klapper 1946-1950 (inv.nr. 15083)*

Agenda, Index 1950 (inv.nr. 15082)*

 

Afdeling 8ABC : Index 1953-1954 (inv.nr. 15983)*

 

Ter signalering:

- Stukken m.b.t. transmigratie van joodse vluchtelingen en culturele belangen van in kampen ondergebrachte emigranten 1938-1939 (inv. nrs. 23-24, 37, 94)

 

 

2.04.60 Justitie, afdeling Politie 1924-1970

Ter signalering:

- Stukken betreffende het Bureau Rijksidentificatiedienst 1948, 1955-1956 (inv.nr. 186)

- Circulaires betreffende o.a. het verstrekken van criminele gegevens uit het Centrale Politie Register, een regeling betreffende vervaardiging van verdachtenfoto's en melding van strafbare feiten 1947-1959 (inv.nr. 196)

 

 

2.09.52 Justitie, Algemene en Juridische zaken van de hoofdafdeling vreemdelingenzaken en grensbewaking 1956-1976

- Stukken betreffende het beleid en de afhandeling van de verzoeken van personen van ex-Nederlandse nationaliteit om vanuit de Sovjet-Unie naar Nederland te mogen terugkeren 1955-1972 (inv.nrs. 300-308)*

 

 

2.09.5026 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1955

handeling 6

- Illegale joodse emigratie naar Palestina 1946-1947 (inv.nr. 1330)

 

- Ontwerpverdrag tussen Brazilië en Nederland omtrent migratie en kolonisatie 1948 (inv.nr. 1695)

 

- Vraagstuk over vrije uitwisseling van arbeidskrachten en zelfstandige werkers in Fritalux-verband 1949-1950 (inv.nr. 1863)

 

- Totstandkoming en uitvoering van de overeenkomst tussen Nederland en Frankrijk inzake de toelating van wederzijdse onderdanen op vertoon van een collectief paspoort 1950-1953 (inv.nr. 2490)

 

Ter signalering:

- Samenwerking tussen de veiligheidsdiensten 1965 (inv.nr. 317)

 

handeling 26

- Terugkeer van Duitsers vroeger hier in Nederland woonachtig 1945-1946 (inv.nr. 380)

 

- Visumfaciliteiten met diverse landen, w.o. uitreisvisa (algemeen) 1946-1948 (inv.nr. 479); Australië 1950-1954 (inv.nr. 1842); Canada 1949-1955 (inv.nr. 1844); Zuid-Afrika 1950-1954 (inv.nr. 1927) etc.

 

- Visumverlening aan personen van Argentijnse en tevens Nederlandse nationaliteit 1954 (inv.nr. 2517)

 

- Repatriëring van (ex-)Nederlanders uit de Sovjet-Unie en uit onder Sovjetinvloed staande landen 1948-1976 (inv.nrs. 1159-1164)

 

- Arbeidsverdrag tussen Nederland en Frankrijk 1950 (inv.nr. 1914)

- Vestigingsverdrag met Zwitserland 1950-1951 (Stb. 1878, nr. 137)  (inv.nr. 1928)

- Vestigings- en arbeidsverdrag met Luxemburg (gesloten dd.1 april 1933) 1954 (inv.nr. 2360)

 

2.09.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1955-1985

handeling 6

- Overeenkomst betreffende gesteunde migratie tussen Nederland en Australië 1957-1966 (inv.nr. 950)

 

handeling 26

- Naturalisatie in verband met emigratie naar de Verenigde Staten van Amerika 1958-1960 (inv.nr. 532)

 

- Steunverlening aan Nederlanders in combinatie met visumaanvragen 1960 (inv.nr. 127)

 

- Subsidiëring emigratie naar Indonesië 1963 (inv.nr. 960)

 

- Afstemmen toelatings- en naturalisatiebeleid ten aanzien van geëmigreerde oud-Nederlanders 1963 (inv.nr. 1190)

 

- Migratie- en vestigingsovereenkomst tussen Nederland en Nieuw-Zeeland 1965-1974 (inv.nr. 1753)

 

- Toelating in Nederland van ex-Nederlanders zonder reisdocument uit Canada 1967 (inv.nr. 1175)

 

Ter signalering:

- Verslag van de reis van de Zuiderkruis 1960-1961 (inv.nr. 130)

 

- Afschaffing visumplicht 1945-1994, w.o. Brazilië (inv.nr. 1076) (etc.)

Bestemmingslanden
Opmerkingen

1) Nog bij het ministerie berustende delen van het departementsarchief zijn niet onderzocht. Van het verbaalarchief zijn steekproefsgewijs de klapper / index doorgenomen voor genoemde afdelingen.

 

2) Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging bevindt zich op het Nationaal Archief (toegangsnummer 2.09.09). Voor raadpleging is toestemming vereist van de directeur van het Nationaal Archief. Hoewel het archief gebruikt is voor het antecedentenonderzoek voor emigranten, valt dit uit de persoonsdossiers zelf niet af te leiden (bevindingen op basis van een beperkte steekproef).

 

3) 5.023.5026 en 5.023.5027 Immigratie- en Naturalisatiedienst en taakvoorgangers 1945-1985

Aangezien de inventarisnummers in een Institutionele Toegang niet opvolgend zijn geordend, wordt eerst verwezen naar het nummer van de handeling, vervolgens naar één of enkele inventarisnummers.

 

Handeling 6 betreft het opstellen en inbrengen van de door Nederland in internationaal verband in te nemen standpunten op het gebied van vreemdelingenrecht en het vreemdelingenbeleid

 

Handeling 26 betreft het ontwikkelen van beleid ten aanzien van toelating van vreemdelingen

 

 

4) Het Nationaal Archief beheert het Centraal Archief Verenigingen 1874-1976 (toegangsnummer 2.09.12.01) en het Centraal Archief Stichtingen 1957-1976 (toegangsnummer 2.09.12.02), beide afkomstig van het Ministerie van Justitie.

Het Verenigingenregister bevat ca. 80.000 dossiers betreffende koninklijke goedkeuring van statuten van verenigingen in Nederland. Wanneer de vereniging als rechtspersoon wilde optreden, diende goedkeuring te worden aangevraagd. Het Stichtingenregister bevat ca. 50.000 dossiers betreffende de erkenning als rechtspersoon van een stichting.

De dossiers uit het Verenigingenregister bevatten meestal het verzoek van het bestuur om goedkeuring, ambtelijke adviezen, ev. correspondentie tussen het ministerie en het bestuur en een exemplaar van de ter goedkeuring aangeboden statuten. De dossiers uit het stichtingenregister bevatten over het algemeen aanmeldingsformulieren en een exemplaar van de notariële akte, waarbij de stichting is opgericht of de statuten werden gewijzigd.

 

In principe zijn van de in deze gids beschreven stichtingen en verenigingen de dossiers te vinden. Daarnaast bieden de archieven de mogelijkheid om verder te zoeken naar verenigingen of stichtingen voor emigranten of achterblijvenden, die niet door de overheid erkend waren als officieel aanmeldingsorgaan.

Voorbeelden:

 

2.09.12.01

Christelijke Emigratie Centrale (inv.nr. 47526)

 

2.09.12.02

(trefwoord emigratie)

Algemene Emigratie Centrale, inv.nr. 8139

Gereformeerde Stichting tot Bijstand aan Emigranten en Geëmigreerden (inv.nr. 481)

Stichting Nederlands Emigratie Fonds (inv.nr. 10329)

Emigratiestichting KNBTB (inv.nr. 8775)

Katholieke Emigratie Stichting Haarlem (inv.nr. 9732)

Katholieke Limburgse Emigratie Stichting (inv.nr. 16137)

 

Nederlandse Stichting tot hulp aan emigranten naar Israël (inv.nr. 2521)

 

Voor een nadere toelichting van het gebruik van deze archieven, zie de informatiebladen van het Nationaal Archief.


Analyse archivalia

Titel Dossierbeschrijving Ministerie van Justitie
Inventaristekst

2.09.22 Ministerie van Justitie, Verbaalarchief 1915-1955 (2.09.22)

 

- inv.nr. 15083 Afdeling 2C: Klapper 1946-1950

- inv.nr. 15082 Agenda, Index 1950

De klapper bevat onder de kop 'Emigratie' verwijzingen naar twee correspondentiedossiers gevormd rond een verzoek om inlichtingen ten behoeve van emigratie.

 

- inv.nr. 15983 Afdeling 8ABC : Index 1953-1954

De index bevat geen rubriek 'Emigratie'. Doorgenomen rubriek: 'Arr. Rechtbank Amsterdam 1953-1954' en rubriek 'Diversen 1953-1954'. Hier werden geen verwijzingen naar verzoeken om inlichtingen t.b.v. emigratie aangetroffen.

 

 

2.09.52 Ministerie van Justitie, afdeling Algemene en Juridische Zaken van de Hoofdafdeling Vreemdelingenzaken en Grensbewaking 1956-1976

 

inv.nr. 300-308 Stukken betreffende het beleid en de afhandeling van de verzoeken van personen van ex-Nederlandse nationaliteit om vanuit de Sovjet-Unie naar Nederland te mogen terugkeren 1955-1972

Niet openbaar

- inv.nr. 300 : beleidsdossier betreffende het (veiligheids)beleid ten aanzien van Nederlandse particulieren (in het algemeen getrouwd met een Russische echtgenoot of echtgenote) die midden jaren vijftig naar de Sovjet-Unie zijn geëmigreerd, genaturaliseerd en die na enkele jaren verzoeken indienen tot remigratie naar Nederland.

inv.nrs. 301-308 Persoonsdossiers.