Handleiding
Aanwijzingen bij het zoeken
Het zoekformulier
Het zoekformulier biedt de mogelijkheid om te zoeken in één of meer velden die belangrijke variabelen betreffen, zoals de plaats van vestiging van het fonds of de begindatum/datum van eerste vermelding. Deze en andere variabelen worden behandeld in Toelichting op de velden. Daarnaast biedt het zoekformulier de mogelijkheid te zoeken in specifieke velden, die meerdere variabelen bevatten.
Zoeken in de database
Bij het zoeken wordt gezocht op letterlijk ingetikte zoektermen, inclusief lettertekens. De gebruiker moet zich realiseren dat namen van fondsen meestal gespeld zijn zoals in de negentiende eeuw, dus met dubbel ee (algemeene) en -sche. Wilt u bijvoorbeeld de Bergsche bus in Leiden vinden, dan levert zoeken op Bergse bus geen resultaat. Wanneer de exacte naam niet bekend is, kan het intikken van een deel van de naam, gevolgd door *, uitkomst bieden. De schrijfwijze is vaak bepaald door de bron waar in een fonds voor het eerst opdook: als bijvoorbeeld in een gedenkboek de moderne schrijfwijze voor een oud fonds is gebruikt is deze overgenomen. Een complicatie is voorts dat een organisatie wisselend kan worden aangeduid als bus, bos, beurs of fonds. In Leiden was de term ‘beurs’ de traditionele aanduiding. Het twintigste-eeuwse ziekenfonds was oorspronkelijk ziekenbus of medicijnfonds. Zowel voor de verzekering van ziekengeld en als van medische zorg werd de term ziekenfonds gebruikt. De ziekengeldverzekering werd tegen het eind van de negentiende steeds vaker benoemd als ziekenkas.
De zoekmachine is niet hoofdlettergevoelig. Men kan dus gemakshalve zoeken op Grijnwerkersbeurs of grijnwerkersbeurs.
U kunt op één woord zoeken, maar ook op meerdere woorden tegelijk. Wanneer de woorden tussen dubbele aanhalingstekens worden geplaatst, wordt op de letterlijke combinatie gezocht. Als u geen aanhalingstekens gebruikt, bevat de resultatenlijst alle fondsen waarin beide woorden, ook los van elkaar, voorkomen.
Resultaat sorteren
De tabel met resultaten is verdeeld in 4 kolommen, die elk een andere variabele bevatten: naam van de verzekeringsorganisatie, datum van oprichting of eerste vermelding, plaats en provincie. De resultaten zijn te sorteren op elke gewenste variabele door te klikken op de titel van de betreffende kolom. Zo kunt u de oudste fondsen bovenaan zetten door op datum te klikken. Bij nogmaals klikken wordt gesorteerd in omgekeerde volgorde: het jongste fonds komt dan bovenaan.
Zoeken in specifieke velden
Van veel fondsen is de exacte oprichtingsdatum en/of opheffingsdatum niet bekend, terwijl ook een heel aantal fondsen samengaat met dan wel overgenomen wordt door een andere verzekeringsorganisatie. Via een afzonderlijk zoekprogramma kan de database doorzocht worden op deze variabelen. Via de knop elk soort begindatum kunt u kiezen voor oprichting of eerste vermelding; via elk soort einddatum tussen opheffing, laatste vermelding en fusie. U moet altijd beide datumvakken invullen. Als u gegevens over één jaar wilt weten moet u in beide datumvakken hetzelfde jaar invullen.
Via de knop bestaansduur worden de fondsen gerangschikt naar 6 categorieën van <2 jaar tot > 50 jaar. Bij de fondsen, waarvan oprichtings- en/of opheffingsdatum niet bekend is dit een minimum, in werkelijkheid kunnen zij veel langer hebben bestaan. De bestaansduur is alleen ingevuld bij fondsen opgericht vóór 1880.
Via de knop Verzekering op het leven kunt u nagaan welke verzekeringsfondsen in de negentiende eeuw door de overheid goedkeuring hadden verkregen volgens het KB van 1830 en welke fondsen ondanks het ontbreken van goedkeuring toch als weduwe/wezenfonds of tontine hebben gefunctioneerd. Levensverzekeringsmaatschappijen die geen goedkeuring van de overheid hadden gekregen of pas na 1880 zijn opgericht komen te voorschijn als overige levensverzekeringsmaatschappijen.
Via de knop aard krijgt u de keuze tussen verschillende categorieën (zie toelichting op de velden).
Via voorzieningen krijgt u informatie over het soort voorzieningen, dat een fonds verschafte.
Resultaat downloaden
U kunt de resultaten van een zoekactie ook downloaden. Dit kan ook met het overzicht van (alle) organisaties. In beide gevallen klikt u de knop ‘download als `excel-bestand’ onderaan de tabel aan.
Informatie van een organisatie tonen
Door in de resultatenlijst te klikken op de naam van een fonds (in de eerste kolom), komt u bij het formulier van de organisatie, waarin u de in de velden ondergebrachte gegevens vindt. Onder dit het formulier volgt nog een formulier, waarin niet gesystematiseerde informatie over het betreffende fonds te vinden is en tevens informatie over bronnen, eigen archief en/of literatuur. In Toelichting op de velden wordt uitgelegd welke informatie is opgenomen.
Steden en Provincies
Onder het menu zijn ook de rubrieken steden en provincies opgenomen. Bij de opgaven voor het Armverslag gaven zij vaak bijzonderheden en oordelen over de zieken- en begrafenisbussen. Voorzover dit niet betrekking heeft op één bepaald fonds zijn deze opmerkingen hier opgenomen. Voorts wordt hier een verantwoording gegeven over reconstructie van waarschijnlijke opheffingsdata.