Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst
| Naam archiefvormer | Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst |
| Periode van bestaan | 1946- |
| Land van herkomst archiefvormer | |
| Navigatiekaart | Algemeen Australië Canada |
| Naam, varianten | DBD |
| Organisatie en inrichting | Toon Verberg Algemeen, zie: Ministerie van Buitenlandse Zaken
De Directie Buitenlandse Dienst ontstond in 1945 door samenvoeging van de Diplomatieke Dienst, de Consulaire Dienst en de Tolkendienst en viel organisatorisch direct onder de Secretaris-Generaal van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Tot 1953 is de DBD onderverdeeld in zes bureaus (Personele Zaken; Financiële en Begrotingszaken; Gebouwen Buitenland; Reglementen en Voorschriften; Deviezen; Examens en Commissies). In 1954-1955 wordt het Bureau Deviezen samengevoegd met Financiële en Begrotingszaken tot Bureau Toelagen en Vergoedingen. Deze indeling blijft tot het einde van de onderzoeksperiode bestaan.
De Buitenlandse Dienst zelf wordt gevormd door de Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland. Er worden drie categorieën van vertegenwoordigingen onderscheiden: 1. bilaterale diplomatieke vertegenwoordigingen (ambassades, gezantschappen) 2. multilaterale diplomatieke vertegenwoordigingen (Permanente Vertegenwoordigingen) 3. consulaire vertegenwoordigingen (consulaten-generaal, consulaten, vice-consulaten, consulaire agenten)
De technische attachés voor emigratieaangelegenheden, verbonden aan de buitenlandse posten worden aangeduid met landbouw- en (of) emigratieattaché. |
| Taak, activiteiten | Toon Verberg De Directie Buitenlandse Dienst is verantwoordelijk voor de personele en materiële aangelegenheden, die het functioneren van de posten van de Buitenlandse Dienst mogelijk moeten maken. De taken bestaan uit het verzorgen van de zaken met betrekking tot de organisatie en administratie van de diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen (w.o. de huisvesting) en het verzorgen van de personeelsaangelegenheden van ambtenaren van de Buitenlandse Dienst. Ook regelt de DBD de toelating tot en opleiding van ambtenaren van de Buitenlandse Dienst.
De werkzaamheden van de Buitenlandse Dienst zelf zijn globaal onder te verdelen in politieke, economische, consulaire, pers- en culturele en ontwikkelingssamenwerkingsaangelegenheden.
De consulaire taken, waaronder individuele hulpverlening aan Nederlanders in het buitenland en hulp bij emigratie, worden uitgevoerd op de (vice-)consulaten(-generaal) (door consulaire ambtenaren; emigratie- of landbouw- en emigratieattachés). Over uitbreiding van ambtsgebieden; huisvesting van consulaten en aangelegenheden betreffende de consulaire ambtenaren zelf, vindt correspondentie plaats tussen de Directie Buitenlandse Dienst en de ambassades. |
| Voorloper | Diplomatieke Dienst, Consulaire Dienst, Tolkendienst |
| Opvolger | niet van toepassing |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | Toon Verberg Gedane Buitenlandse Zaken. Een institutioneel onderzoek naar de beleidsterreinen buitenland en ontwikkelingssamenwerking 1945-1990 (1994) (Den Haag 2000). [Pivotrapport 103. Dit rapport geeft overzichten van gezantschappen en ambassades; Permanente Vertegenwoordigingen en van (honoraire) consulaten(-generaal) van het Koninkrijk der Nederlanden in de bijlagen 1, 2 en 3 van de paragraaf Buitenlandse Dienst p. 312-347. De bijlagen vermelden land en jaartal van accreditering (vanaf 1945), de status van de post en het land van vestiging]
Ministerie van Buitenlandse Zaken/DDI Historisch overzicht van Nederlandse chefs de poste en hun standplaatsen (CD-ROM uitgegeven door het Ministerie van Buitenlandse Zaken).
Gids van het Departement van Buitenlandse Zaken en van de Buitenlandse Dienst (jaarlijks). Vertegenwoordigingen van het Koninkrijk der Nederlanden in het Buitenland (halfjaarlijks). Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden (jaarlijks). [Hoofdstuk Buitenlandse Zaken, diplomatiek/consulaire vertegenwoordiging van Nederland bij vreemde mogendheden geeft inzicht in personele samenstelling buitenlandse posten]
H.J. de Muij-Fleurke en S. Plantinga, 'Hulp in het buitenland. De consulaire dienst', in: R.E. van Ditzhuizen et. al. (red.), Tweehonderd jaar ministerie van Buitenlandse Zaken (Den Haag 1998). |
| Doorgenomen archieven / series | 2.05.51 Archief Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst 1945-1954
Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in het buitenland |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | beperkt. Voor stukken tussen 50-75 jaar oud over nog levende personen is toestemming nodig van de directeur Nationaal Archief. |
| Omvang; inventarisnummers | 17,5 m.; 892 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, zie inleiding |
| Toegang(en) | Greven, F. en G.J. Huizinga, Inventaris van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken 1945-1954 (Den Haag 1995) [met historische en archivistische inleiding en organogrammen (bijlagen 1-2)] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | ordening volgens dossierstelsel; dossiers systematisch bijeengebracht volgens acht hoofdrubrieken; vóór overbrenging naar de CAS was er al uit het archief vernietigd |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie]
|
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Inhoud overig | - Stukken betreffende de aangelegenheden met betrekking tot landbouw- en emigratieattachés 1945-1955 (Australië; Brazilië; Canada; Denemarken; Duitsland; Frankrijk; India; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Zuid-Afrika) (inv.nrs. 593-602)*
- Stukken betreffende de voorwaarden waaronder landbouwvertegenwoordigers worden uitgezonden 1946-1954 (inv.nr. 603)
- Stukken betreffende de uitbreiding van de landbouwvertegenwoordiging in Argentinië 1947-1950 (inv.nr. 604)
- Stukken betreffende de ontvangst van zogenaamde 'post-reports', verzameling van gegevens per land over de leefomstandigheden 1949-1954 (alfabetisch geografisch geordend) (inv.nrs. 814-892) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Nog bij het ministerie berustende gedeelten van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst zijn niet beschreven. |
| Titel | Dossierbeschrijving Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst |
| Inventaristekst | 2.05.51 Archief Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst 1945-1954
Algemeen: het archief van de Directie Buitenlandse Dienst bevat verslagen van dienstreizen van ambassadeurs in hun ambtsgebied; dossiers over organisatorische aangelegenheden van alle posten (voor de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië: Hoge Commissariaat en commissariaten), zoals verandering van geografische grenzen van ambtsgebieden; huisvestingsproblematiek van posten e.d. Wanneer dit posten betreft die zich bevinden in belangrijke landen van bestemming voor Nederlandse emigranten, dan wordt in deze dossiers vaak materiaal aangetroffen inzake emigratieaangelegenheden. De 'contradossiers' van deze correspondentie worden idealiter aangetroffen in de archieven van de desbetreffende posten. Zie daarvoor de aparte beschrijving onder Ministerie van Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in het buitenland (algemeen) en de voorbeeldbeschrijvingen van diverse posten in Australië, Canada etc.
inv.nrs. 593-602 Stukken betreffende de aangelegenheden met betrekking tot landbouw- en emigratieattachés 1945-1955 Het betreft de posten Australië; Brazilië; Canada; Denemarken; Duitsland; Frankrijk; India; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Zuid-Afrika. De omslagen bevatten o.m. inkomende correspondentie van de hoofden van posten bij de Directie Buitenlandse Dienst en minuten van uitgaande correspondentie van de DBD aan de posten en aan het Ministerie van Sociale Zaken. Daarnaast bevatten sommige omslagen vertrouwelijke en particuliere correspondentie van ambassadeurs aan het hoofd DBD en interne departementale memoranda (meestal van het hoofd DBD aan de Secretaris-Generaal). De omslagen geven inzicht in de personele opbouw en problematiek van de emigratieorganisatie in specifieke landen van ontvangst, naast inzicht in de informele (en soms gespannen verhoudingen i.v.m. competentieconflicten) tussen Buitenlandse Zaken en Sociale Zaken (zie bijv. inv.nr. 594 Brazilië). |
Algemeen
| Naam, varianten | DBD |
| Organisatie en inrichting | Algemeen, zie: Ministerie van Buitenlandse Zaken
De Directie Buitenlandse Dienst ontstond in 1945 door samenvoeging van de Diplomatieke Dienst, de Consulaire Dienst en de Tolkendienst en viel organisatorisch direct onder de Secretaris-Generaal van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Tot 1953 is de DBD onderverdeeld in zes bureaus (Personele Zaken; Financiële en Begrotingszaken; Gebouwen Buitenland; Reglementen en Voorschriften; Deviezen; Examens en Commissies). In 1954-1955 wordt het Bureau Deviezen samengevoegd met Financiële en Begrotingszaken tot Bureau Toelagen en Vergoedingen. Deze indeling blijft tot het einde van de onderzoeksperiode bestaan.
De Buitenlandse Dienst zelf wordt gevormd door de Nederlandse vertegenwoordigingen in het buitenland. Er worden drie categorieën van vertegenwoordigingen onderscheiden: 1. bilaterale diplomatieke vertegenwoordigingen (ambassades, gezantschappen) 2. multilaterale diplomatieke vertegenwoordigingen (Permanente Vertegenwoordigingen) 3. consulaire vertegenwoordigingen (consulaten-generaal, consulaten, vice-consulaten, consulaire agenten)
De technische attachés voor emigratieaangelegenheden, verbonden aan de buitenlandse posten worden aangeduid met landbouw- en (of) emigratieattaché. |
| Taak, activiteiten | De Directie Buitenlandse Dienst is verantwoordelijk voor de personele en materiële aangelegenheden, die het functioneren van de posten van de Buitenlandse Dienst mogelijk moeten maken. De taken bestaan uit het verzorgen van de zaken met betrekking tot de organisatie en administratie van de diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen (w.o. de huisvesting) en het verzorgen van de personeelsaangelegenheden van ambtenaren van de Buitenlandse Dienst. Ook regelt de DBD de toelating tot en opleiding van ambtenaren van de Buitenlandse Dienst.
De werkzaamheden van de Buitenlandse Dienst zelf zijn globaal onder te verdelen in politieke, economische, consulaire, pers- en culturele en ontwikkelingssamenwerkingsaangelegenheden.
De consulaire taken, waaronder individuele hulpverlening aan Nederlanders in het buitenland en hulp bij emigratie, worden uitgevoerd op de (vice-)consulaten(-generaal) (door consulaire ambtenaren; emigratie- of landbouw- en emigratieattachés). Over uitbreiding van ambtsgebieden; huisvesting van consulaten en aangelegenheden betreffende de consulaire ambtenaren zelf, vindt correspondentie plaats tussen de Directie Buitenlandse Dienst en de ambassades. |
| Voorloper | Diplomatieke Dienst, Consulaire Dienst, Tolkendienst |
| Opvolger | niet van toepassing |
| Typering instelling | |
| Typering taken | |
| Kerkelijke denominatie / zuil | |
| Doelgroepen | |
| Literatuur | Gedane Buitenlandse Zaken. Een institutioneel onderzoek naar de beleidsterreinen buitenland en ontwikkelingssamenwerking 1945-1990 (1994) (Den Haag 2000). [Pivotrapport 103. Dit rapport geeft overzichten van gezantschappen en ambassades; Permanente Vertegenwoordigingen en van (honoraire) consulaten(-generaal) van het Koninkrijk der Nederlanden in de bijlagen 1, 2 en 3 van de paragraaf Buitenlandse Dienst p. 312-347. De bijlagen vermelden land en jaartal van accreditering (vanaf 1945), de status van de post en het land van vestiging]
Ministerie van Buitenlandse Zaken/DDI Historisch overzicht van Nederlandse chefs de poste en hun standplaatsen (CD-ROM uitgegeven door het Ministerie van Buitenlandse Zaken).
Gids van het Departement van Buitenlandse Zaken en van de Buitenlandse Dienst (jaarlijks). Vertegenwoordigingen van het Koninkrijk der Nederlanden in het Buitenland (halfjaarlijks). Staatsalmanak voor het Koninkrijk der Nederlanden (jaarlijks). [Hoofdstuk Buitenlandse Zaken, diplomatiek/consulaire vertegenwoordiging van Nederland bij vreemde mogendheden geeft inzicht in personele samenstelling buitenlandse posten]
H.J. de Muij-Fleurke en S. Plantinga, 'Hulp in het buitenland. De consulaire dienst', in: R.E. van Ditzhuizen et. al. (red.), Tweehonderd jaar ministerie van Buitenlandse Zaken (Den Haag 1998). |
| Doorgenomen archieven / series | 2.05.51 Archief Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst 1945-1954
Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in het buitenland |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | beperkt. Voor stukken tussen 50-75 jaar oud over nog levende personen is toestemming nodig van de directeur Nationaal Archief. |
| Omvang; inventarisnummers | 17,5 m.; 892 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, zie inleiding |
| Toegang(en) | Greven, F. en G.J. Huizinga, Inventaris van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken 1945-1954 (Den Haag 1995) [met historische en archivistische inleiding en organogrammen (bijlagen 1-2)] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | ordening volgens dossierstelsel; dossiers systematisch bijeengebracht volgens acht hoofdrubrieken; vóór overbrenging naar de CAS was er al uit het archief vernietigd |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie]
|
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Inhoud overig | - Stukken betreffende de aangelegenheden met betrekking tot landbouw- en emigratieattachés 1945-1955 (Australië; Brazilië; Canada; Denemarken; Duitsland; Frankrijk; India; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Zuid-Afrika) (inv.nrs. 593-602)*
- Stukken betreffende de voorwaarden waaronder landbouwvertegenwoordigers worden uitgezonden 1946-1954 (inv.nr. 603)
- Stukken betreffende de uitbreiding van de landbouwvertegenwoordiging in Argentinië 1947-1950 (inv.nr. 604)
- Stukken betreffende de ontvangst van zogenaamde 'post-reports', verzameling van gegevens per land over de leefomstandigheden 1949-1954 (alfabetisch geografisch geordend) (inv.nrs. 814-892) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Nog bij het ministerie berustende gedeelten van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst zijn niet beschreven. |
| Doorgenomen archieven / series | 2.05.51 Archief Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst 1945-1954
Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in het buitenland |
| Periode archief | afzonderlijke beschrijving |
| Vindplaats | Nationaal Archief, Den Haag |
| Openbaarheid | beperkt. Voor stukken tussen 50-75 jaar oud over nog levende personen is toestemming nodig van de directeur Nationaal Archief. |
| Omvang; inventarisnummers | 17,5 m.; 892 inv.nrs. |
| Informatiedrager | |
| Vernietigd | ja, zie inleiding |
| Toegang(en) | Greven, F. en G.J. Huizinga, Inventaris van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst van het Ministerie van Buitenlandse Zaken 1945-1954 (Den Haag 1995) [met historische en archivistische inleiding en organogrammen (bijlagen 1-2)] |
| Kenmerk toegang | afzonderlijke beschrijving |
| Indices op toegang | geen |
| Originele archivalia van archiefvormer in andere archieven | onbekend |
| Originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven | geen |
| opmerkingen structuur archief | ordening volgens dossierstelsel; dossiers systematisch bijeengebracht volgens acht hoofdrubrieken; vóór overbrenging naar de CAS was er al uit het archief vernietigd |
| Seriële bescheiden | geen [m.b.t. emigratie]
|
| Statistische gegevens | geen [m.b.t. emigratie] |
| Inhoud overig | - Stukken betreffende de aangelegenheden met betrekking tot landbouw- en emigratieattachés 1945-1955 (Australië; Brazilië; Canada; Denemarken; Duitsland; Frankrijk; India; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Zuid-Afrika) (inv.nrs. 593-602)*
- Stukken betreffende de voorwaarden waaronder landbouwvertegenwoordigers worden uitgezonden 1946-1954 (inv.nr. 603)
- Stukken betreffende de uitbreiding van de landbouwvertegenwoordiging in Argentinië 1947-1950 (inv.nr. 604)
- Stukken betreffende de ontvangst van zogenaamde 'post-reports', verzameling van gegevens per land over de leefomstandigheden 1949-1954 (alfabetisch geografisch geordend) (inv.nrs. 814-892) |
| Bestemmingslanden | |
| Opmerkingen | Nog bij het ministerie berustende gedeelten van het archief van de Directie Buitenlandse Dienst zijn niet beschreven. |
Analyse archivalia
| Titel | Dossierbeschrijving Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst |
| Inventaristekst | 2.05.51 Archief Ministerie van Buitenlandse Zaken, Directie Buitenlandse Dienst 1945-1954
Algemeen: het archief van de Directie Buitenlandse Dienst bevat verslagen van dienstreizen van ambassadeurs in hun ambtsgebied; dossiers over organisatorische aangelegenheden van alle posten (voor de Republiek der Verenigde Staten van Indonesië: Hoge Commissariaat en commissariaten), zoals verandering van geografische grenzen van ambtsgebieden; huisvestingsproblematiek van posten e.d. Wanneer dit posten betreft die zich bevinden in belangrijke landen van bestemming voor Nederlandse emigranten, dan wordt in deze dossiers vaak materiaal aangetroffen inzake emigratieaangelegenheden. De 'contradossiers' van deze correspondentie worden idealiter aangetroffen in de archieven van de desbetreffende posten. Zie daarvoor de aparte beschrijving onder Ministerie van Buitenlandse Zaken, diplomatieke en consulaire vertegenwoordigingen in het buitenland (algemeen) en de voorbeeldbeschrijvingen van diverse posten in Australië, Canada etc.
inv.nrs. 593-602 Stukken betreffende de aangelegenheden met betrekking tot landbouw- en emigratieattachés 1945-1955 Het betreft de posten Australië; Brazilië; Canada; Denemarken; Duitsland; Frankrijk; India; Indonesië; Nieuw-Zeeland; Zuid-Afrika. De omslagen bevatten o.m. inkomende correspondentie van de hoofden van posten bij de Directie Buitenlandse Dienst en minuten van uitgaande correspondentie van de DBD aan de posten en aan het Ministerie van Sociale Zaken. Daarnaast bevatten sommige omslagen vertrouwelijke en particuliere correspondentie van ambassadeurs aan het hoofd DBD en interne departementale memoranda (meestal van het hoofd DBD aan de Secretaris-Generaal). De omslagen geven inzicht in de personele opbouw en problematiek van de emigratieorganisatie in specifieke landen van ontvangst, naast inzicht in de informele (en soms gespannen verhoudingen i.v.m. competentieconflicten) tussen Buitenlandse Zaken en Sociale Zaken (zie bijv. inv.nr. 594 Brazilië). |