Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt), Generale Synode
| Naam archiefvormer | Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt), Generale Synode |
| Periode van bestaan | 1944- |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | Gereformeerde Kerken ('onderhoudende artikel 31 van de Kerkorde'); Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, GKv; GKV |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg In 1944 trad een kerkscheuring op binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland. Na een leerstellig conflict splitste een groep orthodox-gereformeerden onder leiding van prof.dr. Klaas Schilder zich af, de zogenaamde Vrijmaking. Zij vormden een eigen vleugel, die zich aanvankelijk Gereformeerde Kerken in Nederland ('onderhoudende artikel 31 van de Kerkorde') zou noemen en later Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt zijn qua omvang het tweede protestantse kerkgenootschap, na de Protestantse Kerk in Nederland. In 1967 en 2003 ontstonden scheuringen binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.
Bij de organisatie van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt staat de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente centraal. Zaken van plaatselijk belang worden geregeld door de kerkenraad, bestaande uit de predikant(en) en ouderlingen. Daarnaast kent de GKv drie meerdere vergaderingen, namelijk classicale vergaderingen, particuliere synoden en de generale synode.
De classis wordt gevormd door de kerken binnen een bepaald gebied, die elk een predikant en een ouderling afvaardigen naar de classicale vergadering. Deze wordt gemiddeld eens per drie maanden gehouden. In elkaars nabijheid gelegen classes vormen de particuliere synode, die in principe eenmaal per jaar samenkomt. Elke classis vaardigt twee (of drie) predikanten en twee (of drie) ouderlingen af.
De generale synode wordt in principe eenmaal per drie jaar gehouden (of vaker indien nodig geacht) en wordt gevormd door afvaardiging van twee predikanten en twee ouderlingen van elke particuliere synode. Het bestuur van de generale synode wordt gevormd door een moderamen, bestaande uit vier personen. De generale synode draagt te naam van de samenroepende kerk.
Voor de uitvoering van opdrachten benoemt elke meerdere vergadering deputaten. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt benoemde in de onderzoeksperiode 1945-1967 geen deputaten voor emigratie, maar beschouwde begeleiding van vrijgemaakt gereformeerde emigranten als de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk (Generale Synode Amersfoort 1948 en Kampen 1951). Zie voor deze initiatieven verder: Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden
Tijdens de onderzoeksperiode werden wel contacten met kerken van gereformeerde belijdenis en kerkregering in het buitenland onderhouden door middel van correspondentie (evenals dit bij de Gereformeerde Kerken in Nederland gebruik was). Op grond hiervan kon uitwisseling plaatsvinden van attestaties (van leden die naar het buitenland gingen), wederkerige toelating van predikanten tot bediening van het Woord en afvaardiging naar synoden. De generale synode wees de kerken aan, met welke correspondentie werd onderhouden en benoemde hiervoor deputaten. |
| Taak, activiteiten | Toon Verberg De generale synode bestuurt op landelijk niveau de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt |
| Voorloper | Gereformeerde Kerken in Nederland |
| Opvolger | niet van toepassing |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | Toon Verberg periodieken Acta van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland gehouden te ….van …tot… (Kampen 1948- ). [de Acta van de GKv m.b.t. de onderzoeksperiode zijn vrijwel allemaal digitaal raadpleegbaar, via de site Kerkrecht. In de rapportages van de deputaten voor de correspondentie met de buitenlandse kerken en van de deputaten voor radio-uitzending van kerkdiensten zijn soms verwijzingen naar emigratie/emigranten te vinden]
literatuur Hoekstra, E.G. en M.H. Ipenburg, Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland. Handboek religies, kerken, stromingen en organisaties (Kampen 2000, 3e druk)
Koops, Enne, De dynamiek van een emigratiecultuur. De emigratie van gereformeerden, hervormden en katholieken naar Noord-Amerika (1947-1963) in vergelijkend perspectief (Kampen 2009). [werktitel proefschrift] |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Generale Synode |
| Periode archief | 1945-1999 |
| Vindplaats | Archief- en Documentatiecentrum van de Gereformeerde Kerken in Nederland, Kampen |
| Openbaarheid | beperkt. Toestemming tot raadpleging kan worden verkregen via de directeur van het ADC. |
| Omvang; inventarisnummers | 14 m. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst |
| Kenmerk toegang | geen |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | geen |
| Seriële bescheiden | Synode van Amersfoort 1948 - Acta met bijlagen*
Synode van Kampen 1951 - Acta met bijlagen*
Synode van Berkel en Rodenrijs 1952 - Acta met bijlagen
Synode van Enschede 1955 - Acta met bijlagen
Synode van Bunschoten-Spakenburg 1958-1959 - Acta met bijlagen*
Synode van Assen 1961 - Acta met bijlagen
Synode Rotterdam-Delfshaven 1964 - Acta met bijlagen*
Synode van Amersfoort-West 1966-1967 - Acta met bijlagen* |
| Statistische gegevens | onbekend |
| Inhoud overig | onbekend |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Gezien het standpunt van de Synode geen deputaten emigratie in te stellen, zijn voor deze beschrijving alleen de (digitaal raadpleegbare) Acta en bijlagen ingezien. |
| Titel | Dossierbeschrijving Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt), Generale Synode |
| Inventaristekst | Synode van Amersfoort 1948 Acta met bijlagen - Art. 114 en bijlage 39 bevatten besluiten betreffende begeleiding van emigranten en de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk.
Synode van Kampen 1951 Acta met bijlagen - Art.139 Steunverleening voor bearbeiding van geëmigreerden: bevat een besluit betreffende begeleiding van emigranten en de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk.
Synode van Bunschoten-Spakenburg 1959 Acta met bijlagen - Art 64 en bijlage 4 Rapport van de deputaten voor radio-uitzending van kerkdiensten bevat een verwijzing naar emigranten, die kunnen profiteren van deze uitzendingen. - Art 100 Benoeming deputaten correspondentie met de buitenlandse kerken. Hierin werd benoemd S. van Renssen (o.m. directeur van de Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden).
Synode Rotterdam-Delfshaven 1964 Acta met bijlagen - Art 222 en bijlage 7 Rapport van deputaten voor correspondentie met de buitenlandse kerken bevat een verwijzing naar correspondentie tussen de Nederlandse deputaten en de deputaten voor correspondentie met de buitenlandse kerken van de Reformed Churches te Nieuw-Zeeland o.m. met betrekking tot een vraag welk deel van hun kerken bestaat uit emigranten, vertrokken na 1945 (november-december 1963).
Synode van Amersfoort-West 1966-1967 Acta met bijlagen - Art. 44 bevat een vraag van een afgevaardigde van Die Vrye Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika met betrekking tot de zin van correspondentie als deze niet wordt gehonoreerd bij kerkelijke voorlichting van emigranten. - Art.176 en bijlage 12 bevatten een rapportage met een historisch overzicht 1893-1964 betreffende de regels voor correspondentie met buitenlandse kerken en een besluit met betrekking tot de werkwijze, mede met het oog op emigrantengemeenten. |
Algemeen
| Naam, varianten | Gereformeerde Kerken ('onderhoudende artikel 31 van de Kerkorde'); Gereformeerde Kerken vrijgemaakt, GKv; GKV |
| Organisatie en inrichting | In 1944 trad een kerkscheuring op binnen de Gereformeerde Kerken in Nederland. Na een leerstellig conflict splitste een groep orthodox-gereformeerden onder leiding van prof.dr. Klaas Schilder zich af, de zogenaamde Vrijmaking. Zij vormden een eigen vleugel, die zich aanvankelijk Gereformeerde Kerken in Nederland ('onderhoudende artikel 31 van de Kerkorde') zou noemen en later Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt zijn qua omvang het tweede protestantse kerkgenootschap, na de Protestantse Kerk in Nederland. In 1967 en 2003 ontstonden scheuringen binnen de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt.
Bij de organisatie van de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt staat de zelfstandigheid van de plaatselijke gemeente centraal. Zaken van plaatselijk belang worden geregeld door de kerkenraad, bestaande uit de predikant(en) en ouderlingen. Daarnaast kent de GKv drie meerdere vergaderingen, namelijk classicale vergaderingen, particuliere synoden en de generale synode.
De classis wordt gevormd door de kerken binnen een bepaald gebied, die elk een predikant en een ouderling afvaardigen naar de classicale vergadering. Deze wordt gemiddeld eens per drie maanden gehouden. In elkaars nabijheid gelegen classes vormen de particuliere synode, die in principe eenmaal per jaar samenkomt. Elke classis vaardigt twee (of drie) predikanten en twee (of drie) ouderlingen af.
De generale synode wordt in principe eenmaal per drie jaar gehouden (of vaker indien nodig geacht) en wordt gevormd door afvaardiging van twee predikanten en twee ouderlingen van elke particuliere synode. Het bestuur van de generale synode wordt gevormd door een moderamen, bestaande uit vier personen. De generale synode draagt te naam van de samenroepende kerk.
Voor de uitvoering van opdrachten benoemt elke meerdere vergadering deputaten. De Gereformeerde Kerken vrijgemaakt benoemde in de onderzoeksperiode 1945-1967 geen deputaten voor emigratie, maar beschouwde begeleiding van vrijgemaakt gereformeerde emigranten als de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk (Generale Synode Amersfoort 1948 en Kampen 1951). Zie voor deze initiatieven verder: Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden
Tijdens de onderzoeksperiode werden wel contacten met kerken van gereformeerde belijdenis en kerkregering in het buitenland onderhouden door middel van correspondentie (evenals dit bij de Gereformeerde Kerken in Nederland gebruik was). Op grond hiervan kon uitwisseling plaatsvinden van attestaties (van leden die naar het buitenland gingen), wederkerige toelating van predikanten tot bediening van het Woord en afvaardiging naar synoden. De generale synode wees de kerken aan, met welke correspondentie werd onderhouden en benoemde hiervoor deputaten. |
| Taak, activiteiten | De generale synode bestuurt op landelijk niveau de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt |
| Voorloper | Gereformeerde Kerken in Nederland |
| Opvolger | niet van toepassing |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | periodieken Acta van de Generale Synode van de Gereformeerde Kerken in Nederland gehouden te ….van …tot… (Kampen 1948- ). [de Acta van de GKv m.b.t. de onderzoeksperiode zijn vrijwel allemaal digitaal raadpleegbaar, via de site Kerkrecht. In de rapportages van de deputaten voor de correspondentie met de buitenlandse kerken en van de deputaten voor radio-uitzending van kerkdiensten zijn soms verwijzingen naar emigratie/emigranten te vinden]
literatuur Hoekstra, E.G. en M.H. Ipenburg, Wegwijs in religieus en levensbeschouwelijk Nederland. Handboek religies, kerken, stromingen en organisaties (Kampen 2000, 3e druk)
Koops, Enne, De dynamiek van een emigratiecultuur. De emigratie van gereformeerden, hervormden en katholieken naar Noord-Amerika (1947-1963) in vergelijkend perspectief (Kampen 2009). [werktitel proefschrift] |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Generale Synode |
| Periode archief | 1945-1999 |
| Vindplaats | Archief- en Documentatiecentrum van de Gereformeerde Kerken in Nederland, Kampen |
| Openbaarheid | beperkt. Toestemming tot raadpleging kan worden verkregen via de directeur van het ADC. |
| Omvang; inventarisnummers | 14 m. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst |
| Kenmerk toegang | geen |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | geen |
| Seriële bescheiden | Synode van Amersfoort 1948 - Acta met bijlagen*
Synode van Kampen 1951 - Acta met bijlagen*
Synode van Berkel en Rodenrijs 1952 - Acta met bijlagen
Synode van Enschede 1955 - Acta met bijlagen
Synode van Bunschoten-Spakenburg 1958-1959 - Acta met bijlagen*
Synode van Assen 1961 - Acta met bijlagen
Synode Rotterdam-Delfshaven 1964 - Acta met bijlagen*
Synode van Amersfoort-West 1966-1967 - Acta met bijlagen* |
| Statistische gegevens | onbekend |
| Inhoud overig | onbekend |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Gezien het standpunt van de Synode geen deputaten emigratie in te stellen, zijn voor deze beschrijving alleen de (digitaal raadpleegbare) Acta en bijlagen ingezien. |
| Doorgenomen archieven / series | Archief van de Generale Synode |
| Periode archief | 1945-1999 |
| Vindplaats | Archief- en Documentatiecentrum van de Gereformeerde Kerken in Nederland, Kampen |
| Openbaarheid | beperkt. Toestemming tot raadpleging kan worden verkregen via de directeur van het ADC. |
| Omvang; inventarisnummers | 14 m. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | onbekend |
| Toegang(en) | plaatsingslijst |
| Kenmerk toegang | geen |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | geen |
| Seriële bescheiden | Synode van Amersfoort 1948 - Acta met bijlagen*
Synode van Kampen 1951 - Acta met bijlagen*
Synode van Berkel en Rodenrijs 1952 - Acta met bijlagen
Synode van Enschede 1955 - Acta met bijlagen
Synode van Bunschoten-Spakenburg 1958-1959 - Acta met bijlagen*
Synode van Assen 1961 - Acta met bijlagen
Synode Rotterdam-Delfshaven 1964 - Acta met bijlagen*
Synode van Amersfoort-West 1966-1967 - Acta met bijlagen* |
| Statistische gegevens | onbekend |
| Inhoud overig | onbekend |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Gezien het standpunt van de Synode geen deputaten emigratie in te stellen, zijn voor deze beschrijving alleen de (digitaal raadpleegbare) Acta en bijlagen ingezien. |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Gereformeerde Kerken in Nederland (vrijgemaakt), Generale Synode |
| Inventaristekst | Synode van Amersfoort 1948 Acta met bijlagen - Art. 114 en bijlage 39 bevatten besluiten betreffende begeleiding van emigranten en de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk.
Synode van Kampen 1951 Acta met bijlagen - Art.139 Steunverleening voor bearbeiding van geëmigreerden: bevat een besluit betreffende begeleiding van emigranten en de verantwoordelijkheid van de plaatselijke kerk.
Synode van Bunschoten-Spakenburg 1959 Acta met bijlagen - Art 64 en bijlage 4 Rapport van de deputaten voor radio-uitzending van kerkdiensten bevat een verwijzing naar emigranten, die kunnen profiteren van deze uitzendingen. - Art 100 Benoeming deputaten correspondentie met de buitenlandse kerken. Hierin werd benoemd S. van Renssen (o.m. directeur van de Gereformeerde Stichting tot Bijstand van Emigranten en Geëmigreerden).
Synode Rotterdam-Delfshaven 1964 Acta met bijlagen - Art 222 en bijlage 7 Rapport van deputaten voor correspondentie met de buitenlandse kerken bevat een verwijzing naar correspondentie tussen de Nederlandse deputaten en de deputaten voor correspondentie met de buitenlandse kerken van de Reformed Churches te Nieuw-Zeeland o.m. met betrekking tot een vraag welk deel van hun kerken bestaat uit emigranten, vertrokken na 1945 (november-december 1963).
Synode van Amersfoort-West 1966-1967 Acta met bijlagen - Art. 44 bevat een vraag van een afgevaardigde van Die Vrye Gereformeerde Kerke van Suid-Afrika met betrekking tot de zin van correspondentie als deze niet wordt gehonoreerd bij kerkelijke voorlichting van emigranten. - Art.176 en bijlage 12 bevatten een rapportage met een historisch overzicht 1893-1964 betreffende de regels voor correspondentie met buitenlandse kerken en een besluit met betrekking tot de werkwijze, mede met het oog op emigrantengemeenten. |