Instellingen en personen

 
English | Nederlands

Instelling

ALGEMEEN
Naam Commissie-Van Rhijn (Londen)
naam, varianten Londense Commissie-Van Rhijn
Commissie Van Rhijn
Commissie Sociale Zekerheid
periode van bestaan 1943 - 1944
organisatie en inrichting De commissie werd ingesteld bij beschikking van de Minister van Sociale Zaken Van den Tempel d.d. 26 maart 1943
taak en samenstelling waren:
artikel 1
?Met ingang van 29 maart 1943 wordt eene Commissie ingesteld, welke tot taak zal hebben:
een orienteerend overzicht samen te stellen, zooveel mogelijk begeleid van conclusies, betreffende de grondslagen en hoofdtrekken van de sociale verzekering in Nederland en omtrewnt richtlijnen  voor de toekomstige ontwikkeling dezer verzekering en de daarmede verband houdende sociale voorzieningen, inbegrepen de genees- en heelkundige zorg
een en ander met inachtneming van de tegenwoordige inzichten omtrent de noodzakelijkheid van het vergrooten van de zekerheid van bestaan en met verwerking van de gegevens omtrent de jongste ontwikkeling van het vraagstuk in de geallieerde landen, in het bijzonder in Groot-Brittannië.”
taak, activiteiten Publicatie van het rapport van Beveridge eind 1942 was de aanleiding voor minister Van den Tempel om de commissie in te stellen
velen vonden dat de tijd gekomen was voor een nieuw stelsel van sociale zekerheid
de samenstelling van de commissie was volgens art. 2 van bovengenoemde beschikking:
dr. A.A. van Rhijn (voorzitter)
en verder de heren:
dr. J.A.F. van den Belt,
N.A. de Gaay Fortman,
mr. H.A. Keuls,
mr. J.G. Kist,
J.H. Oldenbroek,
Phs. van Ommeren,
dr. J.L. Polak,
M. Sluyser,
ir. B. Springer,
prof. dr. J.A. Veraart
secretaresse, tevens lid der Commissie, was mevrouw mr. N.C. Clegg-Bruinwold Riedel.
de Commissie werd op 7 april 1943 door de minister geïnstalleerd en vergaderde in de periode 7 april - 22 november 1943 13 maal
het eindrapport werd in 1944 uitgebracht en het jaar daarop zowel in Londen als in Nederland gedrukt en gepubliceerd
in september 1944 kregen de leden N.A. de Gaay Fortman, mr. J.G. Kist en prof. dr. J.A. Veraart eervol ontslag, nadat de laatstgenoemde zich al  in maart 1944 had teruggetrokken
hun plaatsen werden toen ingenomen door mr. A.W.R. Baron Mackay en ir. J.B. Ridder de van der Schueren.
voorloper
geen
opvolger
literatuur (NCC) Sociale zekerheid. Rapport van de Commissie, ingesteld bij Beschikking van den Minister van Sociale Zaken van 26 Maart 1943, met de opdracht algemeene richtlijnen vast te stellen voor de toekomstige ontwikkeling der sociale verzekering in Nederland [voorzitter A.A. van Rhijn]
's-Gravenhage, [1945-1946], 4 dln.
[het eindrapport van de commissie]
Dit rapport heeft de volgende inhoud:
deel I overzicht bestaande stelsels in Nederland en aantal andere landen en van daar bestaande plannen tot uitbreiding
geschreven door de secretaris van de commissie
99 p.  
deel II “Algemeene richtlijnen voor de toekomstige ontwikkeling der sociale verzekering in Nederland” met een zwaar stempel van Van Rhijn
deel III geneeskundige voorzieningen en rehabilitatie van invaliden met als grondslag rapporten door dr. B.H. Sajet en R. Bunder, beide werkzaam bij de Rehabilitatiedienst van de Stichting Zeerisico-1940
bijlagen met overzichten van voorzieningen in enkele geallieerde landen
zie voor een biografie van B.H. Sajet, Woordenboek Socialisme en Arbeidersbeweging, dl. 8, p. 233-237

Rhijn, A.A. van “De sociale politiek”, in:
Nieuw Nederland. Bijdragen van buiten bezet gebied in verband met den wederopbouw van ons land
verzameld door A.A. van Rhijn. New York, 1944,   p. 225-262

De meeste publicaties over de geschiedenis van de sociale zekerheid noemen deze commissie, maar verwijzen daarbij niet naar het archief ervan

Zie voor het vervolg ook:
Rapport inzake de herziening van de sociale verzekering, uitgebracht door een Commissie, bestaande uit vertegenwoordigers van de Minister van Sociale Zaken en van de Stichting van den Arbeid [voorz.: A.A. van Rhijn]
's-Gravenhage, [1948]. 56 p.
[dit is de z.g. gemengde Commissie-Van Rhijn]


literatuur

Barneveld, H. van
"De voorgenomen herziening der sociale wetten", in:
De Vereenigde Verzekeringspers , 4 (1946), p. 49-50, 58-59, 66-67, 74, 82-83, 146-147, 155-157, 170-171 en 181-183

Barneveld, H. van
"De wetten der sociale verzekering op de helling", in:
De Verzekeringsbode , 66 (1947), p. 101-102

Barneveld, H. van
Een stem over de herziening der sociale verzekering
's-Gravenhage [Studiecommissie uit het Verzekeringsbedrijf], [1948]. 118 p.

Bruyn, G. de
"Sociale zekerheid", in:
Economisch-Statistische Berichten , 28 (1943), p. 302
[kritiek van prof. Cassel op het plan-Beveridge]

Egeraat, L. van
"Nederland krijge sociale zekerheid", in:
De Nieuwe Eeuw , 28 (1947), nr. 1410 (124)
+
nabeschouwing door NN Veenhuizen, nr. 1418 (132)

Fortanier, G.F.
"Unificatie der sociale verzekering", in:
Economisch-Statistische Berichten , 31 (1946), p. 234-235

Michielsen, A.B.
"Sociale zekerheid. Het Rapport-Van Rhijn", in:
Katholiek Cultureel Tijdschrift , 1 (1945/46), II, p. 382-387
[daterend van na 10 oktober 1945]

Overbeek, G. van
"Beveridge en de sociale verzekering. Technische opzet van zijn plan", in:
De Sociale Verzekeringsgids , 24 (1943), p. 17-18

Overbeek, G. van
"Voor en tegen het plan-Beveridge. De maker zelf aan het woord !", in:
De Sociale Verzekeringsgids , 24 (1943), p. 32-34

Overbeek, G. van
"Het plan-Beveridge. Een litteratuur-documentatie", in:
De Sociale Verzekeringsgids , 24 (1944), p. 77-79

Scholtens, A.L.
"Sociale zekerheid", in:
Weekblad voor Gemeentebelangen , 24 (1945), p. 193 en 309
[naar aanleiding van het rapport van de Commissie-Van Rhijn]

Schouwenburg, M.G.L. van
Unificatie der sociale verzekeringen
[Z.pl.], [1946.]. 166 p.

Sociaal Maandblad , 2 (1947), nr. 12 (december)
Themanummer Reorganisatie der Sociale Verzekering
nr. 12 van jaargang 2 (1947)
met:
M.G.L. van Schouwenburg
Hervorming der sociale verzekering, p. 270-282
[tekst van een voordracht gehouden op 12 juni 1947 voor de Kring van Directeuren en Administrateurs van Bedrijfsverenigingen
gaat vooral over de uitvoering]
gevolgd door debat waaraan deelnamen:
A.C.M. van de Ven p. 283
B.A. van Schaik, p. 284-286
Chr. van den Heuvel, p. 286-287
J.N. Smit, p. 287-288
antwoord van de inleider, p. 288-292.
typering
zuil
doelgroepen
ARCHIEF
periode archief 1943 - 1944
vindplaats de hier vermelde stukken behoren tot het archief van commissielid prof. J.A. Veraart dat om onbekende reden terecht is gekomen in het archief van het Ministerie van Algemene Oorlogvoering van het Koninkrijk (AOK)
niet bekend is, waar zich het eigenlijke commissiearchief bevindt
het archief van het ministerie AOK bevindt zich op het Nationaal Archief, Den Haag

het departementale dossier over deze commissie is te vinden in:
afdeling Arbeidersverzekering , inv. nr. 82 (het is in de inventaris verkeerd beschreven)
openbaarheid volledig
omvang; inventarisnummers 2 inv. nrs.
informatiedrager papier
vernietigd onbekend
toegang(en) Nationaal Archief, Den Haag, 1937-1979
thans (13 maart 2003) bestaat het archief uit twee gedeelten:
a) het op 3 maart 2003 officieel overgebrachte archief van de ministeries voor Algemene Oorlogvoering van het Koninkrijk (AOK) en Algemene Zaken (AZ) en het archief van het kabinet van de minister-president over de periode 1942-1979 en
b) een in 1982 naar het Nationaal Archief overgebracht gedeelte van het archief van het ministerie van Algemene Zaken dat de periode 1937-1945 bestrijkt
kenmerk toegang 2.03.01
indices op toegang niet van toepassing
originele archivalia van archiefvormer in andere archieven in het archief van de Bond voor Staatspensionering bevindt zich een exemplaar van het rapport uit  1945
originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven geen
opmerkingen geen
INHOUD
structuur archief geen
structuur toegang geen
bijlagen bij de toegang niet van toepassing
statistische gegevens geen
inhoud overig Commissie-Van Rhijn (Londen), 1943-1944 (inv. nrs. 5497 en 5498).
verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan Staatscourant Londense editie, 1943, nr. 3 (instellingsbesluit 26 maart 1943)
Staatscourant Londense editie, 1944, nr. 7 (ontslag twee leden en benoeming opvolgers bij besluit van de minister van Sociale Zaken Van den Tempel d.d. 19 september 1944).
verwijzing naar andere archiefvormers
Correspondentie met de minister van Sociale Zaken over de aanwijzing van N.A. de Gaay Fortman als vertegenwoordiger van het departement van Financiën in de Commissie-Van Rhijn, maart 1943 (inv. nr. 712)
volgens de in 1985 gemaakte inv. trof de maker bij de inventarisatie een lijst van het archief aan; veel nummers bleken echter te ontbreken, andere stukken zaten inmiddels op een andere plaats
geografische verwijzingen Nederland
internationaal het archief bevat stukken over sociale verzekeringen in andere landen
zie daarvoor de specificatie in het veld ‘opmerkingen’ hieronder.
opmerkingen De inv. nrs. 5497 en 5498 zijn naar alle waarschijnlijkheid het dossier van prof. Veraart in zijn kwaliteit als lid van de Londense commissie-Van Rhijn,  aangezien minuten van aan hem persoonlijk gerichte brieven met afschriften van het antwoord daarop in het dossier voorkomen, op enkele stukken zijn naam is geschreven en het dossier abrupt eindigt met zijn ontslag, na een klein conflict, op 17 maart 1944
de secretaresse van Veraart, mej. S.V. Hartog, was adjunct-secretaresse van de commissie
het dossier is niet compleet
de notulen van de vergadering van 27 maart, waarin het conceptrapport besproken zou worden en de andere stukken van na die datum ontbreken.

inv. nr. 5497 (dossier Commissie-Van Rhijn) omvat:
a) notulen van de 8 ste (12 juli 1943) tot en met de 12 de (16 augustus 1943) bijeenkomst
b) notulen bijeenkomst  22 november 1943
c) notulen Medische Subcommissie, 9 september 1943
d) brieven 3 augustus 1943 -  29 maart 1944, eindigend met het ontslag van prof J. Veraart (zie ook onder oo))
e) concept-teksten van het rapport, z.j., vermoedelijk niet volledig
f) afschrift van een artikel in de “Nieuwe Rotterdamsche Courant” over het einde van de werkloosheidsverzekering, 12 augustus 1943
g) afschrift van een artikel in “De Telegraaf” over een nieuwe regeling voor steun aan kleine zelfstandigen, 19 augustus 1943
h) nota van Phs. van Ommeren over de uitkeringen en heffingen in het stelsel van sociale voorzieningen, juli 1943
i) afschrift artikel in de “Economisch-Statistische Berichten” van 17 maart 1943 over sociale zekerheid
j) notitie over het Beveridge-rapport, z.j.
k) nota “De geneeskundige zorg voor loonarbeiders” door A.J. Luikinga, z.j.
l) notitie over sociale voorzieningen en nieuwe voorstellen daartoe in Canada, z.j. (Engelse tekst)
m) advies van de commissie over de ontwerpkoninklijke besluiten over maatregelen te nemen op sociaal gebied onmiddellijk na de terugkeer in Nederland, z.j., 2 exemplaren, mogelijk niet identiek
n ) notitie ‘Bijzondere onderwerpen voor bespreking”, z.j., 2 exemplaren, vermoedelijk identiek

inv. nr. 5498, omschreven als ‘uitvoering sociale verzekeringswetten’ omvat naast enkele stukken over de uitvoering van de sociale verzekeringen de volgende stukken van de Commissie-Van Rhijn:
o) enkele algemene punten voor discussie in de commissie, 7 april 1943
p) rede gehouden door minister van Sociale Zaken Van den Tempel bij de installatie van de commissie, 7 april 1943. 3 exemplaren
q) agenda bijeenkomst 7 april 1943
r) antwoord op de installatierede onder p)
s) notulen 1 ste bijeenkomst 7 april 1943
t) idem 2 de bijeenkomst, 13 april 1943
u) idem 3 de bijeenkomst, 20 april 1943
v) idem 4 de bijeenkomst, 4 mei 1943
w) notitie van Van Rhijn voor de commissie, 11 mei 1943
x) notulen 5 de bijeenkomst, 17 mei 1943
y) idem 6 de bijeenkomst, 31 mei 1943
z) idem 7 de bijeenkomst 7 juni 1943
aa) notitie van A. Keuls over het stelsel in Nieuw Zeeland, mei 1943
bb) beschikking van de minister van Sociale Zaken van 26 maart 1943
betreffende de instelling van de commissie
cc) notitie over staatsfinanciën, nationale schuld en belastingen, z.d.
dd) afschrift artikel in het “Nationale Dagblad” van 9 maart 1943 over sociale verzekering voor kleine zelfstandigen
ee) artikelen in de “Nieuwe Rotterdamsche Courant” van 17 februari en 18 februari 1943 over het rapport van de Staatscommissie-Van Bruggen (2 stukken)
ff) installatie Medische Subcommissie op 9 september 1943
gg) notitie z.d. getiteld “Social Services” door NN met een vergelijking tussen de toestand in het Verenigd Koninkrijk, Nederland en het voorstel van Beveridge
hh) notitie z.d. getiteld “Het sociale vraagstuk na den oorlog” door NN
ii) notitie z.d. door NN met een overzicht van de op 10 mei 1940 in Nederland bestaande sociale verzekeringen   en de daarin sedertdien aangebrachte veranderingen
jj) notitie z.d. getiteld “Social Services” door NN met een vergelijking als onder gg) (Engelse tekst)
kk) concept-tekst voor het rapport
ll) “After the Beveridge Report”, broadsheet uitgegeven door Political and Economic Planning, 20 april 1943. Gedrukt. (Engelse tekst)
mm) “Beveridge in Relief” door Robert S.W. Pollard, februari 1943
nn) overzicht van het Amerikaanse Beveridge Report gemaakt door het lid der commissie ir. B. Springer (Engelse tekst)
oo) brieven 5 maart 1943 - 8 april 1943 (zie ook d)

het gedrukte rapport bevindt zich in verscheidene bibliotheken en op het Ned. Instituut voor Oorlogsdocumentatie te Amsterdam.