Instelling
| ALGEMEEN | |
|---|---|
| Naam | Nederlandse Unie |
| naam, varianten | Nederlandsche Unie |
| periode van bestaan | 1940 - 1941 |
| organisatie en inrichting |
de leiding was in handen van het driemanschap J.E. de Quay, J.
Linthorst Homan en L. Einthoven
in Den Haag was het Algemeen of Centraal Secretariaat gevestigd, dat in oktober 1940 zes afdelingen kende: organisatie, propaganda, studie, onderwijs, administratie en financiën de Unie gaf het gelijknamige blad uit met de uit Brabantia Nostra afkomstige G.J.H.M. Ruyghers (Geert) als eindredacteur daaronder waren er gewestelijke secretariaten met ook weer afdelingen de derde hiërarchische laag waren de plaatselijke secretariaten, terwijl de grote steden Amsterdam, Rotterdam en Den Haag een Stedelijk Secretariaat hadden voor het onderwerp van belang was de in september 1940 opgerichte Centrale Sociale Dienst (CSD) met plaatselijke kantoren begin december 1940 waren dit er ruim 20 op 31 december 1941 werd de Unie evenals alle andere politieke partijen, verboden, nadat de verhouding met de bezetter de maanden daarvoor al steeds slechter was geworden. |
| taak, activiteiten |
op 24 juli 1940 opgerichte politieke groepering die zich neerlegde
bij de Duitse bezetting, in samenwerking met de bezetter een vernieuwde
samenleving wilde opbouwen en wilde voorkomen dat de NSB de macht zou
overnemen
de Unie voerde een tweesporenbeleid de beweging had op zijn hoogtepunt waarschijnlijk ruim 600.000 leden zij bood een uitlaatklep voor hen die niets wilden weten van de bezetting, het nationaal socialisme en de NSB voor deze gids is vooral van belang de Centrale Sociale Dienst die tot taak had: ?1. het tot stand brengen van een efficiënte samenwerking tussen bestaande organisaties, 2. het activeren, uitbreiden en aanvullen van het werk van deze organisaties en 3. het waar nodig zelf ter hand nemen van deze hulpverlening? (Ten Have, p. 304) |
| voorloper |
geen
|
| opvolger |
geen
|
| literatuur (NCC) |
Ritter jr., P.H.
Wie zijn de drie mannen van de Nederlandsche Unie? Baarn, [1940]. 45 p. Jong, L. de De Nederlandse Unie ’s-Gravenhage, 1978. 158 p. [Fragmenten uit: Het Koninkrijk der Nederlanden in de Tweede Wereldoorlog ] Rogier, J. Een zondagskind in de politiek en andere christenen, opstellen over konfessionele politiek in Nederland van Colijn tot Cals Nijmegen, 1980. 351 p. Have, W. ten De Nederlandse Unie. Aanpassing, vernieuwing en confrontatie in bezettingstijd 1940-1941 Amsterdam, 1999. 602 p. Bruna, J.J.H.A. ?De Nederlandsche Unie? ongepubliceerd manuscript geschreven in opdracht van het voormalige driemanschap, 1966. |
| typering | |
| zuil | |
| doelgroepen | |
| ARCHIEF | |
| periode archief | 1940 - 1941 |
| vindplaats |
Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie, Amsterdam
|
| openbaarheid |
op dit archief is de bij het NIOD gebruikelijke regeling van
toepassing
personen die een archief willen raadplegen dienen vooraf een verklaring te ondertekenen |
| omvang; inventarisnummers |
4,90 meter
38 inv. nrs. |
| informatiedrager |
papier
|
| vernietigd |
het grootste gedeelte van het archief is vernietigd, waarschijnlijk
al bij de opheffing, ten dele ook na 1945
van de landelijke leiding zijn alleen wat gestencilde stukken aanwezig over Limburg en Noord-Holland is materiaal bewaard gebleven dit manco wordt ten dele verholpen door het archief van J.E. de Quay. |
| toegang(en) |
inventaris en regestenlijst met korte inleiding (p. 1) door C.J.F.
Stuhldreher en J.R. de Groot (1956)
|
| kenmerk toegang |
nr. 181
|
| indices op toegang |
geen
|
| originele archivalia van archiefvormer in andere archieven |
in het archief van
A.M. Joekes
:
weekblad “De Unie”, nrs. 1-10, augustus 1940-juli 1941 (inv. nr. 153) Ned. Unie, juli 1940-juni 1941 (inv. nr. 152) in het archief van De Vrijheidsbond : weekblad “De Unie” nrs. 1-10 (augustus-oktober 1940) (inv. nr. 949) in het archief van J. Linthorst Homan (ARA, nr. toegang 2.21.205.35): weekblad “De Unie”, compleet, met aantekeningen van Linthorst Homan (inv. nrs. 7-8). |
| originele archivalia van andere archiefvormers in dit archief; gedeponeerde archieven |
geen
|
| opmerkingen |
geen
|
| INHOUD | |
| structuur archief |
de oorspronkelijke structuur is onbekend, maar correspondeerde
vermoedelijk met de organisatiestructuur
|
| structuur toegang |
Indeling van de inventaris:
1. Landelijk secretariaat (voornamelijk circulaires) 2. gewest Limburg 3. gewest Noord-Holland 4. VPC Haarlem |
| bijlagen bij de toegang |
geen
|
| statistische gegevens |
geen
|
| inhoud overig |
geen
|
| verwijzingen naar wetten, maatregelen en/of de uitvoering daarvan |
geen
|
| verwijzing naar andere archiefvormers | |
| geografische verwijzingen |
Nederland
|
| internationaal |
Duitsland
|
| opmerkingen |
voor de Sociale Voorlichtingsbureaus zie: De Unie van 21 september,
30 november en 14 december 1940
niet duidelijk is wat deze bureaus in de praktijk deden mogelijk zijn ze het embryonale stadium niet ontgroeid. |